اگر نمی‌خواهید موتور اتومبیل خود را در معرض آسیب قرار دهید، باید استفاده منظم از ضد یخ را جدی بگیرید. این ماده مصرفی که برای تمام اتومبیلها ضروری است، فقط به فصل زمستان اختصاص نداشته و در تابستان نیز تأثیر مثبت خود را بر جای می‌گذارد. در ادامه، بررسی می‌کنیم که ضد یخ چیست و چرا استفاده از آن ضرورت دارد. این مایع رنگی که با آب ترکیب میشود، دمای موتور را کنترل کرده و آن را ثابت نگه می‌دارد. واقعیت این است که کاربرد ضد یخ چیزی فراتر از تنظیم دما بوده و با نگه داشتن مایعات در سطح مناسب، از خوردگی نیز جلوگیری خواهد کرد. همچنین ضد یخ نقطه انجماد مایعات بر پایه آب را کاهش داده و نقطه جوش مایعات را افزایش می‌دهد.
کار ضد یخ چیست؟
همان‌طور که گفته شد، ضد یخ دما را تنظیم کرده و اولین تأثیر خود را روی سلامت موتور دارد. با توجه به این که اتومبیل در حال کار گرمای زیادی تولید میکند، ضد یخ با ایجاد تعادل گرمایی دمای موتور را کاهش داده و موتور را از عوارض افزایش دما در امان نگه خواهد داشت. در فصل تابستان، نقش ضد یخ تغییر میکند و با افزایش نقطه جوش، نقش ضد جوش و ضد زنگ را بر عهده می‌گیرد. در نتیجه این مایع رنگی بر خلاف ظاهر ساده‌اش، تأثیر شگفت‌انگیزی روی سلامت موتور دارد. پس از این که بررسی کردیم ضد یخ چیست، کاربردهای آن را در ادامه مشاهده خواهید کرد:
ضد یخ با ایجاد تعادل گرمایی دمای موتور را کاهش می‌دهد و موتور را از عوارض افزایش دما در امان نگه می‌دارد.
کاربردهای ضد یخ
- ضد یخ: جلوگیری از یخ زدن در فصول سرد سال، یکی از اصلی‌ترین وظایف ضد یخ است. اگر آب درون سیستم خنک کننده خودرو یخ بزند، آسیب‌های جدی از جمله ترکیدن رادیاتور و یا ترک برداشتن دیواره بلوک سیلندر رخ خواهد داد. ضد یخ با پایین آوردن نقطه انجماد، از رخ دادن این اتفاقات جلوگیری میکند.
- ضد خوردگی: همان‌طور که می‌دانید، فلزات در مجاورت رطوبت زنگ زده و اکسید میشوند. یکی از مهم‌ترین دلایلی که اهمیت استفاده از ضد یخ در رادیاتور خودروها را یادآور میشود، خاصیت ضد خوردگی آن است. اگر از ضد یخ استفاده نکنید، به مرور شاهد پوسیدگی و خورده شدن قطعات موتور و سیستم خنک کننده خودرو خواهید بود.
- ضد جوش: استفاده از ضد یخ، فقط به فصل زمستان اختصاص ندارد. به همان اندازه که یخ‌زدگی به موتور آسیب می‌زند، جوش آوردن نیز آسیب‌های خاص خود را به دنبال دارد. هنگامی که ماشین روشن است و دمای آن بالا میرود، ضد یخ به عنوان ضد جوش عمل کرده و اجازه نمی‌دهد آب به نقطه جوش برسد.
برای مطالعه بیشتر: کدام ضد یخ بهتر است؟
نسبت ضد یخ با آب
اگر فکر میکنید برای ترکیب آب با ضد یخ، ضد یخ بیشتر ضامن عملکرد بهتر آن است، سخت در اشتباه هستید. ترکیب استاندارد این ماده یک نسبت معین دارد و بیشتر کردن مقدار ضد یخ، آسیب‌زننده است. در واقع نسبتی که ضد یخ را با آب ترکیب میکنید، بسیار مهم است. به طور معمول، نسبت ضد یخ و آب مناسب خودرو در دفترچه راهنمای اتومبیلتان قید شده است. بهترین نسبت برای تهیه این مخلوط، 50/50 است. توجه داشته باشید آبی که با ضد یخ ترکیب میکنید، باید سختی بسیار پایینی داشته باشد. اگر آب دی یونیزه (آبی که سختی پایینی دارد) با اتیلن گلیکول (ضد یخ) ترکیب نشود، موجب آسیب جدی به اتومبیل شده و با خاصیت خورندگی، به موتور ضرر می‌زند.
اگر نمی‌خواهید درگیر این نسبت‌ها شوید، بد نیست به سراغ خرید مایع خنک‌کننده بروید که مخلوطی حاضر و آماده است. با این حال، قبل از خرید باید دقت کنید که ضد یخ خریده‌اید یا مایع خنک‌کننده، چرا که ضد یخ به تنهایی تأثیری به جز خرابی موتور به همراه نخواهد داشت.
نسبت مناسب ضد یخ و آب به تناسب هر خودرو در دفترچه راهنمای اتومبیلتان قید شده است.
ترکیبات ضد یخ
اکثر ضد یخها حاصل مخلوطی متشکل از آب مقطر و دیگر مواد افزودنی مانند مونو اتیلن گلیکول هستند. یکسری مواد افزودنی دیگر نیز وجود دارد که با کنترل بافر PH و حفظ کردن خاصیت قلیایی، به تشکیل نشدن اسید یا همان انجام نشدن اکسیداسیون اتیلن گلیکول کمک میکنند. خوشبختانه همه ضد یخها این ترکیبات را دارند و ضد خوردگی قوی به حساب می‌آیند. از جمله موادی که به ضد یخها افزوده میشوند میتوان به دی سدیم فسفات، سدیم مولیبدات، دکسترین، سدیم سیلیکات و دناتونیوم بنزوات اشاره کرد.
اتیلن گلیکول چیست؟
اتیلن گلیکول مایع سبز رنگ ضد یخ بوده که دلیل رنگ سبز آن، سهولت تشخیص نشتی‌اش در خودروها است. در واقع به اتیلن گلیکول، رنگ سبز سدیم دی فلورسین را میافزایند تا در اثر برخورد اشعه فرابنفش از لامپ یا خورشید به آن، رنگ سبزش دیده شود و نشتی را قابل تشخیص کند. در نهایت، بعد از سال 1962 از این ماده به عنوان یک ضد یخ استفاده میشود. نقطه جوش بالا دلیل این انتخاب بوده، به طوری که در هوای گرم تابستان، تأثیر ماده ضد جوش را خواهد داشت.
اتیلن گلیکول در تابستان کارکرد ضدجوش خواهد داشت.
ضد یخ‌های دیگری هم وجود دارد؟
یکی از این مواد پروپیلن گلیکول بوده که خاصیت سمی آن کمتر از اتیلن گلیکول است. در واقع از پروپیلن گلیکول به عنوان ضدیخ غیر سمی نیز یاد میشود. اگر استفاده از اتیلن گلیکول میسر نباشد، پروپیلن گلیکول جایگزینی مناسبی است. یکی دیگر از مزایای پروپیلن گلیکول این است که خود ماده زمان تعویضش را یادآور میشود. به محضی که رنگ پروپیلن گلیکول به قرمز تغییر رنگ دهد، باید تعویض شود.
پروپیلن گلیکول متیل اتر، دیگر ضد یخی است که کارایی کمتری نسبت به دو ضد یخ دیگر دارد. از این ماده در موتورهای دیزلی به عنوان ضدیخ استفاده میشود. این ماده فراریت بیشتری نسبت به دو ماده دیگر دارد. همچنین پروپیلن گلیکول متیل اتر مانند پروپیلن گلیکول خاصیت سمی کمتری داشته و در دماهای بالا نیز قابل استفاده است. برای جلوگیری از خوردگی فلزات، برخی افزودنی‌ها را به آن اضافه میکنند. موادی مانند سیلیکاتها، نیتریتها، آزولها و بورات‌ها از جمله موادی هستند که برای جلوگیری از خورندگی ضد یخ به آن اضافه میکنند.
کلیک کنید: برای انواع خودرو چقدر ضد یخ بریزیم؟
تفاوت ضد یخ با مایع خنک کننده
مایع خنک‌کننده، از یخ زدن و جوشیدن آب در دمای کم و زیاد جلوگیری میکند. بسیاری از افراد مایع خنک‌کننده و ضد یخ را با هم اشتباه میگیرند، اما در واقع ضد یخ یکی از مواد تشکیل دهنده مایع خنک کننده است. مایع خنک‌کننده به صورت استاندارد و با نسبت نصف/نصف، مخلوطی از آب و ضد یخ است. این ترکیب در هوای معمولی یا گرم کارایی قابل قبولی دارد، اما در هوای سرد باید مقدار ضد یخ را کمی بیشتر کنید.
توجه داشته باشید که اتیلن گلیکول مانند پروپیلن گلیکول با تغییر رنگ، زمان تعویض را به شما یادآوری نمی‌کند. به همین دلیل، بهتر است حداقل ماهی یک بار اتومبیل خود را چک کرده تا در صورت نیاز، ضد یخ را تعویض کنید. چکاپهای دورهای خودرو علاوه بر مشخص کردن زمان اضافه کردن ضد یخ جدید، از مشکلات جدی دیگر نیز جلوگیری خواهد کرد.
ضد یخ یکی از مواد تشکیل دهنده مایع خنک کننده است و با آن یکی نیست.
نتیجه گیری
در این مقاله، بررسی کردیم که ضد یخ چیست و با چه ترکیباتی، از جوش آوردن و یخ زدن آب رادیاتور جلوگیری میکند. ضد یخ به آب رادیاتور خودرو اضافه میشود و در کنار بالا بردن نقطه جوش و پایین آوردن نقطه انجماد، از خوردگی و فرسودگی قطعات فلزی نیز جلوگیری میکند. هنگام خرید ضد یخ، توجه داشته باشید که ضد یخ با مایع خنک‌کننده تفاوت دارد. هر چند تأثیر نهایی آن‌ها برای اتومبیل یکسان بوده، ولی نحوه استفاده از آن‌ها یکسان نیست. ضد یخ باید با نسبت 50/50 با آب ترکیب شود، در حالی که مایع خنک کننده یک مخلوط آماده برای استفاده است.
مقاله مرتبط: شستشوی سوپاپ خودرو بدون باز کردن سرسیلندر
سوالات متداول
- وجود لجن یا روغن در ضد یخ ماشین نشانه چیست؟
در صورت مشاهده لجن، روغن یا هر ناخالصی دیگر در ضد یخ ماشین، بهتر است نشتی واشر را بررسی کنید.
- ضد یخ خودرو را چه زمانی تعویض کنیم؟
- اگر از ضد یخ با پایه معدنی استفاده کردهاید، بهتر پس از یک سال برای تعویض آن اقدام کنید و اگر از ضد یخ با پایه آلی استفاده میکنید، بعد از سه سال به فکر تعویض آن باشید.
- نسبت مخلوط آب با ضد یخ چه قدر است؟
اکثر ضد یخها با نسبت 50/50 یا 40/60 ترکیب میشوند، اما برای اطمینان، دستورالعمل سازنده را بررسی کنید.
دیدگاهتان را بنویسید