اگر می‌خواهید یک تلویزیون جدید بخرید یا نمی‌دانید چرا تلویزیون، تصاویر را خوب نمایش نمی‌دهد باید بدانید بک لایت چیست و چه نقشی در کیفیت تصویر دارد. برای حل مشکل تصاویر در تلویزیون‌های LCD و LED در این بخش همراه ما باشید تا همه چیز درباره بک لایت تلویزیون را یاد بگیریم.
بک لایت، در حالت کلی، به چه معناست؟
بک لایت تلویزیون یا نور پس زمینه تلویزیون، منبع نوری است که از پشت پنل نمایشگر تلویزیون‌های ال سی دی و ال ای دی تابانده می‌شود تا تصاویر و رنگ‌ها، قابل مشاهده باشند.
در تلویزیون‌های قدیمی‌تر به عنوان منبع نور از لامپ‌های فلورسنت (CCFL) استفاده می‌شد که حرارت زیاد و مصرف انرژی بالایی داشتند. با پیدایش تلویزیون‌های ال ای دی، لامپ‌های ال ای دی (LED) جایگزین فلورسنت‌ها شدند و به عنوان منبع نور با نام بک لایت شناخته شدند که حرارت و مصرف انرژی کمتری داشتند و کیفیت تصویر را بهبود بخشیدند.
بک لایت تلویزیون چیست؟
بک لایت یا نور پس زمینه، منبع نوری است که در پشت پنل نمایشگر تلویزیون قرار دارد و باعث می‌شود تصاویر و رنگ‌ها قابل مشاهده باشند. برخلاف تلویزیون‌های پلاسما که خودشان نور تولید می‌کنند، تلویزیون‌های ال سی دی و ال ای دی به بک لایت نیاز دارند.
بک لایت تلویزیون یکی از قطعات مهم در تلویزیون‌های LED است که نور پس زمینه را برای نمایش تصویر فراهم می‌کند. بک لایت از لامپ‌های LED تشکیل شده که در پشت یا لبه‌های پنل تلویزیون قرار می‌گیرند و انواع مختلفی دارند که در ادامه با آنها آشنا می‌شویم.
انواع بک لایت در تلویزیون
برای پاسه به سوال بک لایت چیست باید با انواع بک لایت ها هم آشنا شد. امروزه انواع مختلفی از بک لایت در تلویزیون‌ها استفاده می‌شود که در زیر آنها را معرفی می‌کنیم.
1. بک لایت مستقیم (Direct Backlight)
در این نوع بک لایت، لامپ‌های ال ای دی به صورت مستقیم در پشت پنل نمایشگر قرار دارند و نور را به طور یکنواخت در تمام صفحه پخش می‌کنند.
این بک لایت باعث می‌شود که تصاویر روشن‌تر و واضح‌تر باشد و همچنین امکان کنترل نور در مناطق مختلف صفحه (Local Dimming) را فراهم می‌کند. این قابلیت باعث می‌شود که مناطق تیره، تیره‌تر و مناطق روشن، روشن‌تر بوده و کنتراست بالاتری داشته باشند. بک لایت مستقیم معمولا در تلویزیون‌های باکیفیت و گران‌قیمت استفاده می‌شود.
2. بک لایت اج یا لبه‌دار (Edge lit)
در این نوع بک لایت، لامپ‌های ال ای دی در حاشیه یا لبه‌های پنل نمایشگر قرار دارند و نور را به سمت صفحه هدایت می‌کنند. این نوع بک لایت باعث می‌شود که تلویزیون‌ها باریک‌تر و سبک‌تر باشند و همچنین مصرف انرژی کمتری داشته باشند.
اما عیب این نوع بک لایت این است که نوردهی در تمام صفحه یکسان نبوده و گاها منجر به پدید آمدن نور هلالی در گوشه‌های صفحه می‌شود. همچنین این نوع بک لایت قابلیت کنترل نور در مناطق مختلف صفحه (Local Dimming) را ندارد و به همین دلیل کنتراست پایین‌تری دارد. بک لایت لبه‌دار چون ارزان‌تر است، در تلویزیون‌های اقتصادی و متوسط استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: علت سیاه شدن صفحه تلویزیون چیست؟
انواع مختلف از بک لایت در تلویزیون‌ها
3. بک لایت (Full Array with Local Dimming)
این نوع بک لایت در واقع یک نوع پیشرفته از بک لایت مستقیم است که قابلیت کنترل نور در مناطق مختلف صفحه (Local Dimming) را به صورت پیشرفته‌تری دارد. در این نوع بک لایت، صفحه به چندین Zone یا منظقه تقسیم شده و هر منطقه به صورت جداگانه روشن یا خاموش می‌شود.
این ویژگی خاص باعث می‌شود که مناطق تیره، تیره‌تر و مناطق روشن، روشن‌تر باشند و کنتراست بسیار بالاتری داشته باشند. این نوع بک لایت در تلویزیون‌های پرچم‌دار و گران‌قیمت استفاده می‌شود.
4. مینی ال ای دی (Mini LED)
مینی LED در واقع یک نسل جدید از بک لایت است که به تازگی وارد بازار شده است. در این نوع بک لایت، از ال ای دی‌های خیلی کوچک (Mini LED) استفاده می‌شود که قابلیت کنترل نور در مناطق مختلف صفحه را به شکل فوق‌العاده‌ای دارند.
در این نوع بک لایت، صفحه به هزاران زون تقسیم می‌شود و هر زون به صورت جداگانه روشن یا خاموش می‌شود. این ویژگی همچون بک لایت قبلی کنتراست فوق‌العاده‌ای به تصاویر می‌بخشد. همچنین این نوع بک لایت باعث می‌شود که تلویزیون‌ها باریک‌تر و سبک‌تر بوده و مصرف انرژی کمتری داشته باشند. این نوع بک لایت در تلویزیون‌های جدید و هوشمند در دسترس است.
نشانه‌های خرابی بک لایت
حالا که فهمیدیم بک لایت چیست به سراغ مشکلاتی که بک لایت به همراه دارد می‌رویم. بعضی از نشانه‌های خراب شدن بک لایت تلویزیون را می‌توان تشخیص داد؛ اما گاهی ممکن است تا از کار افتادن کامل تلویزیون متوجه خرابی بک لایت آن نشویم.
برخی از رایج‌ترین نشانه‌های خرابی بک لایت عبارتند از:
- کم نور شدن صفحه نمایش تلویزیون یا تیره بودن بخش‌های مختلف آن
- ظاهر شدن لکه‌های سفید، سبز، زرد یا قرمز روی صفحه
- قطع و وصل شدن تصویر یا چشمک زدن صفحه
- خاموش شدن صفحه در حالی که صدا پخش می‌شود
- خاموش شدن ناگهانی تلویزیون بعد از چند دقیقه روشن بودن
برای تشخیص دقیق‌تر خرابی بک لایت می‌توانید از چراغ قوه استفاده کنید و نور آن را به صورت مورب به صفحه بتابانید. اگر تصویر وجود داشت اما نور پس زمینه نبود، به این معناست که بک لایت آسیب دیده است.
دلایل خرابی بک لایت چیست؟
- سوختن لامپ‌های LED
- خرابی اینورتر یا خازن برق
- خرابی برد بک لایت یا برد تغذیه
- خرابی کانکتورها یا کابل‌های اتصال
- بالا بودن نور زمینه تلویزیون
- کیفیت پایین قطعات تلویزیون
- تاثیر دمای محیط بر کارکرد بک لایت
- جدا شدن لامپ‌های بک لایت از شاسی
- عدم نگهداری درست از تلویزیون
برای مطالعه بیشتر: تلویزیون آیوا ساخت کجاست؟ معرفی کامل برند آیوا
باز کردن و تعمیر کردن بک لایت تلویزیون
تعمیر بک لایت تلویزیون
برای تعمیر بک لایت، باید تلویزیون را باز کرده و قطعات مشکوک را بررسی کنید. اگر لامپ‌های LED سوخته باشند، باید آنها را تعویض کنید. اگر برد بک لایت یا برد تغذیه خراب باشد، باید آن را تعمیر یا تعویض کنید. اگر کانکتورها یا کابل‌های اتصال مشکل داشته باشند، باید آنها را جایگزین یا محکم کنید.
برای تعمیر بک لایت، بهتر است از کمک یک تکنسین مجرب استفاده کنید، زیرا این کار نیاز به دقت و تخصص دارد و در صورت اشتباه ممکن است به قطعات دیگر تلویزیون آسیب برسانید.
اما برای افزایش عمر بک لایت تلویزیون و جلوگیری از خراب شدن زود هنگام آن می‌توانید موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- از روشن ماندن مداوم تلویزیون خودداری کنید و در صورت عدم استفاده، آن را خاموش کنید.
- میزان روشنایی تلویزیون را در حالت اتوماتیک قرار دهید و از تنظیم آن روی حداکثر خودداری کنید.
- تلویزیون را در محل مناسب قرار دهید و از قرار گرفتن آن در معرض نور خورشید، گرما، سرما، رطوبت و گرد و غبار جلوگیری کنید.
- تلویزیون را با دقت و ملاحظه حمل و نقل کنید و از ضربه زدن به آن پرهیز کنید.
- تلویزیون را با پارچه نرم و خشک پاک کنید و از محلول‌های شوینده استفاده نکنید.
جمع بندی نهایی
در این بخش دیدیم بک لایت چیست و چه نقشی در نمایش تصاویر در تلویزیون های جدید دارد. بک لایت تلویزیون یک سیستم روشنایی است که در پشت صفحه نمایش تلویزیون‌های ال سی دی و ال ای دی قرار می‌گیرد و باعث می‌شود تصاویر و رنگ‌ها روشن و واضح باشند.
عمر بک لایت‌ها با توجه به عوامل مختلفی تعیین می‌شود و در صورتی که از تلویزیون به درستی استفاده نکنید، ممکن است بک لایت در مدت زمان کوتاهی بسوزد. پس نکاتی را که برای افزایش طول عمر این قطعه در مقاله اشاره کردیم در ذهن داشته باشید تا از تلویزیون جدید خودتان بیشتر بهره ببرید.
ممکن است به مطالعه این مقاله علاقه‌مند باشید: کامپوننت تلویزیون چیست؟
سوالات متداول
- بک لایت چیست؟
بک لایت منبع نوری روی پنل تلویزیون است تا تصاویر نمایش داده شده را برای مخاطبان قابل دیدن کند. در واقع اصلی‌ترین قطعه برای نمایش تصاویر تلویزیون، بک لایت دستگاه است.
- چطور بفهمم بک لایت تلویزیون خراب شده است؟
نشانه‌های زیادی خراب بک لایت را مشخص می‌کند، مثل کم نور شدن صفحه نمایش تلویزیون یا تیره بودن بخش‌های مختلف آن، ایجاد لکه‌های مختلف یا تصاویر چشمک زن
- آیا تعمیر بک لایت تلویزیون ممکن است؟
در صورتی که بک لایت تلویزیون سوخته باشد، می‌توان آن را تعمیر کرد. برای این کار باید از متخصصین مجرب کمک گرفت.
- عمر بک لایت تلویزیون چقدر است؟
عمر بک لایت تلویزیون به مدت زمان استفاده از دستگاه و شرایط استفاده از آن بستگی دارد. اما با نگهداری و استفاده درست از تلویزیون می‌توان عمر این قطعه را بیشتر کرد.
دیدگاهتان را بنویسید