این روزها اگر مطالب خودرویی را در یک مجله آنلاین یا فیزیکی بخوانید، بارها به کلمه کراس اوور یا CUV برخورد خواهید کرد. این خودروها در حال حاضر بخش قابل توجهی از بازار اتومبیل جهان را در اختیار دارند و خودروسازان نیز هر روزه بر تنوع کراساوورهای خود اضافه می‌کنند. بسیاری از خودروهای مونتاژی چینی که طی سالیان اخیر وارد بازار کشورمان شده‌اند، از نوع کراس‌اوور هستند. در حقیقت تعدد کراس‌اوورها بین خودروهای مونتاژی آن‌قدر زیاد است که تنها چند شاسی‌بلند با ذات متفاوت میان آن‌ها مشاهده می‌شوند؛ بنابراین شناخت دقیق کراس‌اوورها به همراه نقاط قوت و ضعف این خودروها، به مشتریان کمک می‌کند تا انتخاب بهتری داشته باشند و البته انتظارات خود را از اتومبیل خریداری شده مدیریت کنند. ما در این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد که کراس اوور چیست.
تعریف کراس‌اوور
پاسخ‌های بسیاری برای پرسش «کراس‌اوور چیست؟» وجود دارند. بهتر است تا این مجموعه جواب‌ها را با پاسخ کیا به این سوال آغاز کنیم. شرکت کره‌ای کیا‌موتورز که یکی از بزرگ‌ترین سازندگان کراس‌اوورها در جهان است، پاسخ سوال ما را این‌گونه می‌دهد: کراس‌اوور خودرویی است که بر اساس پلتفرم یک خودرو سواری ساخته می‌شود، اما ارتفاع بیشتری دارد. افزایش ارتفاع باعث می‌شود تا کراس‌اوورها برخی قابلیت‌های شاسی بلندها را پیدا کنند.
موسسه آمریکایی جی دی پاور که در زمینه کیفیت خودروها تحقیق می‌کند، تعریف جامع‌تری را از کراس‌اوورها ارائه داده است. در تعریف این موسسه بر یکپارچه بودن شاسی این خودروها تأکید شده است. این عبارت تمایز اصلی میان کراس‌اوورها یا CUVها با خودروهای شاسی‌بلند را نشان می‌دهد. کراس‌اوورها همانند خودروهای سدان و هاچ‌بک بر اساس ساختار یکپارچه ساخته می‌شوند. این مزیت به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در وزن صرفه‌جویی کنند و سبک باشند.
در تعریف دیگر، کراس‌اوورها را حاصل ترکیب یک شاسی‌بلند کوچک شده با سدان‌ها قلمداد کرده‌اند. این خودروها کوچک‌تر از شاسی‌بلندها هستند، مصرف سوخت کمتری دارند قابلیت حرکت آن‌ها در شهر بهتر است و حتی می‌توانند به عنوان خودرو اسپرت ایفای نقش کنند.
تاریخچه کراس‌اوورها
مجلات خودرویی و منابع علمی بر این نکته اتفاق نظر دارند که نخستین کراس‌اوور جهان به معنای امروزی، AMC Eagle محصول سال 1980 میلادی بود. اگر هم‌اکنون به تصویر این خودرو نگاه کنید، یک استیشن واگن را می‌بینید که ارتفاع آن از سطح زمین افزایش یافته است. محصول شرکت AMC برخلاف کراساوورهای امروزی به آمار فروش بالایی دست پیدا نکرد اما پایه‌گذار یک سبک انقلابی در صنعت خودرو شد.
بیشتر بخوانید:مشخصات چری تیگو 7 + تست و بررسی کامل
روند توسعه کراس‌اوورها طی دهه 1980 و 1990 ادامه یافت. خودروسازان محصولات دیگری را بر اساس الگوی شبه شاسی‌بلند با شاسی یکپارچه تولید کردند که همانند خودرو AMC، تنها برای علاقه‌مندان به نوآوری مناسب بودند و فروش گسترده‌ای نداشتند. با این حال سخت‌کوشی و خلاقیت ژاپنی‌ها در سال 1994 بازی را تغییر داد. در این سال تویوتا راو 4 که نخستین کراس‌اوور مدرن جهان محسوب می‌شود، تولید و عرضه شد.
اگر هم‌اکنون به تصویر این خودرو نگاه کنید، یک استیشن واگن را می‌بینید که ارتفاع آن از سطح زمین افزایش یافته است
نخستین کراس‌اوور مدرن
واکنش بازار به تویوتا راو 4 بسیار متفاوت از واکنش 14 سال پیش مشتریان به AMC Eagle بود؛ بنابراین مشتریان برای خرید این خودرو جدید و نوآورانه صف کشیدند و سایر خودروسازان نیز محصولات مشابهی را در این بخش روانه بازار کردند. البته همچنان مفهوم کراس‌اوور در آن زمان مطرح نشده بود و خودروسازان نیز کراس‌اوورها را وسایل نقلیه چهار چرخ محرک می‌نامیدند.
محبوبیت کراس‌اوورها طی دهه 2000 رو به فزونی نهاد، چرا که افزایش قیمت سوخت مشتریان سنتی پیکاپ‌ها و شاسی‌بلندها را به سمت خرید کراس‌اوورها سوق داد. مصرف سوخت کراس‌اوورها در مقایسه با شاسی‌بلندها بسیار کمتر بود، چرا که این خودروها به موتورهای چهار و شش سیلندر مشترک با سدان‌ها مجهز بودند.
امروزه کراس‌اوورها به عنوان زیرشاخه از خودروهای شاسی‌بلند شناخته می‌شوند
امروزه کراس‌اوورها به عنوان زیرشاخه از خودروهای شاسی‌بلند شناخته می‌شوند. در کشورهای توسعه یافته همانند ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپای غربی، کراس‌اوورها نیمی از کل آمار فروش خودروهای شاسی‌بلند را در اختیار دارند.
آمار فروش کراس‌اوورها در اقتصادهای رو به رشد بسیار بیشتر است، چرا که این خودروها به دلیل قیمت اقتصادی طرفداران بسیاری دارند. به دلیل استقبال گسترده مشتریان از کراس‌اوورها در کشورهایی نظیر هند و چین، خودروسازان زیرمجموعه جدیدی به نام هاچ‌بک کراس را خلق کرده‌اند. هاچ‌بک کراس‌ها در واقع خودروهای هاچ‌بکی هستند که ارتفاع آن‌ها افزایش یافته است. هاچ‌بک کراس‌ها به طور معمول با قیمت کمتری نسبت به کراس‌اوورها فروخته می‌شوند و البته توانایی‌های فنی کمتری دارند. رنو ساندرو استپ وی، ام وی ام X22 و دانگ فنگ H30 کراس، برخی از هاچ‌بک کراس‌های عرضه شده در بازار ایران هستند.
طبقه‌بندی کراس‌اوورها
پس از ارائه یک پاسخ جامع و کامل به پرسش این مقاله یعنی «کراس اوور چیست؟»، لازم است تا توضیحات بیشتری را در خصوص کراس‌اوورها ارائه دهیم. تنوع این خودروها اکنون بسیار گسترده شده است، بنابراین طبقه‌بندی‌های آن‌ها تخصصی‌تر از گذشته انجام می‌پذیرد. امروزه کراس‌اوورها به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
کراساوورهای بزرگ
بزرگ‌ترین، گران‌ترین، لوکس‌ترین و البته کمیاب‌ترین نوع کراس‌اوورها در حال حاضر، کراساوورهای بزرگ هستند. این خودروها بر اساس پلتفرم مشترک با سدان‌های اندازه بزرگ توسعه یافته‌اند و از نظر ظاهری بیشترین میزان شباهت را به شاسی‌بلندها دارند. با این حال کراساوورهای بزرگ همچنان در کلاس CUVها قرار می‌گیرند، چرا که بر اساس شاسی مونوکوک توسعه یافته‌اند و شاسی مستقل ندارند. هیوندای پالیسید و کیا تلوراید، دو نمونه از کراساوورهای بزرگ بازار هستند.
بیشتر بخوانید:جلوبندی خودرو [معرفی انواع قطعات جلوبندی]
کراساوورهای متوسط
بخش کراساوورهای متوسط در گذشته تنوع چندانی نداشت، اما با حذف سدان‌ها، این بخش روز به روز رونق بیشتری پیدا می‌کند. کراساوورهای متوسط نیز بر اساس ساختاری مشترک با سدان‌های متوسط توسعه یافته‌اند. هیوندای سانتافه و کیا سورنتو، دو کراس‌اوور متوسط و مشهور برای مشتریان ایرانی به شمار می‌روند.
بخش کراساوورهای متوسط در گذشته تنوع چندانی نداشت، اما با حذف سدان‌ها، این بخش روز به روز رونق بیشتری پیدا می‌کند
کراساوورهای کوچک
پر تراکم‌ترین بخش بازار در قسمت کراس‌اوورها، کراساوورهای کوچک هستند. تولید این خودروها در مقایسه با سایر کراس‌اوورها ساده و ارزان است، از این رو خودروسازان علاقه زیادی به ساخت کراساوورهای کوچک دارند. مطابق رویه دو بخش قبل، کراساوورهای کوچک نیز بر اساس ساختاری مشابه با سدان‌های کوچک شکل گرفته‌اند. برای مثال هیوندای الانترا و هیوندای توسان بر اساس یک ساختار مشترک توسعه یافته‌اند.
بسیاری از خودروهای مونتاژی چینی حاضر در بازار ایران را کراساوورهای کوچک تشکیل می‌دهند. لاماری ایما، تیگو 7 پرو، فونیکس FX، هایما S7 و جک S5 از جمله کراساوورهای کوچک شناخته شده در بازار ایران هستند. رقابت در این بخش بسیار جدی است و هر کدام از خودروسازان جهانی سعی دارند تا چند کراس‌اوور را با سطوح قیمتی مختلف روانه بازار کنند.
کراساوورهای کوچک بر اساس ساختاری مشابه با سدان‌های کوچک شکل گرفته‌اند
کراساوورهای فوق کوچک
خودروهایی که در بخش قبل با عنوان هاچ‌بک کراس معرفی شدند، در دسته کراساوورهای کوچک قرار می‌گیرند. این خودروها بر اساس پلتفرم مشترک با هاچ‌بک‌ها توسعه یافته‌اند و از نظر ابعاد بسیار کوچک هستند. به عنوان مثال ام وی ام X22 بر اساس ساختار فنی مشابه با ام وی ام 315 توسعه یافته است.
هاچ‌بک کراس‌ها با قوای فنی اقتصادی به بازار عرضه می‌شوند و به هیچ عنوان قابلیت بیراهه نوردی ندارند. تنها مزیت آن‌ها، ارتفاع بیشتر از سطح زمین در مقایسه با خودروهای عادی است. این مزیت به هاچ‌بک کراس‌ها کمک می‌کند تا در مناطقی که جاده‌های مناسبی ندارند، آسیب کمتری را تحمل کنند. همچنین هاچ‌بک کراس‌ها به طور معمول با گیربکس دنده دستی یا اتوماتیک ارزان‌قیمت به دست مشتریان می‌رسند.
این خودروها بر اساس پلتفرم مشترک با هاچ‌بک‌ها توسعه یافته‌اند و از نظر ابعاد بسیار کوچک هستند
چرا خرید کراس‌اوورها به شدت افزایش یافته است؟
دلایل مختلفی برای افزایش خرید کراس‌اوورها از سوی مشتریان در اقصی نقاط جهان وجود دارد. با این حال موسسه جی دی پاور پس از پاسخ به پرسش «کراس اوور چیست؟»، مزایایی را برای این خودروها برشمرده است. در این بخش مزایای بیان شده را بررسی می‌کنیم:
کراس‌اوورها فضای قابل قبولی را در مقایسه با خودروهای مشابه فراهم می‌کنند، به همین دلیل خرید کراس‌اوورها مورد استقبال خانواده‌ها قرار می‌گیرد. به عنوان مثال فضایی که هوندا CR-V در اختیار مشتریان قرار می‌دهد، بیشتر از هوندا سیویک است. در نتیجه مشتریان تصمیم می‌گیرند بهای بیشتری پرداخت کنند و یک کراس‌اوور بخرند.
مصرف سوخت کراس‌اوورها در مقایسه با شاسی‌بلندها کمتر است. در نتیجه مشتریان خرید این خودروها را توجیه‌پذیر می‌دانند. کراس‌اوورها وزن کمتری نسبت به شاسی‌بلندها دارند و پیشرانه نصب شده روی آن‌ها نیز حجم کمتری دارد. به همین دلیل مصرف سوخت آن‌ها پایین‌تر است.
بیشتر بخوانید:نحوه قیمت گذاری خودرو کارکرده؛ محاسبه و تخمین قیمت خودرو!
تنوع مدل‌های کراس‌اوورها، دیگر مزیت این خودروها به حساب می‌آید. در هرکدام از بخش‌های بازار، تعداد بسیار زیادی کراس‌اوور از برندهای مختلف وجود دارند. حتی در بازار محدود کشورمان نیز تنوع کراس‌اوورها در هر بخش قابل توجه است. افزایش تنوع مدل‌ها باعث می‌شود تا میزان فروش کراس‌اوورها افزایش یابد.
تسلط بهتر هنگام رانندگی، یکی دیگر از دلایل خرید این خودروها است. کراس‌اوورها در مقایسه با سدان‌ها ارتفاع بیشتری از سطح زمین دارند و به همین دلیل دید بیشتری را برای راننده فراهم می‌کنند. از سوی دیگر ابعاد کراس‌اوورها در مقایسه با شاسی‌بلندها کوچک‌تر است، در نتیجه استفاده از آن‌ها برای عبور و مرور در مسیرهای شهری آسان‌تر خواهد بود.
کلام آخر
در این مقاله بررسی کردیم که کراس اوور چیست. کراس اوورها چالش‌گران جدید بازار خودرو جهان هستند. این خودروها همانند یک آرامش قبل از طوفان پدیدار شدند و سپس تمامی بازار خودرو را به هم ریختند. تمایل عجیب مشتریان به خرید این خودروها، باعث شد تا روز به روز از تنوع سدان‌ها و هاچ‌بک‌ها کاسته شود و در سوی مقابل کراس‌اوورها به خط تولید خودروسازان اضافه شوند.
گسترش روند تولید کراس‌اوورها باعث شده است تا تولید شاسی‌بلندها نیز کاهش یابد، چرا که هزینه تولید این خودروها بالا بوده و مشتریان کمتری نیز تمایل به خرید این گونه خودروها دارند؛ بنابراین در آینده نه چندان دور، کراس‌اوورها سهم بیشتری را از بازار خودرو جهان در اختیار خواهند گرفت.
سوالات متداول
- تفاوت اصلی شاسی‌بلندها و کراس‌اوورها چیست؟
تفاوت اصلی کراس‌اوورها و شاسی‌بلندها، به ساختار شاسی آن‌ها مربوط می‌شود. کراس‌اوورها بر اساس شاسی یکپارچه یا مونوکوک توسعه می‌یابند، در حالی که شاسی‌بلندها شاسی نردبانی یا مستقل دارند و سپس اتاق خودرو روی این ساختار مستقل قرار می‌گیرد.
- آیا کراس‌اوورها قابلیت آفرود دارند؟
برخی کراس‌اوورها به قابلیت انتقال قدرت تمام چرخ محرک یا AWD مجهز هستند، با این حال نمی‌توان از کراس‌اوورها برای آفرود حرفه‌ای استفاده کرد. این خودروها مناسب بیراهه نوردی‌های سبک هستند.
- خرید کراس‌اوورها برای چه کسانی مناسب است؟
خرید کراس‌اوورها برای خانواده‌ها گزینه مناسبی است، چرا که این خودروها مشخصات فنی رضایت‌بخشی دارند و فضای بزرگی را در اختیار سرنشینان قرار می‌دهند.
دیدگاهتان را بنویسید