آشپزخانه یکی از بخش‌های مهم هر خانه است که شامل انواع و اقسام ظروف پخت‌وپز مانند قابلمه می‌شود که هر قابلمه‌ای ویژگی و کاربردهای خاص خود را دارد. قابلمه‌ها از جمله وسایلی هستند که بیشتر از هر ظرف پخت‌وپز دیگری روی اجاق‌گاز قرار می‌گیرند. مصرف بیش از اندازه و یا استفاده از حرارت بالا هنگام آشپزی باعث می‌شود تا جداره قابلمه سوخته و یا آسیب ببیند؛ اما در چنین شرایطی قابلمه سوخته را چگونه تمیز کنیم و چه راهکارهایی برای این مشکل وجود دارد؟
معمولاً قابلمه‌ها ظروف گرد با ارتفاع نسبتاً بلندی هستند که شرایط پخت غذا با حجم بالا را فراهم می‌کنند، البته این روزها انواع قابلمه‌ها در طرح‌ها و مدل‌های فانتزی هم در بازار یافت می‌شوند. فرقی نمی‌کند قابلمه شما از چه جنس و طرحی باشد، در هر صورت اگر در اثر بی‌توجهی و یا بالا بودن شعله گاز قابلمه‌هایتان دچار آسیب شده اصلاً نگران نباشید؛ زیرا با چند ترفند ساده مثل استفاده از سرکه، جوش‌شیرین و یا رنده صابون می‌توانید قابلمه‌هایی تمیز و سالم داشته باشید، کافی است در این مقاله با ما همراه باشید.
قابلمه چیست؟
آشپزخانه، قلب تپنده هر خانه است و قطعاً انتخاب وسایل و لوازم آن اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از وسایل مهمی که هر آشپز در آشپزخانه به آن نیاز دارد قابلمه است. در اغلب موارد قابلمه‌ها به دلیل مصرف بیش از اندازه و یا کم‌توجهی هنگام آشپزی دچار تیرگی و یا سوختگی می‌شوند که تمیزکاری مجدد آن کار را سخت میکند. برای اینکه بدانیم قابلمه سوخته را چگونه تمیز کنیم، باید ابتدا با قابلمه و انواع آن آشنا شویم. به طور کلی قابلمه‌ها ظروف فلزی با ساختاری استوانه‌ای شکل هستند که برای طبخ انواع غذا از آن‌ها استفاده می‌شود. این ظروف فلزی با توجه به جنس و طرحشان قابلیت استفاده به روی شعله گاز و یا هر منبع حرارتی دیگری را دارند. این ظروف پرکاربرد در دو مدل کلی به صورت دسته‌دار و بدون دسته در بازار عرضه می‌شوند که هر کدام از این دو می‌تواند از جنس‌ها و آلیاژهای مختلفی مانند، چدن، مس، آلومینیوم و حتی در مواردی سنگی و یا سفالی باشند.
بیشتر بخوانید:سالم‌ترین قابلمه برای پخت و پز از نظر طب سنتی
خرید سرویس قابلمه برای آشپزخانه به ظاهر کار آسانی است؛ اما پیش از خرید باید نکات مهمی مانند نوع و سایز قابلمه مورد نیازتان را در نظر بگیرید. در حال حاضر تولیدکنندگان ظروف پخت‌وپز با تولید انواع ظروف و قابلمه در طرح‌ها و مدل‌های مختلف انتخاب را برای آشپزها راحت‌تر کردند. در میان تمام قابلمه‌های تولید شده همیشه قابلمه‌های فلزی جایگاه محبوب‌تری نسبت به بقیه داشتند؛ زیرا جنس فلزی آن‌ها باعث می‌شد تا علاوه بر انتقال مناسب گرما، مقاومت بالایی در برابر حرارت و ضربه نیز داشته باشند.
به طور کلی قابلمه‌ها ظروف فلزی با ساختاری استوانه‌ای شکل هستند که برای طبخ انواع غذا از آن‌ها استفاده می‌شود
انواع قابلمه
برای اینکه بدانیم قابلمه سوخته را چگونه تمیز کنیم باید جنس قابلمه مورد استفاده را بشناسیم. به طور کلی قابلمه‌ها به غیر از شکل ظاهری از لحاظ جنس هم با یکدیگر متفاوت هستند که در اینجا به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- قابلمه تفلون
ظروف تفلون و یا نچسب در واقع ظروف فلزی با پوشش ماده‌ای پلیمری با نام “تترافلوئورو اتیلن” هستند که محبوبیت خاصی در میان ظروف پخت‌وپز دارند. از ویژگی‌های منحصربه‌فرد قابلمه‌های تفلون می‌توان به نقطه ذوب بالای این ماده اشاره کرد. این ظروف همان‌طور که از نامش پیدا است نچسب بوده و حین آشپزی چیزی را به خود جذب نمی‌کند. این مدل قابلمه‌ها برخلاف تبلیغات فروشندگان و رسانه‌ها، دوام چندان بالایی ندارند ولی با این وجود همیشه از جایگاه خاصی برخوردارند.
ظروف تفلون و یا نچسب در واقع ظروف فلزی با پوشش ماده‌ای پلیمری با نام “تترافلوئورو اتیلن” هستند که محبوبیت خاصی در میان ظروف پخت‌وپز دارند
- قابلمه‌های چدنی
قابلمه‌های چدنی، جزو نابود نشدنی‌ترین ظروف دنیا هستند و به لحاظ دوام و حفظ طول عمر نسبت به تمامی ظروف پخت‌وپز دیگر در رتبه بالاتری قرار دارند. این قابلمه‌ها در دو مدل لعاب‌کاری شده و بدون لعاب‌کاری در بازار موجود هستند. وزن این قابلمه‌ها سنگین است و به خوبی می‌توانند حفظ حرارت کنند و غذا برای مدت طولانی در این ظروف گرم می‌ماند. اگر بخواهیم سراغ معایب قابلمه‌های چدنی برویم تنها می‌توان به وزن سنگین و عدم پخش یکنواخت حرارت در سطح قابلمه اشاره کرد. اگر این دو مورد را در نظر نگیریم، می‌توان به آن لقب قابلمه جاویدان داد.
این قابلمه‌ها در دو مدل لعاب‌کاری شده و بدون لعاب‌کاری در بازار موجود هستند
- قابلمه‌های استیل
یکی از ظروف پخت‌وپز زیبا و براق، قابلمه‌های استیل هستند. با خرید ظروف پخت‌وپز استیل دیگر نگران این نباشید که قابلمه سوخته را چگونه تمیز کنیم، زیرا ظروف استیل هم در برابر خط و خش و حرارت مقاومت خوبی دارند و تنها با یک ابر و اسکاچ ساده تمیز می‌شوند. اگر قرار است از قابلمه استیل برای پخت غذا استفاده کنید، باید بگوییم این ظروف مناسب غذاهای رقیق و آبکی هستند؛ زیرا به دلیل انتقال مستقیم حرارت غذا در این قابلمه‌ها زود ته می‌گیرد.
یکی از ظروف پخت‌وپز زیبا و براق، قابلمه‌های استیل هستند
- قابلمه‌های سرامیکی
قابلمه‌های سرامیکی در واقع ظروفی هستند که دقیقاً مانند قابلمه‌های تفلون جنس بدنه فلزی دارند؛ با این تفاوت که درون آن‌ها با لایه‌ای سرامیکی پوشش داده می‌شود. این ظروف جنس مقاوم‌تری نسبت به تفلون‌ها دارند و در برابر سایش و خط و خش دیرتر آسیب می‌بینند. به دلیل ضخامت چند لایه پوشش سرامیکی کف قابلمه، غذا به هیچ‌وجه در آن ته نمی‌گیرد. قابلمه‌های سرامیکی که این روزها با طرح‌ها و رنگ‌های مختلف در بازار یافت می‌شوند، یکی از محبوب‌ترین ظروف پخت‌وپز محسوب می‌شوند.
بیشتر بخوانید:سرویس آشپزخانه چه رنگی بخرم
- قابلمه‌های روی
قابلمه‌های آلومینیومی یا همان به اصلاح عامیانه قابلمه‌های رویی، ظروف ارزان‌قیمت و با وزن سبکی هستند که تقریباً همه ما با این گروه از قابلمه‌ها آشنا هستیم. قابلمه‌های رویی در سایزهای متفاوت در بازار موجود است. پیش از خرید قابلمه رویی باید به این فکر کنید که قابلمه سوخته را چگونه تمیز کنیم؛ زیرا این مدل ظروف پخت‌وپز به سرعت لک و کثیف می‌شود.
بیشتر بخوانید:تابه گریل چیست؟ (سالم آشپزی کنید)
- قابلمه‌های مسی
قابلمه‌های مسی همان قابلمه‌های قرمزرنگ زیبایی هستند که همیشه محبوبیت ویژه‌ای داشته‌اند. این قابلمه‌ها در سه مدل صنعتی، نیمه‌صنعتی و چکش‌کاری شده و با وزن‌های مختلف در بازار وجود دارند. قابلمه‌های مسی علاوه بر بدنه مقاوم و حفظ گرما، رنگ روی زیبایی هم به غذا می‌دهند.
قابلمه‌های مسی همان قابلمه‌های قرمزرنگ زیبایی هستند که همیشه محبوبیت ویژه‌ای داشته‌اند
- قابلمه‌های پیرکس
این گروه از ظروف پخت‌وپز در واقع همان قابلمه‌های شیشه‌ای هستند که در مقابل گرما و حرارت از مقاومت بالایی برخوردارند. شما می‌توانید با انتخاب این گروه از قابلمه‌ها آن‌ها را با خیال آسوده درون فر و یا روی شعله قرار دهید.
این گروه از ظروف پخت‌وپز در واقع همان قابلمه‌های شیشه‌ای هستند که در مقابل گرما و حرارت از مقاومت بالایی برخوردارند
به غیر از تمام قابلمه‌هایی که در اینجا ذکر شد، قابلمه‌های دیگری مانند قابلمه‌های لعابی، سفالی، گلی، سنگی، برنجی، گرانیتی و … وجود دارد که هرکدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند.
بیشتر بخوانید:بهترین ساندویچ ساز چند کاره
چگونه قابلمه سوخته را تمیز کنیم؟
گاهی ممکن است در اثر سهل‌انگاری، خرابی گاز و یا انتخاب شعله نامناسب قابلمه‌ای که با آن مشغول پخت‌وپز بودیم بسوزد؛ اما در این شرایط قابلمه سوخته را چگونه تمیز کنیم و چه روش‌هایی برای سهولت این کار است؟ ما در این بخش از مقاله با شما هستیم تا با چند ترفند ساده این مشکل را برطرف کنید.
- معمولی‌ترین کار برای رسیدن به پرسش چگونه قابلمه سوخته را تمیز کنیم، استفاده از سیم و مایع ظرف‌شویی است. برای تمیزکاری همه ظروف این معمولی‌ترین و ساده‌ترین راه‌کار است، حتماً پیش از هر روشی همین راه را امتحان کنید.
- اگر قابلمه که از آن استفاده می‌کردید از جنس آلومینیوم است برای سفیدکاری داخل قابلمه ابتدا درون آن آب پر کرده و سپس نصف استکان آب‌لیمو به آن اضافه کنید. در مرحله بعد قابلمه را روی حرارت گذاشته و اجازه دهید حداقل یک ربع ساعت بجوشد و بعد آب را خالی کنید. با این ترفند به راحتی درون قابلمه رویی سفید می‌شود و برای برق انداخت آن کافی است با استفاده از سیم ظرف‌شویی و صابون اقدام به شستن قابلمه کنید. با این روش خواهید دید که به بهترین شکل ظرفتان سفید و تمیز می‌شود.
- یکی از راه‌های آسان برای تمیزکاری قابلمه، استفاده از سرکه و جوش‌شیرین است. در این روش ابتدا مقدار مساوی آب و سرکه را مخلوط کرده و آن را درون قابلمه بریزید. دقت کنید در این روش آب و سرکه نباید از یک‌سوم قابلمه بیشتر شود. بعد از جوش آمدن محلول سرکه و آب حال نوبت اضافه کردن جوش‌شیرین است. بعد از یک دقیقه قابلمه را از روی حرارت برداشته و مایع درون آن را خالی کنید، حالا با استفاده از یک اسکاچ نرم قابلمه را بشویید. در این روش به جای جوش‌شیرین می‌توانید از کرم تارتار هم استفاده کنید.
- استفاده از لیموترش تازه و نمک یک ترفند عالی برای تمیزکاری قابلمه‌های مسی است. در این روش ابتدا قابلمه را شسته تا چربی‌های اضافی آن پاک شود، سپس لیمو را از وسط نصف کرده و روی آن نمک بریزید و لیمو را به آرامی به جداره قابلمه مسی مالش دهید. در مدت زمان بسیار کمی شاهد براق شدن قابلمه مسی خواهید بود.
- شاید باورتان نشود ولی نوشابه یکی از تمیزکننده‌ها برای قابلمه‌های سوخته است. برای استفاده از نوشابه برای تمیز کردن قابلمه، زمانی که قابلمه ته گرفته و داغ است نوشابه را روی آن ریخته و یک ساعت بعد اقدام به شستن کنید.
- استفاده از خاکستر منقل یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها برای تمیزکاری قابلمه‌های سوخته است. برای این کار کمی خاکستر زغال و یا چوب را روی اسکاچ قرار دهید و ظروف و قابلمه کثیف و سوخته را بشویید، قطعاً از نتیجه شگفت‌زده خواهید شد!
- استفاده از آب داغ و پودر ماشین لباسشویی از جمله متداول‌ترین روش‌هایی است که می‌توانید قابلمه‌های سوخته را به راحتی تمیز کنید. در این روش به جای پودر ماشین لباسشویی می‌توانید از قرص ماشین ظرف‌شویی هم استفاده کرد.
- بهترین روش برای اینکه بدانیم قابلمه سوخته را چگونه تمیز کنیم استفاده از جوش‌شیرین و ورق آلومینیوم است. در این روش جوش‌شیرین و آب را به صورت خمیر در‌آورید و روی قسمت‌های سوخته قابلمه قرار دهید. سپس یک تکه ورق آلومینیوم مچاله شده را به قسمت‌های سوخته بکشید و در انتها قابلمه را با اسکاچ و مایع ظرف‌شویی تمیز بشویید.
1- معمولی‌ترین کار برای رسیدن به پرسش چگونه قابلمه سوخته را تمیز کنیم، استفاده از سیم و مایع ظرف‌شویی است
سخن پایانی
خرید آگاهانه و با دقت برای انتخاب لوازم آشپزخانه به‌خصوص انتخاب قابلمه از نکات مهمی است که باید پیش از خرید به آن توجه کنید. گاهی ممکن است در حین آشپزی به دلایل مختلف قابلمه‌ای که با آن مشغول پخت‌وپز هستید بسوزد؛ اما قابلمه سوخته را چگونه تمیز کنیم تا به شکل و ظاهر آن آسیب نرسد؟ این دقیقاً همان سوالی است که باید هنگام خرید قابلمه به آن توجه کنید. به عنوان مثال قابلمه‌های رویی در مقابل قابله‌های چدنی نیاز به تمیزکاری بیشتری دارند و یا غذا درون قابلمه‌های استیل و لعابی به دلیل نوع انتقال حرارتشان خیلی زود ته می‌گیرد و شما باید دائم در حال تمیزکاری باشید.
آنچه در این مقاله به عنوان ترفندهای خانه‌داری برای اینکه بدانیم قابلمه سوخته را چگونه تمیز کنیم گفته شد؛ بیشتر مناسب تمیزکاری پشت قابلمه‌های تفلون، مس و آلومینیوم است. به عنوان مثال اگر بخواهیم از سیم ظرف‌شویی و صابون برای تمیزکاری قابلمه‌های سرامیکی و گرانیتی استفاده کنیم، قطعاً نتیجه تأسف‌بار خواهد بود.
سوالات متداول
- بهترین روش برای شستشو ظروف مسی چیست؟
بهترین کار استفاده از ابر و اسکاچ نرم است، زیرا درون ظروف پخت‌وپز مسی با لایه‌ای از قلع پوشانده می‌شود که ممکن است در اثر برخورد سیم ظرف‌شویی و یا مواد اسیدی مانند انواع سفیدکننده‌ها از بین برود.
- پیش از اینکه بدانیم قابلمه سوخته را چگونه تمیز کنیم باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
بهترین کار برای جلوگیری از سوختن قابلمه دقت به نوع اجاق‌گاز، سایز قابلمه و دقت به جنس قابلمه است. اگر شما یک قابلمه کوچک را روی شعله بزرگ قرار دهید، علاوه بر اینکه کف قابلمه سیاه می‌شود، رنگ و لعاب بیرونی قابلمه هم آسیب می‌بیند.
- آیا روغن‌کاری باعث نچسب شدن قابلمه چدنی می‌شود؟
بله؛ کافی است قبل از استفاده از قابلمه‌های چدنی آن را چندین بار با روغن چرب کرده و سپس از آن استفاده کنید. با این کار قابلمه چدنی شما دقیقاً مانند ظروف نچسب عمل میکند و دیگر خبری از سوختن و ته گرفتن غذا در آن نیست.
دیدگاهتان را بنویسید