طعم انواع پیتزا، ماکارونی و خوراک‌های خوشمزه دیگر را بدون قارچ تصور کنید، بله؛ غیرقابل تصور است! بسیاری از غذاها بدون این ماده غذایی ارزشمند به اندازه کافی خوشمزه نیستند، از این‌رو قارچ طرفداران بسیاری دارد که بدون آن نمی‌توانند آشپزی کنند. علاقه به این ماده غذایی و مصرف‌کنندگان بی‌شمار آن موجب شده روش پرورش قارچ دکمه ای و صدفی نیز با استقبال فروانی روبرو شود.
این موجود دوست‌داشتنی با وجود پروتئین، مواد مغذی و طعمی خوشمزه، محبوبیت زیادی در میان مردم دارد. همین امر موجب شده بسیاری به پرورش آن روی آورند. شاید پرورش قارچ مانند کاشت گوجه و خیار برای علاقه‌مندان به باغبانی متداول نباشد، اما برای افرادی که به دنبال یک شغل پایدار هستند، روشی مناسب برای درآمدزایی است؛ اما چگونه باید قارچ دکمه ای پرورش دهید؟ آیا پرورش قارچ در محیط‌های کوچک امکان‌پذیر است؟ ما در ادامه مطلب همراه باشید تا به این سوالات و بیشتر از آن پاسخ دهیم.
قارچ چیست و چگونه رشد می‌کند؟
در ابتدا قصد داریم اطلاعاتی درباره قارچ در اختیارتان قرار دهیم، زیرا بدون شناخت کافی از این موجود بی‌نظیر نمی‌توانید برای پرورش آن اقدام کنید. احتمالا متوجه شدید که در خط بالا از کلمه موجود برای قارچ استفاده کردیم و کلمه گیاه یا میوه را به کار نبردیم، زیرا قارچها گیاه و میوه نیستند! بله؛ قارچها اندام فتوسنتزی مثل برگ یا ساقه ندارند و از انرژی خورشید، غذای خود را تأمین نمی‌کنند.
قارچها اندام فتوسنتزی مثل برگ یا ساقه ندارند و از انرژی خورشید، غذای خود را تأمین نمی‌کنند
پس غذای آن‌ها چیست؟ پاسخ این سوال در روش پرورش قارچ دکمه ای موثر است، چراکه شما برای پرورش قارچ باید غذای آن را تأمین کنید. این جانداران خوشمزه و البته خوش‌قیافه از روش‌های مختلفی برای تأمین غذا استفاده می‌کنند. برخی از ساقه درختان و گیاهان مرده، برخی روی موجودات زنده رشد می‌کنند و دسته‌ای دیگر به ریشه گیاهان و درختان دیگر متصل می‌شوند و این‌گونه غذای خود را تأمین می‌کنند. قارچها دسته‌بندی‌های مختلفی مثل دارویی، خوراکی و سمی دارند. در ادامه این مقاله قصد داریم از روش پروش قارچ دکمه ای که یک مدل قارچ خوراکی سرشار از پروتئین است، برایتان بگوییم.
روش پرورش قارچ دکمه ای چگونه است؟
احتمالا مطالب زیادی درباره پرورش قارچ به گوشتان خورده است، زیرا در سال‌های اخیر پرورش قارچ به طور چشم‌گیری افزایش یافته است و افراد زیادی به این شغل روی آورده‌اند. برای آغاز پروش قارچ به یک سالن نیاز دارید که کف آن با موزاییک پوشانده شود و دیوارهای بتنی و سقف پلیتی، تیرچه بلوک یا بلوک همراه با فوم داشته باشد. این سالن‌ها به قفسه‌بندی نیاز دارند که اغلب در عرض ۱۴۰ * ۱۶۰ و با ارتفاع ۷۰ سانتی‌متری تهیه می‌شوند. برای قفسه‌بندی فلزات مختلفی مورد استفاده قرا می‌گیرد، اما متداول‌ترین آن‌ها در کشور ما لوله‌های فلزی است که نصب آن نیز راحت است.
برای آغاز پروش قارچ به یک سالن نیاز دارید که کف آن با موزاییک پوشانده شود و دیوارهای بتنی و سقف پلیتی داشته باشد.
بعد از راه‌اندازی سالن باید غذای قارچ را نیز تأمین کنید. در روش پروش قارچ دکمه ای، کمپوست برای تأمین غذای آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کمپوست از باقیمانده گیاهان، درختان و فضولات حیوانی تهیه می‌شود. این بقایا با طی کردن مدت زمان مشخصی پوسیده و به کمپوست تبدیل شوند. کمپوست‌ها حاوی مواد مغذی هستند که برای رشد و نمو قارچ مورد نیاز است. قارچ‌های دکمه ای با استفاده از بستری که کمپوست برای آن فراهم می‌کند به بهترین شکل ممکن رشد می‌کنند.
بیشتر بخوانید: پرورش بلدرچین تخم گذار
پرورش قارچ دکمه ای چه مراحلی دارد؟
برای اجرای روش پروش قارچ دکمه ای به مطالعه و کسب دانش نیاز دارید. وارد شدن به این شغل باید با دقت انجام شود تا زمان و هزینه شما هدر نرود. از این‌رو قصد داریم در ادامه مطلب، مراحل پروش قارچ دکمه ای را قدم به قدم به شما آموزش دهیم تا با این فرایند آشنا شوید.
- همانطور که در قسمت قبل گفتیم در ابتدا باید مکان موردنظر و کمپوست را برای پرورش قارچ فراهم کنید. تهیه کمپوست کار بسیار پرزحمتی است و باید از فضولات مرغ، کاه و مواد مختلف دیگری تهیه شود. برای صرفه‌جویی در هزینه و زمان بهتر است کمپوست را به صورت آماده خریداری کنید.
- بعد از تهیه کمپوست به مرحله بذرپاشی می‌رسیم. در اینجا باید بذر قارچ را روی کمپوست به طور مساوی پخش کنید. قبل از ریختن بذر قارچ دکمه ای باید دستان خود را کاملا با آب و صابون بشورید تا آلودگی و میکروب وارد بذر نشود.
قبل از ریختن بذر قارچ دکمه ای باید دستان خود را کاملا با آب و صابون بشورید تا آلودگی و میکروب وارد بذر نشود.
- مرحله بعدی دوره ریسه دوانی در کمپوست است که بذر قارچها باید به شکل ریسه‌های سفید در سطح کمپوست پخش می‌شوند. در این مرحله باید محیطی مناسب با دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد برای بذر فراهم کنید تا بذرها به راحتی رشد کنند.
- بعد از ریسه دوانی در کمپوست باید مرحله ریسه دوانی در خاک پوششی انجام می‌شود. در این مرحله نزدیک به ۷۰ درصد سطح کمپوست باید سفید شده باشد و خاک پوششی که شامل خاک مخصوص قارچ است به کمپوست اضافه شود.
- رافلینگ یا مخلوط کردن خاک پوششی و کمپوست مرحله دیگری در روش پرورش قارچ دکمه ای است. رافلینگ به دو روش رافلینگ سطحی و رافلینگ عمیق انجام می‌شود. مرحله رافلینگ بین چهار تا شش روز بعد از خاک‌دهی صورت می‌گیرد.
- بعد یک هفته تا ده روز که از زمان خاک‌دهی سپری شد به مرحله شوک‌دهی وارد می‌شوید. در اینجا بذرهای قارچ باید وارد مرحله زایشی شوند. در مرحله شوک‌دهی سطح خاک پوششی را آبیاری می‌کنید و دمای سالن را تا ۱۸ درجه سانتی‌گراد پایین می‌آورید تا قارچها به مرحله برداشت برسند.
- ۱۰ تا ۱۲ روز بعد از شوک دهی، قارچها آماده برداشت هستند. زمان برداشت قارچ را می‌توانید با اندازه کلاهک آن تخمین بزنید. قطر کلاهک قارچ دکمه ای در زمان برداشت باید بین پنج تا هشت سانتی‌متر باشد.
قارچ دکمه ای در چه محیطی رشد می‌کند؟
درست که روش پرورش قارچ دکمه ای سخت نیست، اما باید شرایط محیطی مناسب برای رشد آن‌ها فراهم شود تا زحمت و هزینه شما هدر نرود. شرایط محیطی مناسب برای پرورش قارچ به شرح زیر است:
محیط مرطوب برای رشد قارچ ضروری است!
اگر به مناطق جنگلی شمال کشور سفر کرده باشید، قارچها فراوانی را در سطح جنگل مشاهده خواهید کرد. البته که آن قارچ‌های سمی قابل خوردن نیستند، اما از طریق همین نشانه می‌توانید به این موضوع پی ببرید که محیط مناسب برای پرورش قارچ باید دارای رطوبت بالایی باشد.
محیط مناسب برای پرورش قارچ باید دارای رطوبت بالایی باشد.
دمای مناسب را فراموش نکنید!
از دیگر عوامل موثر در رشد قارچها، دمای مناسب است. این موجودات عاشق رطوبت و دمای معتدل هستند، بنابراین در سالن‌های پرورش قارچ باید محیطی بهاری را فراهم کنید، قارچها در دمای بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد و دمای زیر صفر رشد نمی‌کنند. بهترین دما برای رشد قارچها بین ۲۵ تا ۳۵ سانتی‌گراد است.
نور را تنظیم کنید!
پرورش قارچ دکمه ای به نور زیادی نیاز ندارد و محیط آن باید کم نور باشد تا به طور مناسب رشد کند. نور مستقیم خورشید می‌تواند به روش پرورش قارچ دکمه ای آسیب وارد کند. شما می‌توانید در سالن پرورش قارچ از نور لامپ‌های مهتابی استفاده کنید تا گرمای زیادی هم تولید نکند و به قارچها نیز آسیبی نرسد.
پرورش قارچ دکمه ای به نور زیادی نیاز ندارد و محیط آن باید کم نور باشد تا به طور مناسب رشد کند
غلظت دی‌اکسید کربن یک عامل تأثیرگذار است!
یکی از عوامل مهم در پرورش قارچ، غلظت دی‌اکسید کربن است. این غلظت در کیفیت قارچ دکمه ای برداشتی تأثیر می‌گذارد. در زمینه غلظت دی‌اکسید کربن باید بگوییم که این عامل توسط کمپوست و خاک پوششی تولید می‌شود، اما مقدار آن باید کنترل شود. به طور مثال در زمان رشد قارچها به اکسیژن کمتری نیاز دارند اما در زمان زایش نیاز به اکسیژن آن‌ها افزایش می‌یابد.
نکات مورد نیاز پرورش قارچ دکمه ای
اکنون با روش پرورش قارچ دکمه ای آشنا شده‌اید و به خوبی از عوامل موثر و تأثیرگذار بر پرورش آن‌ها اطلاع دارید. در این قسمت قصد داریم به نکات مهمی که در هنگام پرورش قارچ باید به آن توجه کنید، اشاره کنیم.
سیستم گرمایشی و سرمایشی مناسب
همانطور که پیش‌تر نیز به آن اشاره کردیم پرورش قارچ به دمای مناسبی نیاز دارد. در فصول سرد سال می‌توانید بخاری و دیگر سیستم‌های گرمایشی را روشن کنید، اما دمای آن‌ها نباید به خشک شدن خاک قارچ منجر شود.
در فصول سرد سال می‌توانید بخاری و دیگر سیستم‌های گرمایشی را روشن کنید، اما دمای آن‌ها نباید به خشک شدن خاک قارچ منجر شود.
در فصل گرما نیز می‌توانید از کولر برای خنک کردن فضای سالن استفاده کنید. یادتان باشد که باد کولر نباید مستقیما به سمت قارچها بوزد.
محل پرورش قارچ
محل پرورش قارچ باید کاملا تمیز و ضدعفونی شده باشد تا میکروب وارد خاک آن‌ها نشود. این مکان باید به دور از نور مستقیم خورشید قرار داشته باشد، چراکه قارچها به نور زیاد حساس هستند. محل پرورش قارچ باید از تهویه مناسبی برخوردار باشد تا از گرما و انباشت دی‌اکسید کربن جلوگیری کند.
دسترسی به آب و برق
اگر قرار است در محلی به دور از شهر و یا در روستا سالنی اجاره یا تأسیس کنید، از وجود آب و برق در سالن مطمئن شوید. پرورش قارچ به رطوبت زیادی نیاز دارد و سالن نیز باید به طور مداوم تمیز شود. از این‌رو دسترسی به آب و برق در محل پرورش قارچ ضروری است.
هواساز سالن
حفظ غلظت دی‌اکسید کربن در سالن‌های پرورش قارچ بسیار مهم است. برای حفظ میزان اکسیژن، دی‌اکسید کربن و رطوبت محیط از هواساز استفاده کنید.
جمع بندی
در سال‌های اخیر پرورش قارچ به یکی از شغل‌های محبوب تبدیل شده که توجه افراد بسیاری را به سمت خود جلب کرده است. در این مطلب روش پرورش قارچ دکمه ای را مورد بررسی قرار دادیم، زیرا قارچ دکمه ای در کنار قارچ صدفی از محبوبیت زیادی بین مصرف‌کنندگان برخوردار هستند. برای پرورش قارچ علاوه‌بر محیط مناسب به کمپوست، بذر قارچ، خاک مخصوص قارچ، سالن قفسه‌بندی شده و با دمای مناسب و رطوبت نیاز دارید. قارچ دکمه ای باید به طور مداوم آبیاری شود و از نور مستقیم خورشید نیز به دور باشد. درست است که پرورش قارچ دردسر زیادی نیاز ندارد و با فراهم کردن محیط مناسب می‌توانید به درآمد خوبی برسید، اما برای آنکه پرورش‌دهنده ماهری شوید، در ابتدا باید در زمینه پرورش قارچ اطلاعات لازم را کسب و سپس برای شروع کار اقدام کنید.
سوالات متداول
· آیا پرورش قارچ در منزل امکان‌پذیر است؟
بله؛ قارچ، موجودی است که به نور زیادی نیاز ندارد و در صورت فراهم بودن رطوبت و کمپوست در فضاهایی مانند پارکینگ و انباری قابل پرورش است.
· پرورش قارچ دکمه ای چقدر زمان نیاز دارد؟
قارچ دکمه ای در مدت زمان کوتاهی به برداشت می‌رسد. شاید برایتان جالب باشد که بگوییم از مرحله کاشت تا برداشت این قارچ فقط ۳۵ روز زمان نیاز است.
· بهترین زمان برای پرورش قارچ در منزل چه زمانی است؟
بهترین فصل پرورش قارچ در منزل، فصل پاییز است. شما می‌توانید در ماه‌های مهر تا آذر نسبت به پرورش آن اقدام کنید.
دیدگاهتان را بنویسید