در شرایط فعلی که قیمت خودروها سر به فلک میکشد و خرید یک خودرو جدید کاری بسیار سخت شده؛ نگهداری صحیح و اصولی از خودروهای فعلیمان اهمیتی دوچندان پیدا کرده است. صفرشویی خودرو یکی از کارهایی است که انجام دادن دورهای و اصولی آن میتواند در فرآیند نگهداری از ماشین مؤثر باشد اما بسیاری از افراد، این کار را صرفاً یک شستوشوی پرهزینه و غیرضروری میدانند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در این مقاله به صورت مفصل به بحث صفرشویی ماشین بپردازیم و فرآیند، انواع آن، مزایا، تفاوت آن با شستوشو معمولی خودرو و… را بررسی کنیم. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با این کار جذاب آشنا شویم.
صفرشویی ماشین چیست؟
صفرشویی خودرو را میتوانیم به صورت «شستوشوی بسیار مفصل و اصولی اجزای مختلف خودرو با استفاده از مواد و ابزار مخصوص» تعریف کنیم. اصطلاح «صفرشویی» هم از آن جایی میآید که پس از شستوشو خودرو با این روش، وضعیت ظاهری قسمتهای مختلف آن تا حدود زیادی شبیه به روز اول و زمان صفربودن خودرو میشود. صفرشویی در واقع یک نوع شستن خودرو است و بسیاری از کارواشها خدمات صفرشویی خودرو را هم انجام میدهند اما این ظاهر قضیه است و در باطن تفاوتهای زیادی بین شستن معمولی خودرو و صفرشویی وجود دارد که در ادامه به این تفاوتها خواهیم پرداخت.
تفاوت صفرشویی و کارواش را میتوانیم با استفاده از کلید واژههای به کار رفته در تعریف بالا متوجه شویم. اولین کلید واژه «مفصل» است. درواقع شستوشوی عادی ماشین در کارواش معمولاً کمتر از یک ساعت طول میکشد، اما صفرشویی به دقت و صرف وقت بسیار بیشتری نیاز دارد و بسته به سطح آن ممکن است حتی تا یک روز کامل کاری هم زمان ببرد!
کلید واژه دوم «اصولی» است. شستوشوی خودرو هم مثل هر کار دیگری اصول و قواعد خاص خود را دارد که معمولاً در کارواش معمولی اکثر این اصول و قواعد به دلایلی مثل صرفهجویی در وقت و هزینه رعایت نمیشود؛ اما قضیه صفرشویی متفاوت است و در یک صفرشویی درست، هر قسمت از خودرو طبق اصول خاص خود شسته میشود تا علاوهبر ایجاد حداکثر تمیزی، از آسیب رسیدن به آن قسمت هم جلوگیری شود.
اما آخرین کلید واژه به کار رفته در تعریف صفرشویی خودرو «مواد و ابزار مخصوص» است. حتماً دیدهاید که در کارواشهای معمولی، مواد و ابزار موجود به یک شیلنگ آب پرفشار، مقداری کف، یک جاروبرقی و نهایتاً یک دستمال میکروفایبر محدود است و ظاهر و کابین خودرو با استفاده از همین وسایل شسته میشود؛ اما صفرشویی ماشین به ابزار و مواد مخصوصی نیاز دارد که بعضاً ساخت کشورهای پیشرفته دنیا هستند و قیمت بسیار گرانی دارند. به عنوان مثال مواد و ابزار مورد استفاده برای شستن روکش صندلیهای خودرو با مواد و ابزار شستوشوی قطعات داشبورد متفاوت هستند.
صفرشویی قسمتهای مختلف خودرو
هریک از قسمتهای مختلف خودرو مثل بدنه، کابین و موتور، روش صفرشویی خاص خود را دارند که در ادامه به این روشها خواهیم پرداخت.
صفرشویی بدنه خودرو
اولین کاری که در صفرشویی خودرو انجام میشود؛ شستوشو بدنه خودرو است. در این مرحله، قسمتهای بیرونی خودرو به صورت دقیق شسته میشود تا جایی که هیچ اثری از لکههای چربی، قیر، فضولات پرندگان و… روی اجزای پیدا و پنهان بدنه باقی نماند. ضمن اینکه برای شستن رینگ و لاستیکها هم از مواد و ابزار مخصوص این کار استفاده میشود.
در بسیاری از موارد صفرشویی، بعد از شستن و خشک کردن بدنه کارهایی مثل واکس و پولیش هم انجام میشود تا علاوه بر درخشندگی هرچه بیشتر رنگ خودرو، خط و خشهای جزئی هم از بین برود. صفرشویی بدنه معمولاً سادهترین مرحله از صفرشویی است و نسبت به دیگر مراحل، زمان کمتری را به خود اختصاص میدهد.
بیشتر بخوانید: شستشوی رادیاتور بخاری ماشین با جوهر نمک
صفرشویی کابین
اصلیترین و وقتگیرترین مرحله صفرشویی خودرو، صفرشویی کابین است. در این مرحله تمامی اجزای کابین مثل روکش صندلیها، موکت کف کابین، رودریها، موکت سقف، کمربندهای ایمنی، اجزای داشبورد و… با دقت تمام و با استفاده از مواد و ابزار مخصوص شسته میشود. شستوشو این اجزا بسته به نوع صفرشویی ماشین (که در ادامه توضیح خواهیم داد) میتواند درون کابین و یا پس از بازشدن و در خارج از خودرو انجام شود.
از جمله مواد و ابزارهای مورد استفاده برای صفرشویی کابین میتوانیم به پاککنندههای مخصوص چرم، بخارشوی، فرچههای بزرگ برای شستن قسمتهای در دسترس، فرچههای کوچک (انگشتی) برای شستن درزها و قسمتهایی که دسترسی به آنها سخت است، دستگاه ساکشن و… اشاره کنیم.
کابین خودرو درزها و روزنههای بسیار زیادی دارد که علاوه بر آلودگیهای معمول میتوانند میکروبها و عوامل بیماریزا بسیاری را هم در خود جای دهند. به همین دلیل، برخی اوقات در صفرشویی کابین خودرو از مواد شوینده آنتی باکتریال هم استفاده میشود تا از ضدعفونی شدن کامل کابین اطمینان حاصل شود.
صفرشویی موتور خودرو
صفرشویی موتور خودرو در مقایسه با صفرشویی بدنه و کابین کار حساستری است و نیاز به دقت و مهارت بیشتری دارد. چراکه قطعات برقی و حساس در قسمتهای مختلف موتور وجود دارند که شستوشو غیراصولی آنها میتواند موجب آسیب به مجموعه برق خودرو شود.
صفرشویی موتور خودرو میتواند به وسیله آب، مواد نانو یا ترکیب مواد نانو و بخار انجام شود که در شستوشو با آب احتمال آسیب رسیدن به قطعات برقی زیاد است و ما استفاده از این روش را توصیه نمیکنیم. در حالی که استفاده از مواد نانو و بخار مطمئنتر است.
مراحل اصولی صفرشویی موتور خودرو به شرح زیر است:
1 – شستوشو موتور در حالت گرم بودن ریسک آسیب رسیدن به قطعات آن را بالا میبرد؛ بنابراین قبل از شروع موتورشویی، از سرد بودن موتور مطمئن میشویم.
2 – اتصالات باتری خودرو را جدا میکنیم و قطعات بسیار حساس و یکسری از مجاری که احتمال ورود آب به داخل موتور از طریق آنها وجود دارد را با استفاده از کیسههای پلاستیکی عایق میکنیم.
3 – مواد نانو مخصوص صفرشویی موتور را روی قسمتهای کثیف اسپری و چند دقیقه صبر میکنیم.
4 – با استفاده از دستمالهای مخصوص، چربیها و آلودگیهای موتور که در مواد نانو حل شدهاند را تمیز میکنیم.
5 – شستوشو کلی موتور را با استفاده از بخارشوی انجام میدهیم.
6 – قسمتهای در دسترس موتور را با استفاده از دستمالهای مخصوص خشک میکنیم.
7 – پوشش پلاستیکی قسمتهای عایق شده را باز و اتصالات باتری را متصل میکنیم.
بیشتر بخوانید: گیربکس چیست؟ آشنایی با انواع جعبه دنده خودرو
انواع صفرشویی خودرو
صفرشویی خودرو انواع مختلفی دارد که بسته به میزان آلودگیهای خودرو خود میتوانید یکی از این انواع صفرشویی را انتخاب کنید. در ادامه انواع صفرشویی ماشین را بررسی خواهیم کرد.
- صفرشویی سطح یک: صفرشویی سطح یک سادهترین و ارزانترین نوع صفرشویی خودرو است که به آن صفرشویی معمولی هم میگویند. در صفرشویی سطح یک هیچ قطعه از کابین خودرو باز نمیشود و نظافت تمامی قطعات در جای خودشان صورت میگیرد. این نوع صفرشویی برای خودروهایی با سطح آلودگی متوسط مناسب است.
- صفرشویی سطح دو: متداولترین و البته پرطرفدارترین نوع صفرشویی خودرو، صفرشویی سطح دو است که برخی مراکز ارائه خدمات به آن صفرشویی VIP هم میگویند. در این نوع صفرشویی، صندلیهای خودرو باز و از کابین خارج میشوند تا ضمن نظافت بهتر صندلیها، امکان دسترسی راحتتر به موکت کف خودرو و نظافت آن هم فراهم شود.
- صفرشویی سطح سه: مفصلترین نوع صفرشویی ماشین صفرشویی سطح 3 است که گاهی به آن صفرشویی مَستر (Master) هم میگویند. در این سطح از صفرشویی علاوه بر صندلیها، دیگر اجزای کابین مثل قاب ستونها، موکت کف، کمربندهای ایمنی، کنسول میانی و… هم باز و از کابین خارج میشود تا حتی کوچکترین کثیفی در داخل کابین باقی نماند. صفرشویی سطح سه میتواند خودروهایی که در نگهداری آنها بیمبالاتی شده و بسیار کثیف هستند را به درجه مطلوبی برای استفاده برساند.
فواید صفرشویی خودرو
صفرشویی خودرو فواید زیادی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
- همانطور که گفتیم صفرشویی میتواند خودرو را کاملاً تمیز و نزدیک به حالت صفرکیلومتری خود کند. خودروهای تمیز و در حد صفر هم در بازار طرفداران زیادی دارند؛ بنابراین اگر قصد فروش خودرو خود را دارید، صفرشویی قبل از آن باعث میشود تا خودرو سریعتر و با قیمت بهتری فروخته شود.
- اگر خودرویی کارکرده خریدهاید، صفرشویی میتواند آن را به حالت نو بودن نزدیکتر کند و قطعاً از سوارشدن به آن لذت بیشتری خواهید برد.
- صفرشویی میتواند عوامل بیماریزا مختلفی که در کابین پنهان شدهاند را از بین ببرد که نتیجه آن تضمین سلامت سرنشینان است.
- گاهی برخی آلودگیهای پنهان از خود بوی نامطبوعی متصاعد میکنند که برای سرنشینان آزاردهنده است. صفرشویی با از بین بردن این آلودگیها باعث میشود کابین خودرو تا چند وقت خوشبو باقی بماند.
- معمولاً بعد از چند سال کارکرد خودرو، در برخی قطعات موتور آن یکسری نشتیهای جزئی به وجود میآید که اگر رفع نشوند، میتوانند پس از مدتی مشکلات جدی برای موتور به وجود بیاورند. صفرشویی موتور خودرو میتواند این نشتیهای جزئی را آشکار کند.
- برخی آلودگیها خاصیت خورندگی دارند که صفرشویی میتواند این آلودگیها را رفع کند و عمر مفید قطعات خودرو را بالاتر ببرد.
آیا صفرشویی ماشین در خانه امکانپذیر است؟
با توجه به هزینه نسبتاً بالا صفرشویی خودرو ممکن است این سؤال برای شما هم پیش بیاید که آیا صفرشویی ماشین در خانه امکانپذیر است؟ در پاسخ به این سؤال باید بگوییم که انجام صفرشویی در خانه غیرممکن نیست اما برای درست انجام شدن این کار، در اختیار داشتن یکسری ابزار و وسایل ضروری است و از آن جایی که این ابزار و وسایل قیمت ارزانی ندارند، تهیه آنها برای استفاده شخصی مقرون به صرفه نخواهد بود. تا جایی که اگر بخواهید تمام وسایل این کار را خریداری کنید به بودجهای تقریباً برابر با خرید یک خودرو صفرکیلومتر کلاس متوسط داخلی نیاز خواهید داشت!
حتی اگر این وسایل مورد نیاز را در اختیار دارید، سعی کنید در خانه به صفرشویی سطح 1 یا 2 بسنده کنید و سراغ صفرشویی سطح 3 نروید. چراکه بازکردن قطعات کابین و بستن مجدد آنها به صورت صحیح، کاری است که علاوه بر در اختیار داشتن ابزار مناسب نیازمند تجربه بالایی نیز هست.
بیشتر بخوانید: سن معاینه فنی خودرو برای خودروهای شخصی چقدر است؟
قیمت صفرشویی ماشین
صفرشویی ماشین نرخ ثابتی ندارد و قیمت آن بسته به نوع و سایز خودرو، سطح صفرشویی، ابزار و مواد مورد استفاده و البته انصاف مرکز ارائه دهنده خدمت، متغیر است. البته برخی مراکز هزینههای نسبتاً پایینی را برای صفرشویی خودرو اعلام میکنند، اما معمولاً کار آنها چیزی بیشتر از یک کارواش معمولی با کمی رنگ و لعاب دادن به کار نیست؛ بنابراین اگر قصد صفرشویی خودرو خود را دارید، بهتر است مراکز مطمئنتر را انتخاب کنید و با قبول هزینه کمی بیشتر، تا حدود زیادی از کیفیت کار مطمئن باشید.
در شرایط فعلی یعنی اواخر پاییز سال 1401، یک صفرشویی باکیفیت برای یک خودرو داخلی معمولاً از حدود قیمت 1 میلیون تومان شروع میشود.
کلام پایانی
صفرشویی خودرو در مجموع کاری مفید است و مزایای فراوانی دارد که به آنها اشاره کردیم. از اینرو، بهتر است صفرشویی ماشین خود را تنها به زمان قبل از فروش آن محدود نکنید و این کار را به صورت دورهای (هر سال یا نهایتاً دو سال یکبار) انجام دهید.
اما دقت داشته باشید که صفرشویی خودرو خود را در مراکز معتبر و زیر نظر پرسنل باتجربه انجام دهید و اگر قصد انجام صفرشویی سطح 2 یا 3 را دارید؛ حتیالامکان خودتان از ابتدا تا پایان فرآیند کنار خودروتان حضور داشته باشید و روی فرآیند کار نظارت کنید تا احتمال آسیب رسیدن به قطعات خودرو یا جابجاکردن آنها با نمونههای بیکیفیت به حداقل برسد.
دیدگاهتان را بنویسید