نامطلوب بودن وضعیت جاده‌ها، یکی از مشکلاتی است که رانندگان ایرانی به طور دائم با آن درگیر هستند. این مسئله تأثیر مخربی بر سیستم‌های مختلف اتومبیل از جمله جلوبندی خودرو می‌گذارد. در واقع جلوبندی خودرو خط مقدم برخورد با ناهمواری‌های سطح جاده است و وظیفه دارد تا ضربات مختلف وارد شده به خودرو را دفع کند.
جلوبندی خودرو از قطعات مختلفی تشکیل شده است که هرکدام از آن‌ها یک یا چند وظیفه منحصر به فرد را بر عهده دارند. این سامانه به طور هم‌زمان وظیفه فرمان‌پذیری خودرو را نیز بر عهده دارد، به همین دلیل کارکرد سالم و بدون مشکل آن نقش اساسی در حفظ پایداری خودرو و ایمنی سرنشینان خواهد داشت. با ما در ادامه مطلب همراه باشید تا به بررسی جلوبندی خودرو و موارد مربوط به آن بپردازیم.
جلوبندی خودرو چیست؟
جلوبندی خودرو یک عبارت کلی است که به مجموعه اتصالات قرار گرفته روی محور جلو اتومبیل خودرو نسبت داده می‌شود. این بخش‌ها شامل بازوهای مکانیکی چرخ‌ها، فرمان و اتصالات آن و سیستم تعلیق فنربندی خودرو هستند. تمامی این قطعات در ارتباط با یکدیگر فعالیت می‌کنند و عملکرد آن‌ها بر همدیگر تأثیر می‌گذارد. به همین دلیل است که کل این مجموعه را جلوبندی خودرو نام نهاده‌اند.
کل مجموعه جلوبندی خودرو به طور هم‌زمان چند وظیفه را بر عهده دارد. قسمتی که اتصالات چرخ‌ها را بر عهده داشته، بایستی چرخ‌ها را به قطعات بدنه متصل نگه دارد. این قسمت در ارتباط نزدیک با سیستم فرمان خودرو کار میکند، جایی که قطعه‌ای به نام جعبه فرمان وظیفه دارد تا فرمان‌پذیری خودرو را کنترل کند. بدیهی است که وجود هرگونه ایراد در اتصالات چرخ‌ها، موجب از دست رفتن فرمان‌پذیری خودرو خواهد شد.
اما مهم‌ترین بخش سیستم جلوبندی در هر اتومبیل، بخش فنربندی و سیستم تعلیق است. اتصالات این بخش وظیفه دارند تا از طریق ساز و کارهای مختلف، ضربات وارد شده به کابین خودرو را دفع کنند. در صورتی که این بخش از جلوبندی قابلیت دفع ضربات را از دست بدهد، فشار به سایر قسمت‌ها وارد شده و بنابراین سایر اجزای جلوبندی اتومبیل نیز دچار مشکل می‌شوند.
اکثر خودروها علاوه بر جلوبندی، بخشی به نام زیربندی دارند که پس از جلوبندی قرار می‌گیرد. وظیفه بخش زیربندی محافظت از قطعات جلوبندی و موتور است. همچنین در خودروهای ویژه آفرود، سازندگان از این حد نیز فراتر می‌روند و تمامی قسمت زیرین خودرو را با صفحات محافظ می‌پوشانند.
بخش فنربندی و سیستم تعلیق مهم‌ترین قسمت جلوبندی اتوموبیل است.
علائم خرابی جلوبندی
همان‌طور که در بخش پیشین اشاره کردیم، جلوبندی خودرو از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. هرکدام از این بخش‌ها تعدادی نشانه برای اعلام مشکل دارند. همچنین برخی از این علائم بین بخش‌های مختلف جلوبندی اتومبیل مشترک است؛ بنابراین مشاهده یک علامت خرابی، ممکن است به طور هم‌زمان نشان دهنده وجود مشکل در چند بخش مختلف باشد. با این علائم مرسوم خرابی جلوبندی به شرح زیر هستند:
علامت اول، سواری خشک و خشن
نخستین علامت خرابی جلوبندی، سواری خشک و خشن خودرو است. کل مجموعه جلوبندی وظیفه دارد تا ضربات وارده به کابین را دفع کند؛ بنابراین اگر این سیستم وظیفه خود را به خوبی انجام نمی‌دهد و ضربات مختلفی را تجربه می‌کنید، باید این علامت را به عنوان نشانه خرابی جلوبندی بشناسید.
بیشتر بخوانید: آشنایی با قطعات خودرو (مصرفی و غیرمصرفی)
علامت دوم، کشیدگی فرمان به یک سمت
یکی از علائم مرسوم خرابی جلوبندی، کشیدگی و لرزش فرمان است. این مشکل به دلیل بروز ایراد در سامانه فرمان خودرو ایجاد شده است. همچنین عدم بالانس چرخ‌ها نیز می‌تواند موجب بروز این مشکل شود.
علامت سوم، ساییدگی نامتوازن لاستیک‌ها
سیستم جلوبندی و فنربندی خودرو به گونه‌ای تنظیم شده است که فشار یکسانی را بر هر چهار چرخ خودرو وارد کند. البته لاستیک‌های محور جلو به دلیل آن‌که هم‌زمان وظیفه محرک بودن و فرمان پذیری را بر عهده دارند، فشار بیشتری را تحمل می‌کنند. با این حال اگر سایش یک لاستیک بیشتر از حد معمول باشد، این مشکل را بایستی در جلوبندی اتومبیل جستجو کنید.
ساییدگی نامتوازن لاستیک‌ها یکی از علائم مهم خرابی جلوبندی خودرو است.
علامت چهارم، نشت روغن
بسیاری از قطعات جلوبندی خودرو در روغن غوطه‌ور هستند تا از اصطکاک آن‌ها جلوگیری به عمل آید. با این حال روغن درون قطعات جریان دارد و از بیرون قابل مشاهده نیست. اگر قطعات این سیستم دچار نشتی شوند، روغن درون آن‌ها به بیرون نفوذ میکند و قطعات قسمت جلویی خودرو چرب می‌شوند. این علامت نیز یکی دیگر از نشانه‌های خرابی جلوبندی به شمار می‌آید.
علامت پنجم، شنیده شدن صداهای ناهنجار
تمامی قطعات جلوبندی بایستی به صورت آرام و بدون صدا کار کنند. در صورتی که صداهای ناهنجار از سمت آن‌ها شنیده شود، می‌توان این نشانه را یک علامت برای خرابی آن قطعه فرض کرد.
علامت ششم، بازی کردن بیش از حد فنربندی
سیستم فنربندی در خودروهای گوناگون، متفاوت است. با این حال سیستم فنربندی نباید به فشارهای کوچک واکنش بیش از حد نشان دهد، چرا که در این حالت تعادل خودرو برهم می‌خورد؛ بنابراین اگر اتومبیل شما به ضربات جاده بیش از حد واکنش نشان می‌دهد، این نشانه را بایستی دلیلی بر خرابی جلوبندی بدانید.
سیستم فنربندی نباید به فشارهای کوچک واکنش غیر معمول نشان دهد.
قطعات جلوبندی خودرو
در ابتدای مقاله به چندگانه بودن سیستم جلوبندی خودرو اشاره کردیم. این سیستم از قطعات مختلفی تشکیل شده است که هرکدام از آن‌ها وظایفی را بر عهده دارند. البته با توجه به خودرویی که خریداری می‌کنید، ممکن است این قطعات نسبت به لیست ارائه شده متفاوت باشند. با این حال جلوبندی اکثر خودروها از قطعات زیر تشکیل شده است:
ممکن است قطعات جلوبندی از خودرویی به خودروی دیگر متفاوت باشند.
رام
رام بخشی از سیستم جلوبندی است که این سامانه را به اتاق خودرو متصل میکند. رام خودرو یک قطعه فلزی بوده و به شاسی خودرو متصل است.
فنر
فنر قطعه اصلی سیستم فنربندی است که وظیفه جذب ضربات وارده به کابین را بر عهده دارد. این قطعه بر اساس نحوه ساخت، عملکرد مکانیکی، هیدرولیکی (فنرهای روغنی) یا پنوماتیکی (فنرهای گازی) دارد. همچنین می‌توان فنر را بر اساس شکل ظاهری به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد. این دسته‌بندی‌ها شامل فنرهای تخت، فنرهای لول و فنرهای پیچشی هستند.
جذب ضربات وارده به کابین وظیفه اصلی فنر است.
کمک فنر
عملیات دریافت و جذب ضربات به تنهایی توسط فنر رخ نمی‌دهد، بلکه کمک فنر نیز در انجام این کار به فنرها یاری می‌رساند. مسئولیت جذب و دفع ضربات کوچک بر عهده کمک فنرها قرار دارد، در حالی که فنرها ضربات بزرگ و سهمگین را جذب می‌کنند. کمک فنر نیز همانند فنر انواع مختلفی دارد که با توجه به مدل خودرو و نوع نیازمندی خود، می‌توانید از یک مدل کمک فنر بهره ببرید. انواع کمک فنر شامل این دسته‌ها می‌شوند: کمک فنر گازی، کمک فنر هیدرولیکی، کمک فنر تلسکوپی، کمک فنر هیدرواستاتیک و کمک فنر اهرمی.
برای مطالعه بیشتر: علت لاستیک سایی چرخ جلو از بیرون
میل تعادل
همان‌طور که از نام این قطعه مشخص است، میل تعادل وظیفه حفظ ایستایی خودرو را بر عهده دارد. این قطعه را با نام میل موج گیر نیز می‌شناسند، چرا که ناهمواری‌های جاده را به فنرها منتقل میکند تا آن‌ها این ضربات را جذب کنند.
طبق
نام دیگر طبق، سینی است. این قطعه وظیفه دارد تا سیستم تعلیق خودرو را به شاسی آن متصل کند. علاوه بر این وظیفه، طبق تنظیم زاویه چرخ‌ها را نیز بر عهده دارد؛ بنابراین یکی از راه‌های تنظیم فرمان، بازدید و اصلاح طبق‌ها خودرو است.
طبق سیستم تعلیق خودرو را به شاسی آن متصل میکند.
سیبک
هنگامی که فرمان خودرو را به طرفین می‌چرخانید، این سیبک‌های خودرو هستند که چرخش را برای شما امکان پذیر می‌کنند. سیبک یک قطعه کوچک فلزی با روکش پلاستیکی است که ارتباط میان طبق و چرخ‌های خودرو را امکان پذیر میکند. هنگامی که راننده فرمان را می‌چرخاند، سیبک‌ها با تغییر جهت خود امکان چرخش خودرو را فراهم می‌کنند.
سگ دست
سگ دست را می‌توان مهم‌ترین قطعه در جلوبندی خودرو دانست. این قطعه در اصل یک نگهدارنده است که بسیاری از قطعات جلوبندی را در خود نگه می‌دارد. بازوهای اتصالی فرمان، دیسک ترمز، کمک فنرها و توپی چرخ‌ها به سگ دست متصل هستند.
دسته موتور
دسته موتور در قسمت بالایی خودرو و نزدیک پیشرانه قرار دارد، با این حال باز هم یکی از قطعات جلوبندی به حساب می‌آید. دسته موتور، پیشرانه خودرو را به بدنه اتومبیل متصل میکند. وظیفه این قطعه کاهش لرزش پیشرانه است.
توپی سر کمک
قسمت فوقانی فنرها، توسط توپی سرکمک به بدنه خودرو متصل شده است. با باز کردن درب کاپوت می‌توانید این توپی‌ها را در دو طرف خودرو مشاهده کنید. توپی سر کمک ممکن است بر اثر مرور زمان دچار خوردگی و پوسیدگی شود. این مسئله برای فنرهای اتومبیل شما مشکل‌ساز خواهد بود.
توپی سر کمک یکی دیگر از اجزا جلوبندی خودرو است.
بوش
بوش یک عایق است که بین اجزای خودرو قرار می‌گیرد تا از ساییدگی آن‌ها جلوگیری به عمل آورد. بوش‌ها قطعات پلاستیکی هستند و وظیفه آن‌ها انتقال بدون ضربه ارتعاشات است. بوش‌ها از جنس پلاستیک ساخته شده‌اند و بنابراین در گذر زمان به تعویض نیاز پیدا می‌کنند.
قرقری فرمان
نام اصلی این قطعه، سیبک مفصلی است اما تعمیرکاران آن را به نام سیبک مفصل می‌شناسند. این قطعه وظیفه دارد تا ارتباط میان سیبک و جعبه فرمان را برقرار کند. این قطعه با نام بازویی فرمان نیز شناخته می‌شود.
مقاله مرتبط: لنت ترمز چند کیلومتر کار میکند؟
عیب یابی جلوبندی خودرو
اگر از سمت جلوبندی خودرو صداهای ناهنجاری شنیده می‌شود یا آن‌که برخی از علائم خرابی جلوبندی را مشاهده کرده‌اید، لازم است تا از وجود مشکل اطمینان حاصل کنید. راه حل نخست برای این کار مراجعه به یک مکانیک است تا او تمامی بخش‌های خودرو را از نزدیک بررسی کند. با این حال گاهی اوقات چنین امکانی برای مالک خودرو وجود ندارد. در نتیجه او مجبور است با انجام برخی تست‌های ساده، از وجود مشکل اطمینان حاصل کند.
تست اول، سایش لاستیک‌ها را بررسی کنید
خودرو را روی سطح صاف پارک کنید و اگر می‌توانید، اندکی ارتفاع آن را با استفاده از جک بالابر افزایش دهید. سپس سطح لاستیک‌ها را بررسی کنید و در صورت امکان از آن‌ها عکس بگیرید. سپس سایش هرکدام از جفت لاستیک‌های محور جلو یا عقب را بررسی کنید. اگر یکی از لاستیک‌ها نسبت به دیگر تایر همان محور ساییدگی بیشتری داشته باشد، امکان بروز مشکل در جلوبندی وجود دارد.
اگر یکی از لاستیک‌ها نسبت به دیگر تایر همان محور ساییدگی بیشتری داشته باشد، امکان مشکل در جلوبندی وجود دارد.
تست دوم، استحکام چرخ‌ها را بررسی کنید
ارتفاع خودرو را با استفاده از جک بالابر افزایش دهید. سپس لاستیک‌ها را با دو دست گرفته و محکم تکان دهید. لاستیک‌ها بایستی محکم و استوار احساس شوند. اگر تایرهای خودرو شل باشند، مشکلاتی در اتصالات چرخ‌ها وجود دارد.
تست سوم، بررسی نشتی روغن
همان‌طور که در قسمت‌های پیشین مقاله اشاره کردیم، نشتی روغن یکی از علائم خرابی جلوبندی خودرو است. اگر گریس از درون قطعات جلوبندی به بیرون درز کند، چرخ‌ها به شدت چرب و سیاه می‌شوند. همچنین اگر مخزن یا شلنگ‌های روغن هیدرولیک فرمان دچار نشتی باشند، این روغن روی قطعات داخلی موتور می‌ریزد و بوی سوختگی از آن بلند می‌شود.
تست چهارم، بررسی فنربندی
خودرو را در وضعیت پارک متوقف کنید و ترمز دستی را بکشید. سپس عقب یا جلو خودرو را با فشار دست به سمت پایین هل دهید. پس از فشار شما، خودرو بایستی طی 2 یا 3 حرکت به وضعیت ثبات برسد. اگر چنین اتفاقی رخ نداد و فنربندی بیش از حد به فشار شما واکنش نشان داد، مشکلی در این بخش پیش آمده است.
بررسی فنربندی برای عیب‌یابی جلوبندی خودرو
جمع بندی
امیدواریم با مطالعه این مقاله، درک کاملی از جلوبندی خودرو و نحوه فعالیت آن به دست آورده باشید. با توجه به وضعیت نابسامان جاده‌ها و خیابان‌های کشور، بروز خرابی در سامانه جلوبندی اتومبیل‌ها امری طبیعی است. به‌خصوص بایستی به این نکته توجه کرد که برخی خودروها همچون محصولات خانواده تیبا، کوییک و ساینا از نظر جلوبندی آسیب‌پذیر هستند و به راحتی دچار مشکل می‌شوند.
اگر از اتومبیل خود استفاده زیادی دارید، لازم است تا در بازه‌های زمانی کوتاه مدت جلوبندی خودرو را مورد بررسی و بازبینی قرار دهید. در سوی مقابل اگر از اتومبیل شخصی بسیار کم استفاده می‌کنید، باز هم به بررسی دوره‌ای جلوبندی نیاز خواهید داشت. بسیاری از قطعات جلوبندی خودرو پلاستیکی هستند و در گذر زمان دچار فرسایش می‌شوند. از این رو لازم است که با بازدید دوره‌ای خودرو، از مشکلات ناخواسته جلوگیری به عمل آورید.
شاید به خواندن این مقاله علاقه داشته باشید: سیلندر ماشین چیست؟ کاربرد، انواع و اجزا
سوالات متداول
- آیا انتخاب لاستیک بر جلوبندی خودرو تأثیرگذار است؟
بله. انتخاب لاستیک نرم می‌تواند موجب افزایش عمر قطعات جلوبندی خودرو شود. در سوی مقابل لاستیک با ساختار خشک، فشار بیشتری را به جلوبندی خودرو وارد میکند و موجب کاهش عمر مفید آن می‌شود.
- آیا جلوبندی در تمامی خودروها به یک شکل مشاهده می‌شود؟
خیر. جلوبندی برخی خودروها نسبت به سایر اتومبیل‌ها متفاوت است. برای مثال اکثر خودروهای سیتروئن به جای سیستم فنربندی مرسوم، از گوی‌های تعلیق بهره می‌برند.
- چگونه عمر جلوبندی خودرو را افزایش دهیم؟
با در پیش گرفتن سبک رانندگی آرام و به دور از هیجان، می‌توانید عمر جلوبندی اتومبیل خود را افزایش دهید. همچنین اگر از موانع مسیر به آرامی گذر کنید، عمر جلوبندی اتومبیل شما افزایش قابل توجهی را تجربه خواهد کرد.
دیدگاهتان را بنویسید