روغن موتور یک وسیله ضروری برای محافظت از موتور وسایل نقلیه است. این روغن با روانکاری قسمت‌های متحرک موتور، عملکرد آن‌ها را بهبود می‌بخشد و در افزایش طول عمر موتور موثر است. تمامی افرادی که از انواع وسایل نقلیه استفاده می‌کنند جزو مشتریان این محصول به حساب می‌آیند. با این وجود، آن‌ها با سوالات بسیاری مانند بهترین روغن موتور چیست یا چه روغن موتوری برای وسایل نقلیه‌شان مناسب است، مواجه هستند. در ادامه این مطلب از مجله سایت پیندو قصد داریم به‌طور مفصل درباره روغن موتور و موضوعات پیرامون آن صحبت کنیم، پس با ما همراه باشید.
روغن موتور چیست و به چه دلایلی باید از آن استفاده کنیم؟
یکی از ضروری‌ترین لوازم جانبی وسایل نقلیه روغن موتور است که به عملکرد صحیح موتور کمک می‌کند. کارکرد اصلی این روغنها جلوگیری از اصطکاک و تماس اجزای فلزی داخل موتور است. علاوه بر این، روغن موتورها کمک می‌کنند تا در سرمای زمستان وسایل نقلیه سریع‌تر راه‌اندازی شوند و در فصل گرما از کندی موتور جلوگیری می‌کنند.
روغن موتور به جلوگیری از اصطکاک و تماس اجزای فلزی داخل موتور کمک می‌کند.
استفاده از روغن موتور دلایل فراوانی دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره کنیم:
- برای کاهش اصطکاک و ساییدگی قطعات خودرو مناسب است.
- روغن موتور، گرمایی که از طریق اصطکاک فلز با فلز به وجود می‌آید را دفع و قسمت‌هایی از موتور را خنک می‌کند.
- روغن موتور رسوباتی که بر اثر گردوخاک تشکیل شده را جمع‌آوری کرده و به فیلتر روغن انتقال می‌دهد.
- بنزین سوخته شده، اسیدی تولید می‌کند که موجب خوردگی و آسیب به قطعات موتور می‌شود. اگر روغن موتور به‌موقع تعویض شود از خوردگی آن‌ها جلوگیری می‌کند.
با انواع روغن موتور آشنا شوید
شاید تاکنون با این سوال مواجه شده باشید که بهترین روغن موتور چیست؟ برای پاسخ به این سوال در ابتدا باید با انواع روغن موتور آشنا شوید تا بتوانید یک روغن موتور مناسب برای خودرو خود انتخاب کنید. برای آشنایی بیشتر شما در ادامه مطلب به معرفی انواع مختلف روغن موتور می‌پردازیم:
انواع موتور از نظر شیوه تولید
شیوه‌های مختلفی برای تهیه روغن موتور خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش‌های متفاوت تولید، نه‌تنها بر کیفیت بلکه روی قیمت آن‌ها نیز تأثیرگذار است. روغن موتور از نظر شیوه تولید به سه دسته معمولی، تمام سنتتیک و نیمه سنتتیک تقسیم می‌شود که در ادامه مطلب آن‌ها را به‌طور کامل معرفی می‌کنیم.
- روغن موتور معمولی (مینرال)
روغن موتور معمولی با پایه نفت خام و افزودنی‌های دیگر تهیه می‌شود که یکی از ارزان‌ترین و ابتدایی‌ترین نوع روغن موتور است. به روغن موتورهای پایه، افزودنی‌هایی اضافه می‌شود تا توانایی‌های آن را برای کاهش اصطکاک و جلوگیری از خوردگی و ساییدگی قطعات افزایش دهد. این روغنها برای خودروهای سبک که به روغن موتور مصنوعی نیاز ندارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- روغن موتور تمام سنتتیک (مصنوعی)
روغن موتور تمام سنتتیک یک روغن مصنوعی است که از ترکیبات شیمایی تولید می‌شود. این روغن موتورها معمولا بهترین مدلی است که شما می‌توانید برای وسیله نقلیه خود تهیه کنید؛ زیرا در فرایند پالایش تمام ناخالصی‌ها از آن حذف شده و افزودنی‌هایی با خلوص بالا به آن اضافه شده است که می‌تواند از وسیله نقلیه شما به بهترین شکل مراقبت کند. شایان ذکر است که در خودروهای قدیمی روغن موتور معمولی عملکرد بهتری خواهد داشت چراکه روغن موتور سنتتیک در خودروهای مدرن عملکرد بهتری دارد.
- روغن موتور نیمه سنتتیک (ترکیبی)
این نوع روغن موتور با ترکیب روغن موتور سنتتیک و معمولی ساخته می‌شود. این مدل نسبت به روغن سنتتیک ارزان‌تر و نسبت به روغن معمولی دارای قدرت حفاظت بیشتری است و در مقابل اکسیداسیون مقاومت دارد. روغن موتور نیمه سنتتیک در دمای پایین نیز عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهد.
انواع روغن موتور از نظر ویسکوزیته
انجمن مهندسی خودرو که به اختصار SAE نامیده می‌شود، روغن موتورها را با درجه‌های مختلف رتبه‌بندی کرده است. این رتبه‌بندی، عملکرد مناسب روغن موتورها را بر اساس وسیکوزیته روغن یا همان ضخامت یا نازکی روغن موتورها در دماهای مختلف نشان می‌دهد.
روغن موتورها بر اساس دمای مناطق مختلف، متفاوت هستند.
به‌طور مثال روغن موتور نیز مانند سایر روغنها در گرما نازک‌تر و با سرما غلیظ‌‌تر می‌شود. این پدیده را در تمامی روغنها مثل روغن آفتابگردان یا روغن زیتون نیز مشاهده خواهید کرد که همان ویسکوزیته روغن است.
SEA برای نشان دادن ویسکوزیته در دمای سرد از حرف W استفاده کرده که مخفف کلمه زمستان (Winter) به انگلیسی است. این درجه‌بندی بین ۰ تا ۶۰ تعیین شده که بر روی برچسب بطری روغن موتورها قرار می‌گیرد. هرچه عدد W کمتر باشد روغن موتور در دمای سرد عملکردی بهتری خواهد داشت. به‌طور مثال در منطقه‌ای سرد و زمستانی زندگی می‌کنید باید از روغن موتوری با درجه W کمتر استفاده کنید.
عدد دیگری نیز بعد از W می‌آید که ویسکوزیته در ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد را نشان می‌دهد؛ بنابراین هر چه آن عدد کمتر باشد روغن موتور در دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد، نازک‌تر است. به‌طور مثال روغن موتور ۱۰W -۲۰ از روغن موتور ۱۰W-۳۰ در دمای سرد، بهتر خواهد بود.
انواع روغن موتور از نظر کیفیت
سطح کیفیت روغن موتور را با شاخص API نشان می‌دهند. شاخص API به دو صورت حرف S و C روی بطری‌های روغن موتور وجود دارد که نشان دهنده سطح کیفیت آن‌ها است. حرف S برای خودروهای بنزینی و حرف C برای خودروهای دیزلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کنار این دو، حروف دیگری نیز قرار می‌گیرد که میزان کیفیت روغن موتور را نشان می‌دهند. در روغن موتورهای دیزلی حرف دوم از A شروع می‌شود و تا K ادامه دارد. در روغن موتورهای بنزینی از حرف A شروع می‌شود و تا P ادامه دارد. هرچه حرف دوم به A نزدیک‌تر باشد، روغن موتور از کیفیت بهتری برخوردار است.
دلایل خراب شدن روغن موتور چیست؟
روغن موتورها نیز مانند هر وسیله‌ای دیگر دارای عمر مفید و محدودی هستند؛ اما مواردی وجود دارد که به خراب شدن زودهنگام آن‌ها منجر می‌شود.
گرد و غبار و شرایط آب و هوایی باعث خراب شدت روغن موتور می‌شود
برخی از این عوامل عبارتند از:
شرایط آب‌وهوایی و ورود گردوغبار
در محیط‌های پر گردوغبار باید از فیلترهای هوای باکیفیت استفاده کنید تا از ورود آلاینده‌ها به داخل موتور جلوگیری شود. گردوخاک فیلتر هوا را مسدود می‌کند، اگر فیلترهای مسدود شده به موقع تعویض نشوند، آلاینده‌ها به داخل روغن موتور نفوذ کرده و آن را پیش از موعد مقرر خراب می‌کند.
استفاده از فیلتر روغن و فیلتر هوای بی‌کیفیت
سعی کنید از فیلترهای با کیفیت که قیمت بالاتری دارند استفاده کنید؛ زیرا فیلترهای ارزان‌قیمت و بی‌کیفیت گردوغبار و ذرات ریز را فیلتر نمی‌کنند که این موارد به روغن موتور آسیب وارد کرده و عمر آن را کوتاه می‌کند. فیلترهای نامرغوب بسیاری در بازار ایران وجود دارند، توصیه می‌شود که از برندهای معتبر، فیلتر هوا و فیلتر روغن خریداری کنید.
عدم استفاده صحیح از فن رادیاتور
یکی دیگر از عواملی که در خراب شدن زودهنگام روغن موتور موثر است، عدم استفاده صحیح از فن خنک کننده رادیاتور است. اگر فن رادیاتور با حداکثر توان کار کند، روغن موتور به دمای اصلی خود نمی‌رسد و زودتر تجزیه شود.
چه زمانی باید روغن موتور را تعویض کرد؟
روغن موتورها برای کارایی بهتر باید به‌موقع تعویض شوند اما چگونه از زمان تعویض آن‌ها با خبر شویم؟ در ادامه مطلب به مواردی که باید در این زمینه مورد توجه قرار دهید، اشاره می‌کنیم.
تاریخ انقضای روی بطری روغن موتور
یکی از بهترین مواردی که می‌توانید زمان تعویض روغن موتور را تشخیص دهید؛ توجه به تاریخ انقضای روغن موتور است. توصیه می‌شود که در زمان پایان تاریخ انقضای روغن موتور، بدون توجه به رنگ و عوامل دیگر آن را دور بریزید.
در زمان پایان تاریخ انقضای روغن موتور، بدون توجه به رنگ و عوامل دیگر آن را دور بریزید.
تغییر رنگ
روغن موتور در ابتدا رنگی کهربایی دارد، اگر میله اندازه‌گیری روغن را وارد کرده و با روغن سیاه رنگی مواجه شوید به این معنا است که باید روغن موتور را تعویض کنید. لازم به ذکر است که عواملی مثل رطوبت، اکسید شدن یا آلودگی می‌تواند منجر به تغییر رنگ روغن موتور شود.
غلظت روغن موتور
روغن موتور باید کاملا جاری و رقیق باشد. روغن جامد و غلیظ یکی از نشانه‌های خرابی آن است. اگر روغن موتور قوام خوبی نداشته باشد، عملکرد صحیحی در حفاظت از موتور وسیله نقلیه از خود نشان نخواهد داد.
غلظت روغن موتور و تغییر رنگ از عوامل تشخیص انقضای روغن موتور است.
کیلومتر شمار خودرو
یکی از راه‌های تشخیص زمان تعویض روغن موتور، توجه به کیلومترشمار وسیله نقلیه است. اکثر کارشناسان معتقدند که بهترین زمان تعویض خود بعد ۴ تا ۸ هزار کیلومتر است، برخی دیگر هر شش ماه یکبار را توصیه می‌کنند. به طور کلی بهتر است که روغن موتور وسیله نقلیه‌تان را سالی حداقل دو بار تعویض کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین زمان تعویض روغن گیربکس چه موقع است؟
توضیح این نکته ضروری است که برخی از مواردی مانند سفرهای زیاد، رانندگی در هوای گرم، رانندگی در مسافت‌های طولانی، رانندگی در جاده‌های شنی و گلی می‌تواند زمان تعویض روغن را جلو بیندازد.
دلایل نشتی روغن موتور چیست؟
روغن موتور ممکن است گاهی پیش از موعد مقرر کاهش یابد این مورد می‌تواند نشان‌دهنده نشتی روغن یا روغن سوزی موتور باشد. اگر وسیله نقلیه شما هم با نشتی مواجه است در ادامه مطلب با همراه باشید تا به این سوال که دلایل نشتی روغن موتور چیست پاسخ دهیم.
واشر فرسوده
یکی از دلایل نشتی روغن موتور آسیب دیدن واشر درپوش سوپاپ است. تعویض واشر فرسوده هزینه چندانی ندارد اما از خسارت‌های بیشتر جلوگیری می‌کند.
موتور قدیمی
موتورها در سال‌های اولیه بدون هیچ مشکلی کار می‌کنند، درست زمانی که کیلومتر شمار عددهای بالاتری را نشان می‌دهد، علائم خرابی در واشر و بقیه قطعات شروع می‌شود که احتمال نشتی را افزایش می‌دهند.
آسیب‌دیدگی رینگ و پیستون
خرابی رینگ و پیستون ممکن است منجر به ورود روغن موتور به داخل محفظه احتراق شود، این مورد نه تنها نشتی روغن را در پی دارد بلکه روی سیلندر و رینگ نیز رسوبات کربن شکل می‌گیرد. اگر در این هنگام کاهش سطح روغن را مشاهده کردید، با تعویض رینگ و پیستون این مشکل را حل کنید.
روغن موتور بی‌کیفیت
یکی از دلایل روغن‌سوزی استفاده از روغن موتور بی‌کیفیت است. روغن موتور باید به موقع با یک روغن با کیفیت تعویض شود تا از قطعات موتور محافظت کرده و از اصطکاک و روغن‌سوزی جلوگیری کند.
روغن موتور را در زمان مشخص حتما تعویض کنید تا به سایر قطعات آسیبی وارد نشود
گرفتگی تهویه میل لنگ
اگر تهویه میل لنگ مسدود شود به داخل میل لنگ فشار آورده و منجر به خروج روغن موتور می‌شود. برای پی بردن به این مشکل، شلنگ‌های تهویه میل لنگ را پیدا کرده و چک کنید.
بیشتر بخوانید: آموزش تعمیر روغن سوزی موتور ماشین
چگونه نشتی روغن موتور را متوجه شویم؟
خوشبختانه تشخیص نشتی روغن موتور سخت نیست و با توجه کردن به علائمی که در ادامه ذکر می‌کنیم به راحتی می‌توانید نشتی را تشخیص دهید.
- چراغ روغن که در داشبورد قرار دارد در زمان کاهش سطح روغن روشن می‌شود. البته این چراغ فقط به دلیل نشتی روغن موتور روشن نمی‌شود و ممکن است دلایل دیگری داشته باشد، اما توجه به آن را جدی بگیرید.
- بعد از خارج کردن وسیله نقلیه از محل پارک، اگر لکه‌های تیره‌ای روی زمین ریخته شده باشد به معنی نشتی روغن موتور است. اگر مطمئن نیستید لکه‌ها متعلق به خودروی شما است یا خیر، می‌توانید با قرار دادن یک تکه کاغذ یا مقوا در زیر خودرو از نشتی آن مطمئن شوید.
- روغن موتور در زمان نشتی روی قسمت‌های داغ موتور ریخته می‌شود که بوی سوختگی ایجاد می‌کند. توجه به علائمی مانند این بو می‌تواند از بروز خسارت‌های بیشتر جلوگیری کند.
- با چکه کردن روغن موتور روی اگزوز، آن قسمت تغییر رنگ می‌دهد و شما از این طریق هم می‌توانید از نشتی روغن موتور مطلع شوید.
- گرمای بیش از اندازه موتور حاکی از آن است که روغن کافی در موتور وجود ندارد؛ زیرا پیستون‌ها به دلیل عدم روغن کافی نمی‌توانند به‌خوبی حرکت کند و به سایر قسمت‌های موتور ساییده می‌شوند که منجر به تولید گرما می‌شود.
- از دیگر موارد نشتی می‌توان به تغییر رنگ و بافت روغن موتور اشاره کرد. به طور مثال اگر رنگ روغن موتور قهوه‌ای مات و کف آلود یا شیری رنگ شود به معنای آن است که با مایع خنک کننده ترکیب شده و باید فورا تعویض شود.
نکات مهم در خرید روغن موتور
تا اینجا مباحث مختلف پیرامون روغن موتور را مورد بررسی قرار دادیم و اکنون از میزان اهمیت آن در محافظت از وسایل نقلیه آگاه هستید. در ادامه مطلب به برخی از مهم‌ترین نکاتی که در هنگام خرید روغن موتور باید به آن توجه کنید را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
چه نوع روغن موتوری بخرید؟
همانطور که در قسمت انواع روغن موتور توضیح دادیم، مدل‌های مختلفی از روغن موتور وجود دارد که سه نوع اصلی آن روغن موتور معمولی، مصنوعی و ترکیبی است. روغن موتورهای معمولی بر پایه نفت تهیه می‌شوند و از لحاظ قیمت ارزان‌تر هستند؛ اما رسوبات و ذراتی در موتور بر جای می‌گذارند.
سه نوع روغن موتور، معمولی، مصنوعی و ترکیبی است.
در مقابل، روغن‌های مصنوعی دارای افزودنی‌هایی است که به عملکرد بهتر و محافظت بیشتر از موتور منجر می‌شود. به طور کلی روغن‌های معمولی برای ماشین‌های سبک و شهری مناسب است. اگر ماشین سنگین دارید یا آنکه به‌طور مداوم در مسیرهای طولانی رانندگی می‌کنید روغن مصنوعی گزینه بهتری خواهد بود.
به ویسکوزیته روغن موتور توجه کنید!
پیش‌‌تر به این سوال که ویسکوزیته روغن موتور چیست به‌طور مفصل پاسخ دادیم. ویسکوزیته موتور میزان نازکی و یا غلیظ بودن روغن موتور را در دمای بالا و پایین نشان می‌دهد. به عنوان مثال در دماهای بالا به روغن موتوری با ویسکوزیته بالاتری نیاز داریم تا عملکرد بهتری داشته باشد و در سرما نیز بالعکس به روغن موتوری با ویسکوزیته پایین نیاز داریم. یکی از راه‌هایی که برای جلوگیری از تعویض مداوم روغن موتور در سرما و گرما به وجود آمده؛ روغن موتور ترکیبی است. این روغن موتور در دماهای مختلف رفتارهای متفاوتی از خود نشان می‌دهند.
جمع بندی
در این مطلب به مباحث مختلف پیرامون روغن موتور پرداختیم و سعی کردیم به سوال روغن موتور چیست به‌طور کامل پاسخ دهیم. روغن موتور یکی از لوازم جانبی و مصرفی خودرو است که برای عملکرد بهتر، باید به‌صورت مداوم تعویض شود. امروزه انواع و مدل‌های مختلفی از روغن موتور از جمله روغن موتور معمولی، روغن موتور ترکیبی، روغن موتور مصنوعی، در بازار موجود است که هر یک از آن‌ها برای خودروهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای انتخاب روغن موتور مناسب، بهترین مرجع برای شما مراجعه به دفترچه راهنمای خدمات خودرو یا مشورت با یک کارشناس حرفه‌ای فعال در این حوزه است.
دیدگاهتان را بنویسید