وسایل زیادی برای محافظت از لوازم برقی خانگی و تجاری در مقابل نوسانات برق در بازار وجود دارد؛ یکی از این وسایل استابلایزر است. بسیاری نمی‌دانند که استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد، برای همین از آن در منزل یا محل کار خود استفاده نمی‌کنند. در صورتی‌که اگر بدانند این وسیله چه خدمتی به جیب آن‌ها می‌کند، یک لحظه هم برای خرید آن غفلت نمی‌کنند. اگر شما هم نمی‌دانید این وسیله کاربردی چیست و مزایای استفاده از آن کدام است؛ پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مطلب را به هیچ‌وجه از دست ندهید.
استابلایزر چیست؟
اگر از خود می‌پرسید که استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد باید در پاسخ گفت که یک وسیله الکتریکی است که بدون توجه به تغییرات ولتاژ ورودی، ولتاژ ثابتی را به عنوان خروجی خود به مدار الکتریکی وسیله مورد نظر می‌رساند. این وسیله از تجهیزات یا ماشین‌های الکتریکی در برابر ولتاژ بالا، پایین و سایر نوسانات محافظت می‌کند. همچنین به عنوان تنظیم‌کننده ولتاژ خودکار (AVR) نامیده می‌شود.
استابلایزرها در اصل برای محافظت از لوازم الکتریکی گران‌قیمت در برابر نوسانات مضر ولتاژ پایین یا بالا استفاده می‌شوند. برخی از این تجهیزات عبارتاند از: تهویه مطبوع، دستگاه‌های چاپ افست، تجهیزات آزمایشگاهی، ماشین‌های صنعتی، دستگاه‌های پزشکی، لوازم‌خانگی برقی.
استابلایزرهابرای محافظت از لوازم الکتریکی گران‌قیمت در برابر نوسانات ولتاژ پایین یا بالا استفاده می‌شوند.
کار استابلایزر چیست؟
اگر هنوز برای شما مشخص نیست که استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد، باید بدانید این وسیله کاربردی نوسان ولتاژ ورودی را تنظیم می‌کند، قبل از اینکه وارد تجهیزات حساس به تغییرات ولتاژ شود. ولتاژ خروجی از استابلایزر تک فاز در محدوده 220 ولت یا 230 ولت و در نوع سه فاز بین 380 ولت تا 400 ولت است. این تنظیم ولتاژ ورودی توسط عملیات باک و بوست و در مدار داخلی آن انجام می‌شود.
طرز کار استابلایزر
اگر می‌خواهید بدانید که روش کار استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد، باید با عملیات Buck و Boost در یک استابلایزر آشنا شوید. تصحیح ولتاژ ورودی از طریق این دو عملیات ضروری یعنی عملیات بوست و باک انجام می‌شود. این عملیات به صورت دستی توسط سوئیچ‌ها یا به صورت خودکار از طریق مدارهای الکترونیکی قابل انجام است.
در شرایطی که ولتاژ ورودی کمتر از حد نیاز دستگاه است، عملیات تقویتی یا همان بوست ولتاژ توسط این وسیله انجام می‌شود. در مقابل عملکرد باک، سطح ولتاژ را در شرایطی که بیش‌ازحد نیاز و کشش دستگاه باشد، کاهش می‌دهد. برای همین هم به نام تثبیت‌کننده یا همان استابلایزر شناخته می‌شود؛ زیرا وظیفه اضافه یا کم کردن ولتاژ را هنگام نوسانات برق بر عهده دارد.
برای انجام چنین کارهایی استابلایزر از یک ترانسفورماتور استفاده می‌کند. برخی از استابلایزرها از ترانسفورماتور با قابلیت تنظیم دستی استفاده می‌کنند، در حالی که برخی دیگر از ترانسفورماتور مدل خودکار برای این کار بهره می‌برند.
برای مطالعه بیشتر: پریز برق ارت دار چیست؟
انواع استابلایزر
استابلایزرها به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی و کار ما تبدیل شده‌اند، برای همین هم ضرورت دارد که بدانید استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد. همچنین بد نیست در مورد انواع و مزایا و معایب هر یک از آن‌ها اطلاعاتی داشته باشید. سه نوع اصلی استابلایزر ولتاژ وجود دارد که عبارتاند از:
استابلایزرهای رله
در این نوع تثبیت‌کننده‌ها، تنظیم ولتاژ با رله‌ها و به صورت پله‌ای انجام می‌شود، خواه برای عملیات تقویت جریان یا برای کاهش آن باشد. این استابلایزرها معمولاً ولتاژ ورودی را حدود 6± تا 15± درصد تغییر می‌دهند و دقتی بین 5± تا 10± درصد دارند. به دلیل وزن کم و هزینه کم، بیشترین کاربرد را برای وسایل برقی خانگی، وسایل برقی ارزان تجاری و صنعتی دارند. با این حال، محدودیت و معایب متعددی هم دارند، از جمله:
- سرعت تصحیح و تنظیم ولتاژ آهسته
- دوام کمتر نسبت به مدل‌های دیگر
- قطع شدن جریان برق در حین تنظیم
- مقاومت کم در برابر نوسانات ولتاژ بالا
استابلایزرهای سروو
از نحوه نام‌گذاری مشخص است که این نوع استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد. در این نوع تثبیت‌کننده از یک موتور سروو برای تصحیح ولتاژ استفاده می‌شود. استابلایزرهای سروو معمولاً برای دقت ولتاژ خروجی ± 1 درصد با تغییرات ولتاژ ورودی تا 50 ± درصد استفاده می‌شوند. این استابلایزرها خود به سه مدل تک فاز، سه فاز متعادل و سه فاز نامتعادل تقسیم می‌شوند که:
- در نوع تک فاز، از یک موتور سروو و یک ترانسفورماتور برای اصلاح ولتاژ در هنگام نوسانات استفاده می‌شود.
- در نوع متعادل سه فاز از یک موتور سروو و سه ترانسفورماتور برای اصلاح ولتاژ در هنگام نوسانات استفاده می‌شود.
- در مدل سه فاز نامتعادل هم برعکس دو مدل قبلی از 3 سروو موتور مستقل، 3 ترانسفورماتور خودکار و 3 مدار کنترل برای اصلاح ولتاژ در هنگام نوسانات استفاده می‌شود.
همچنین باید اشاره کرد که استفاده از استابلایزرهای سروو در مقایسه با نوع رله مزایای مختلفی دارد. برخی از این موارد عبارتاند از:
- سرعت تصحیح ولتاژ بالاتر
- دقت بالای خروجی
- توانایی مقاومت در برابر جریان‌های هجومی
نکته مهم: این مدل تثبیت کننده به دلیل وجود موتور، نیاز به تعمیر و نگهداری دوره‌ای دارد.
در استابلایزر سروو از یک موتور سروو برای تصحیح ولتاژ استفاده می‌شود.
استابلایزرهای استاتیک
همان‌طور که از نام آن پیدا است هیچ قسمت متحرکی به عنوان مکانیزم موتور سروو برای تثبیت ولتاژ ندارند. اگر سوال برایتان پیش آمده که مزایای این استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد؛ باید گفت که در مقایسه با نوع رله و سروو به دلیل مزایای بسیار زیاد، محبوب‌تر و پرفروش‌تر هستند. برخی از این مزایا عبارتاند از:
- اندازه جمع‌وجور
- سرعت تصحیح ولتاژ بسیار بالا
- تنظیم ولتاژ عالی
- عدم نیاز به تعمیر و نگهداری مدام به دلیل نداشتن قطعات متحرک
- راندمان بالا
- اطمینان بالا
کلیک کنید: چگونه جوشکاری کنیم الکترود نچسبد؟
مزایای استفاده از استابلایزر
استفاده از تثبیت‌کننده ولتاژ امروزه به یک ضرورت برای هر خانه تبدیل شده است. استابلایزر تضمین می‌کند که دستگاه مدنظر شما برق را یا ولتاژ استاندارد برای عملکرد بهینه دریافت می‌کند. وجود آن در هر خانه یک دارایی ارزشمند برای محافظت از تمام لوازم الکترونیکی خانگی در برابر نوسانات ولتاژ است. موارد زیر را می‌توان در پاسخ به این سوال که مزایای استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد، مطرح کرد:
ستابلایزر تضمین می‌کند که دستگاه الکتریکی خانه، برق را یا ولتاژ استاندارد برای عملکرد بهینه دریافت می‌کند.
کمک به عملکرد بهینه دستگاه‌های الکتریکی
استفاده از لوازم برقی این روزها به یک ضرورت بزرگ تبدیل شده است و کار کردن درست آن‌ها اهمیت زیادی برای رتق‌وفتق بسیاری از امور در خانه، دفتر کار یا هر مکان دیگری دارد. استابلایزر علاوه بر تثبیت ولتاژ، به عنوان یک منبع تغذیه ایمن برای کارکرد صحیح دستگاه‌ها عمل می‌کند. اگر ولتاژ یک وسیله الکتریکی خاص بالاتر یا کمتر از سطوح مورد نظر باشد، مشکلات متعددی ممکن است رخ دهد. یک تثبیت‌کننده برای عملکرد روان و ثابت دستگاه‌ها مورد نیاز است تا ولتاژ را دست نخورده نگه دارد. هدف اصلی از ساخت استابلایزر تأمین ولتاژ ثابت حتی در هنگام نوسانات برق است.
جلوگیری از آسیب دائمی به لوازم برقی
هر وسیله الکتریکی به‌گونه‌ای طراحی‌شده است تا در یک بازه مشخص ولتاژ کار کند. نوسانات برق به صورت مکرر می‌تواند باعث آسیب دائمی تجهیزات الکتریکی شود و حتی سیم‌کشی خانه را بسوزاند. تثبیت‌کننده ولتاژ به عنوان یک سپر محافظ عمل می‌کند و احتمال خرابی را کاهش می‌دهد. همچنین به افزایش طول عمر وسایل مختلف کمک می‌کند. استفاده از استابلایزر در هر خانه یا دفتر کاری برای محافظت از وسایل برقی گران‌قیمتی و با ارزشی چون اسپیلت، تلویزیون، یخچال، ماشین لباسشویی، کامپیوتر و … ضروری است.
استابلایزر دربرابر نوسانات ولتاژ به عنوان یک سپر محافظ عمل می‌کند و احتمال خرابی را کاهش می‌دهد.
صرفه‌جویی در هزینه‌ها
شاید قیمت یک استابلایزر خوب شما را از خرید منصرف کند، اما فراموش نکنید که خرید آن به نوعی سرمایه‌گذاری است. شما با یک استابلایزر احتمال خرابی لوازم برقی و حتی سوختن سیم‌کشی ساختمان را کم می‌کنید. این نکته یعنی نیازی به خرید وسایل برقی جدید به جای لوازم سوخته یا تعمیر آن‌ها و سیم‌کشی مجدد ساختمان نیست.
شما با خرید استابلایزر نه‌تنها در هزینه‌های جاری، بلکه در زمان لازم برای رفع خرابی‌ها هم صرفه‌جویی خواهید کرد. علاوه بر این نوسان برق و نبود استابلایزر باعث می‌شود موتور برخی لوازم برقی گرم شود که این نکته هدر رفت برق بیشتر و بالا رفتن عدد قبض برق را هم در پی دارد.
فرق استابلایزر و محافظ
بسیاری از افراد نمی‌دانند که تفاوت محافظ برق با استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد. شاید از نظر ظاهری و در برخی موارد بین این دو وسیله نتوان تفاوتی قائل شد اما از لحاظ عملکرد به کلی با هم تفاوت دارند. برخی از تفاوت‌های این دو را در موارد زیر می‌توان خلاصه کرد:
- اولین و مهم‌ترین تفاوت این دو در نوع عملکرد است. محافظ برق یک برد الکترونیکی دارد که در با تغییر ناگهانی ولتاژ، اقدام به قطع برق می‌کند. در صورتی‌که استابلایزر با بروز نوسانات ولتاژ، برق را قطع نمی‌کند بلکه برای کاهش یا افزایش آن برای رسیدن به سطح استاندارد اقدام می‌کند و برای همین قطعی برق را تجربه نخواهید کرد.
- نکته دوم این است که محافظ‌های برق دارای یک عملکرد تأخیری هستند، یعنی بعد از قطع برق چند دقیقه طول می‌کشد تا برق مجدد وصل شود و دستگاه شما به کار بیفتد. این ویژگی باعث می‌شود محافظ‌ها برای مناطقی که نوسانات برقی شدید دارند، کاربردی نباشند. در صورتی که با استفاده از استابلایزر در صورت بروز نوسان، هیچ قطع و وصل برق با تأخیر را در پی ندارد.
شاید خواندن این مقاله برای شما جالب باشد: انواع فیوز برق ساختمان (آشنایی با جعبه فیوز)
تفاوت استابلایزر و محافظ الکتریکی
جمع بندی
در این مقاله سعی کردیم به این سوال پرتکرار که استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد، پاسخ دهیم. علاوه بر این، مزایای استفاده از استابلایزر هم بررسی شد. با این توضیحات اگر سلامت لوازم برقی محل زندگی و کار شما برایتان اهمیت دارد، از خرید این وسیله کاربردی حتی برای یک لحظه غافل نشوید. این امر به‌خصوص برای افرادی که در مناطقی با نوسانات برق شدید زندگی می‌کنند، ضروری‌تر است.
سوالات متداول
- قیمت استابلایزر چقدر است؟
قیمت این وسیله به مدل و برند تولید‌کننده آن بستگی دارد. برای همین بهتر است قبل از خرید با فروشنده در مورد نیازها و انتظارات خود از این وسیله مشورت کنید تا بهترین مدل را با قیمت معقول به شما معرفی کند.
- استابلایزر با محافظ فرق دارد؟
بله، بسیاری فکر می‌کنند استابلایزر همان محافظ برق است. در صورتی که محافظ در هنگام نوسان ولتاژ برق را قطع کرده، اما استابلایزر آن را تثبیت می‌کند، بدون اینکه برق قطع شود.
- چرا باید استابلایزر بخریم؟
اگر دوست دارید لوازم برقی محل زندگی یا کار شما عمر طولانی‌تر و عملکرد بهتری داشته باشند، خرید استابلایزر ضروری است.
دیدگاهتان را بنویسید