امروزه اغلب ساختمان‌سازها استفاده از امکانات پیشرفته را در دستور کار خود قرار داده و همواره در حال حرکت به سمت علم جدیدتر و بهره‌مندی از محصولات و خدمات به‌روز و کارآمد هستند. همان‌طور که می‌دانید وجود سیستم گرمایشی برای همه سازه‌های مسکونی و غیرمسکونی لازم است و هیچ خانه یا محیط بسته‌ای مانند شرکت‌ها و کارخانه‌ها وجود ندارد که بدون سیستم گرمایشی مورد استفاده قرار بگیرد؛ کنوکتور یکی از پرکاربردترین سیستم‌های گرمایشی محسوب میشود و بسیاری از افراد در محل سکونت یا محل کار خود از آن استفاده می‌کنند؛ اما شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که کنوکتور چیست؟
بسیاری از کاربران نمی‌دانند که کنوکتور چگونه کار میکند و چه تفاوتی با رادیاتور و فن کویل دارد. به هم دلیل ما در این مقاله قصد داریم تا به بررسی این سیستم گرمایشی و پاسخ به سوال کاربران مبنی بر اینکه کنوکتور چیست؟ بپردازیم.
کنوکتور چیست؟
کنوکتور (Convector)، نوعی سیستم گرمایشی برای فضاهای بسته مانند خانه و کارخانه‌ها بوده که به عنوان یک مدل گرمایشی شناخته میشود؛ عملکرد این سیستم گرمایشی به گونه‌ای است که بر اساس منبسط شدن هوای گرم و حرکت طبیعی آن در اطراف کنوکتور عمل میکند. کنوکتور یک منبع گرما دارد و با ایجاد جریان جابه‌جایی و حرکت آن در فضای مورد نظر ما، باعث شروع فرآیند گرم کردن محیط شده و تا زمانی که دمای محیط به میزان گرمای کنوکتور برسد یا دستگاه خاموش شود، ادامه خواهد داشت. اگر بخواهیم به صورت خلاصه بگوییم کنوکتور چیست؟ می‌توانیم این‌گونه پاسخ دهیم: کنوکتور یک سیستم گرمایشی است که با ایجاد جریان جابه‌جایی، هوای گرم اطراف خود را به سایر نقاط محیط منتقل میکند تا دمای تمام نقاط به درجه مورد نظر برسد.
کنوکتور نوعی سیستم گرمایشی برای فضاهای بسته مانند خانه و کارخانه‌ها است که به عنوان یک مدل گرمایشی شناخته میشود.
کنوکتور چگونه کار میکند؟
اکنون می‌دانیم کنوکتور چیست و می‌توانیم نحوه عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهیم؛ این سیستم گرمایشی از یک یا چند لوله پره‌دار که درون یک محفظه قرار می‌گیرند، شکیل شده است. این لوله‌ها از جنس آهن یا جنسی غیر از آهن ساخته می‌شوند، به عنوان مثال در ساخت برخی کنوکتورها از لوله‌های مسی استفاده شده است. کنوکتور در سایزها متنوعی تولید میشود که از نظر طول، ارتفاع و پهنا با یکدیگر متفاوت‌اند.
نحوه عملکرد کنوکتور به این‌گونه است که هوای سرد از قسمت پایین وارد آن شده و پس از گرم شدن توسط اجزای داخلی آن، به روش جابه‌جایی از دریچه بالا خارج میشود و فضای اتاق را گرم میکند. همچنین در محل خروجی هوا یک دمپر قرار گرفته تا به وسیله آن میزان جریان هوا و قدرت حرارتی کنوکتور را تنظیم کنید.
هوای سرد از قسمت پایین وارد کنکتور میشود و به روش جابه‌جایی از دریچه بالا خارج میشود و فضای اتاق را گرم میکند.
انواع کنوکتور
یکی از مواردی که می‌تواند به درک بهتر از پاسخ به سوال کنوکتور چیست؟ کمک کند، آشنایی با انواع کنوکتور است که به‌طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند.
همان‌طور که گفتیم انواع کنوکتورها در دو نوع طراحی می‌شوند که عبارت‌اند از توکار و روکار؛ در نوع روکار لوله‌ها توسط کارخانه سازنده مخفی شده و داخل یک محفظه ساخته می‌شوند؛ اما در نوع توکار محفظه یا به عبارتی کابینت وجود ندارد و تنها لوله‌های پره‌دار هستند که در فرورفتگی‌های دیوار نصب می‌شوند و با در نظر گرفتن دریچه‌های ورودی و خروجی کنوکتور (بالا و پایین آن)، سایر قسمت‌ها با استفاده از مصالح ساختمانی پوشش داده می‌شوند. البته در چنین شرایطی باید پیش‌بینی‌های لازم جهت قرار دادن لوله‌ها برای تعمیرات نیز انجام شود یا جلوی آن را با نصب کردن صفحات متحرک (قابل برداشتن) فلزی یا چوبی پوشش دهند.
مقاله مرتبط: درجه پکیج در زمستان چقدر باید باشد؟
انواع کنوکتورها بر اساس مواد گرمایشی
کنوکتورها علاوه بر شکل ظاهری، بر اساس نوع منبع گرمایی که درون آن‌ها استفاده میشود نیز به 3 نوع تقسیم می‌شوند؛ انواع کنوکتورها عبارت‌اند از:
- کنوکتور با منبع گرمایشی آب داغ
- کنوکتور مقاومت الکتریکی
- کنوکتور با منبع گرمایشی بخار
کنوکتورها علاوه بر شکل ظاهری، بر اساس نوع منبع گرمایی به سه نوع تقسیم میشود.
تفاوت کنوکتور با رادیاتور
یکی از اشتباهات رایج افرادی که نمی‌دانند کنوکتور چیست؟ این است که کنوکتور و رادیاتور را بی‌تفاوت می‌دانند و بر این باورند که هر دو سیستم یکی هستند؛ اما این‌طور نیست و علی‌رغم شباهت‌هایی که این دو با یکدیگر دارند، بزرگترین تفاوت آن‌ها در پنهان بودن کنوکتور و نمایان بودن رادیاتور احساس میشود. برخی از مهم‌ترین تفاوت‌های رادیاتور و کنوکتور به شرح زیر است:
- کنوکتور مدت زمان کمتری نیاز دارد تا دمای محیط را به درجه مورد نظر برساند.
- خطر سوختگی بر اثر تماس مستقیم با منبع حرارتی در رادیاتورها بیشتر از کنوکتورها است.
- در صورت نصب کنوکتور به صورت توکار، می‌توانید از فضای اشغالی کمتری بهره‌مند شوید.
- هزینه نصب و راه‌اندازی اولیه کنوکتورها بیشتر است.
- کنوکتورها برخلاف هزینه بیشتری که دارند، 10 درصد کمتر از رادیاتورها انرژی مصرف می‌کنند.
پنهان بودن کنوکتور و نمایان بودن رادیاتور اصلی‌ترین تفاوت این دو وسیله است.
تفاوت کنوکتور با فن کویل
اکنون می‌دانیم کنوکتور چیست و چگونه فرآیند گرمایش محیط را انجام می‌دهد. پس برای شناخت تفاوت‌های کنوکتور و فن کویل، می‌توانیم نحوه فعالیت فن کویل را مورد بررسی قرار دهیم.
فن کویل برخلاف کنوکتور که فقط وظیفه گرمایش محیط را بر عهده دارد، امکان سرمایش را نیز برای کاربران فراهم میکند و به‌طور کلی وظیفه تهویه مطبوع ساختمان‌ها را به دوش می‌کشد. فرآیند گرمایش فن کویل به این‌گونه است که حرارت مورد نیاز را تأمین کرده و توسط هوارسان مرکزی و کانال‌های توزیع هوا، دمای محیط مورد نظر را تنظیم میکند.
فن کویل علاوه‌بر گرمایش، امکان سرمایش را هم برای کاربران فراهم میکند.
مزایای کنوکتور
مزایای کنوکتور چیست؟ در این بخش بررسی خواهیم کرد که به چه دلیل استفاده از کنوکتورها بهتر از سایر سیستم‌های گرمایشی است و چه ویژگی‌هایی باعث افزایش کیفیت و محبوبیت این دستگاه شده‌اند. برخی از مزایای کنوکتورها عبارت‌اند از:
- سروصدای کمتر: کنوکتورها نسبت به بسیاری از سیستم‌های گرمایشی دیگر سروصدای کمتری دارند.
- جلوگیری از انتقال گرد و غبار: کنوکتور به دلیل استفاده از ویژگی همرفت طبیعی تا حدود زیادی از انتقال گرد و غبار به داخل محیط جلوگیری میکند.
- ویژگی‌های ظاهری: علاوه بر امکان نصب توکار کنوکتور، شما می‌توانید طراحی آن را متناسب با دکوراسیون داخلی زیبای ساختمان خود سفارش دهید.
- طراحی و تولید در ابعاد مختلف: کنوکتورها در ابعاد و سایزهای مختلفی تولید می‌شوند که شما می‌توانید هر سایزی که در نظر دارید آن را تهیه و نصب کنید.
- تنظیم دما: کنوکتورها امکان تنظیم دما در محدوده خاصی را دارند تا آسایش حرارتی در محیط ایجاد شود.
- هوشمند سازی و بهینه سازی: شما می‌توانید کنوکتورها را با استفاده از سیستم‌های مدیریت هوشمند ساختمان، هوشمند سازی کنید تا مصرف انرژی را کاهش دهید.
بیشتر بخوانید: چگونه فشار پکیج را کم کنیم؟
میتوان با کمک سیستم هوشمندسازی ساختمان، کنوکتور را هوشمند کرد تا مصرف به صورت هوشمند کاهش پیدا کند.
نکات مهم در نصب کنوکتور
برای نصب کنوکتور تنها اطلاع از اینکه کنوکتور چیست؟ کافی نبوده و توجه به نکات مهمی که در زمان نصب کنوکتورها وجود دارد بسیار حائز اهمیت است، در ادامه به برخی از این نکات اشاره کرده‌ایم:
- کنترل آب گرمی که در لوله‌های پره‌دار عبور میکند، می‌تواند با استفاده از شیر کنترل خودکار انجام شود و از ترموستات داخل فضا یا شیر ترموستاتیک فرمان بگیرد.
- در صورتی که لوله‌های اصلی در زیر سقف قرار گرفته باشند و تغذیه کنوکتور از بالا انجام شود، نصب شیر هواگیری الزامی نیست و تنها در نظر گرفتن یک شیر هواگیری در بالاترین نقاط لوله‌کشی اصلی کافی است.
- اگر اتصال لوله‌های تغذیه کننده کنوکتور از پایین وارد شده باشد، لازم است بر روی لوله برگشتی کنوکتور، شیر دستی هواگیری در نظر گرفته شود. (این شیر باید بدون باز کردن قاب کنوکتور نیز در دسترس باشد)
- در صورتی که شیر ترموستاتیک روی لوله رفت یا برگشت نصب شده باشد، باید در تراز پایین‌تر از پره‌های گرم کننده نصب شده و همچنین به گونه‌ای نصب شود که در معرض جریان هوای ورودی قرار بگیرد.
سخن پایانی
برای اینکه به پاسخ سوال کنوکتور چیست؟ دست یابیم، می‌توانیم انواع آن، تفاوت آن با فن کویل و رادیاتور، مزایای آن و نحوه عملکرد آن را مورد بررسی قرار دهیم.
به‌طور کلی کنوکتورها در انواع مختلف توکار و روکار تولید شده که با توجه به منبع گرمایش خود، به 3 نوع کنوکتور آب داغ، کنوکتور مقاومت الکتریکی و کنوکتور بخار تقسیم می‌شوند. همچنین کنوکتورها علی‌رغم شباهتی که با رادیاتورها دارند، بسیار متفاوت هستند و بزرگترین وجه تمایز آن‌ها پنهان بودن کنوکتور و نمایان بودن رادیاتور است. با این حال مزایای کنوکتور چیست؟ برای آشنایی با مزیت‌های کنوکتور می‌توانیم به مواردی مانند سروصدای کم، جلوگیری از عبور گرد و غبار، طراحی در ابعاد مختلف، تنظیم دما و هوشمند سازی کنوکتور اشاره کنیم.
مقاله مرتبط: پریز برق ارت دار چیست؟
سوالات متداول
- کنوکتور چیست و چگونه کار میکند؟
کنوکتور یک نوع سیستم گرمایشی است که با ایجاد جریان جابه‌جایی، هوای گرم اطراف خود را به سایر نقاط محیط منتقل میکند تا دمای تمامی نقاط با دمای دستگاه یکسان شود.
- کنوکتور چه تفاوتی با فن کویل دارد؟
کنوکتور نوعی سیستم گرمایشی است که هوای گرم را با ایجاد جریان جابه‌جایی منتقل میکند؛ در مقابل فن کویل یک نوع سیستم گرمایش و سرمایشی است که از طریق هوارسان مرکزی و کانال‌های توزیع هوا، دمای مورد نیاز را به نقاط مختلف انتقال می‌دهد.
- کنوکتور چه تفاوتی با رادیاتور دارد؟
اینکه کنوکتور چیست و چه تفاوتی با رادیاتور دارد را می‌توانیم با پنهان یا نمایان بودن آن‌ها مورد بررسی قرار دهیم؛ کنوکتورها سیستم‌های گرمایشی پنهان و رادیاتورها نمایان هستند؛ همین موضوع خطرات موجود در رادیاتور را در کنوکتور کاهش می‌دهد.
- چند نوع کنوکتور وجود دارد؟
کنوکتورها به‌طور کلی در دو نوع توکار و روکار طراحی و تولید می‌شوند و با توجه به منبع گرمایش آن‌ها، به 3 نوع تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از کنوکتور آب داغ، کنوکتور مقاومت الکتریکی و کنوکتور بخار.
دیدگاهتان را بنویسید