آکواریوم پلنت

امتیاز دهید

ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی علاوه بر اینکه می‌تواند یک سرگرمی جذاب باشد، تکه‌ای از طبیعت و اکوسیستم دریایی را مهمان خانه یا محل کار شما هم می‌کند. نمی‌توان از جذابیت چنین محیط طبیعی در ابعاد حتی کوچک چشم‌پوشی کرد. اگر شما وسوسه شده‌اید چنین آکواریوم سرسبز و زیبایی با چند ماهی جذاب در محیط زندگی یا کار خود داشته باشید، ادامه این مطلب از مجله پیندو را به‌ هیچ‌وجه از دست ندهید.

جدول محتوایی

آکواریوم پلنت چیست؟

آکواریوم گیاهی به‌ سرعت در حال رشد و کسب محبوبیت برای کسانی است که به داشتن آکواریوم علاقه‌مند هستند. چنین مخزن زیبایی به علاقه‌مندان این حیطه اجازه می‌دهد زیبایی طبیعت را با مزایای داشتن یک اکوسیستم متعادل در خانه ترکیب کنند. برخلاف آکواریوم‌های سنتی، استفاده از گیاهان طبیعی و زنده تمرکز اصلی در چنین آکواریوم هستند و ماهی‌ها مکمل آن خواهند بود.

آکواریوم گیاهی به‌ سرعت در حال رشد و کسب محبوبیت برای کسانی است که به داشتن آکواریوم علاقه‌مند هستند

مزایای ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی

آن‌ها کیفیت آب را افزایش داده و با استفاده از مواد مغذی تولید شده توسط ضایعات ماهی، غذای نخورده و بقایای ارگانیک از رشد جلبک‌ها جلوگیری می‌کنند.
آن‌ها در طول روز اکسیژن تولید می‌کنند که توسط ماهی‌ها استفاده می‌شود و به تثبیت pH آب کمک می‌کند. ماهی‌ها نیز به‌ نوبه خود CO2 آزاد می‌کنند که گیاهان از آن به‌ عنوان منبع غذایی استفاده خواهند کرد.
با حضور گیاهان طبیعی، ماهی احساس امنیت می‌کنند و تشویق می‌شوند بیشتر در فضای باز بمانند تا اینکه مخفی شوند. همچنین هارمونی رنگ ماهی‌ها و گیاهان به جذابیت بیشتر آکواریوم شما کمک می‌کند.
گیاهان بسیاری از انواع ماهی‌ها را تشویق به تخم‌ریزی می‌کنند و به بچه‌های آن‌ها مکانی برای مخفی شدن در حین رشد می‌دهند.

راهنمای گام‌به‌گام راه‌اندازی آکواریوم گیاهی

برای ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی باید اطلاعات کافی در مورد نوع گیاهان مورد نیاز، نور، دما، سختی آب، نوع ماهی مورد نیاز و بسیاری موارد دیگر داشته باشید. اجرای مراحل زیر به شما برای موفقیت در این راه کمک خواهد کرد:

برای ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی باید اطلاعات کافی در مورد نوع گیاهان مورد نیاز، نور، دما، سختی آب، نوع ماهی مورد نیاز و… داشته باشید

1. برنامه‌ریزی برای ساخت یک آکواریوم پلنت

آکواریوم گیاهی نسبت به آکواریوم‌های معمولی نیاز کمتری برای نگهداری و مراقبت دارند؛ اما برای شروع کار نیاز به برنامه‌ریزی مناسب دارید. باید به ابعاد مخزن، روشنایی، بستر، کودها و انتخاب گونه‌های گیاهی و ماهی توجه ویژه‌ای شود. برنامه‌ریزی برای ساخت یک آکواریوم گیاهی باعث می‌شود تا چنین محیط جذابی را برای سال‌های سال داشته باشید.

بیشتر بخوانید:غذای ماهی چیست

2. انتخاب مخزن مناسب برای گیاهان زنده

در گام بعدی برای ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی باید انواع گیاهان و ماهی را که می‌خواهید نگهداری کنید در نظر بگیرید و سپس مخزنی را انتخاب کنید که به بهترین وجه با نیازهای آن‌ها مطابقت دارد. تقریباً از هر مخزنی با اندازه‌های مختلف می‌توان برای راه‌اندازی یک آکواریوم گیاهی استفاده کرد، با‌ این ‌حال مخزن‌های بلندتر برای گونه‌های خاص گیاهی که نیازمند به نور قوی‌تر و بیشتری هستند، انتخاب بهتری خواهد بود.

3. نورپردازی آکواریوم گیاهی

کلید موفقیت برای ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی استفاده از شدت و طیف نور صحیح و مناسب است. طیف خروجی نور باید بین 6500 تا 8000 کلوین باشد. البته شدت نور به گونه‌های گیاهی و عمق آب بستگی دارد. باید چراغ‌هایی را بخرید که قابلیت‌هایی چون کاهش نور و افزایش نور در طول روز و شب را به‌ صورت خودکار داشته باشند.

اصطلاح “وات در هر گالن” اغلب برای انتخاب بهترین نور برای یک آکواریوم گیاهی استفاده می‌شود. وات نشان می‌دهد که یک چراغ چقدر برق مصرف خواهد کرد، نه اینکه چقدر انرژی نوری تولید می‌کند. این معیار اگرچه کاملاً دقیق نیست، اما یک فرمول قابل ‌استفاده برای خرید چراغ‌های فلورسنت استاندارد و مورد نیاز است. علاوه بر چراغ‌های ال ای دی، نورپردازی با چراغ PAR (تابش فعال فتوسنتزی) راه خوبی برای تأمین نور گیاهان در آکواریوم است. همچنین به نکات زیر توجه داشته باشید:

گیاهان آبزی از نظر نیاز به نور را می‌توان به گروه‌های نیازمند به نور کم، متوسط و شدید تقسیم کرد. اگر در حال اضافه کردن گیاهان به آکواریوم موجود هستید، از کارشناس فروشگاه آبزیان محلی خود بخواهید گیاهانی را توصیه کند که با مقدار نور شما سازگار باشند.
اگر به ‌تازگی تصمیم گرفته‌اید یک آکواریوم گیاهی درست کنید، اول گیاهانی که دوست دارید را بخرید و بعد نوری را تهیه کرده که نیازهای آن‌ها را برآورده می‌کند.
حتماً لامپ‌های فلورسنت استاندارد و HO T5 را با لامپ‌های مخصوص گیاهان آکواریومی جایگزین کرده و هر 10 تا 12 ماه یک‌بار لامپ‌ها را تعویض کنید.

کلید موفقیت برای ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی استفاده از شدت و طیف نور صحیح و مناسب است

4. انتخاب بستر مناسب برای آکواریوم گیاهی

انتخاب بستر برای ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی اهمیت زیادی دارد، زیرا رشد بهتر و سلامت گیاهان تا حد زیادی وابسته به آن است. ماسه درشت یا شن‌های ریز بهترین کارایی را دارند. از ریختن سنگریزه‌ها یا سنگ‌های بزرگ و درشت خودداری کنید. فقط کمی برای نمای روی بستر استفاده کنید، اما نه به ‌عنوان بستر اصلی. همچنین در فروشگاه‌های معتبر بستر مخصوص گیاه در دسترس هستند که با آهن و سایر مواد معدنی تقویت ‌شده تا رشد سالم گیاه را به دنبال داشته باشد.

همچنین می‌توانید از ماسه آکواریومی استاندارد یا شن ریز استفاده کرده و در صورت نیاز قرص‌های مغذی گیاهی را به آن اضافه کنید. از خرید بسترهای مرجانی یا دولومیت خودداری کنید، زیرا آن‌ها به ‌آرامی در آب حل می‌شوند و ممکن است PH و قلیایی بودن آب را به بالاتر از حد مطلوب برسانند.

انتخاب بستر برای ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی اهمیت زیادی دارد، زیرا رشد بهتر و سلامت گیاهان تا حد زیادی وابسته به آن است

5. تأمین CO2 مورد نیاز برای آکواریوم گیاهی

علاوه بر مواد معدنی و کودها، گیاهان آبزی از کربن برای رشد استفاده می‌کنند. استفاده از CO2 می‌تواند زیادی بر رشد و رنگ گیاه تأثیر داشته باشد. استفاده از سیستم‌های خودکار تزریق CO2 ساده‌ترین راه‌حل برای رسیدن به این هدف است. همچنین مکمل‌های کربن مایع نیز در بازار موجود است. هنگام افزودن دی‌اکسید کربن یا کربن مایع، لازم است دوز مواد مغذی مایع و قرص را هم افزایش دهید تا این دو برای رشد سریع‌تر گیاه همگام شوند.

6. در نظر داشتن سطح PH آب مناسب برای آکواریوم پلنت

یکی دیگر از نکات مهم که هنگام ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی باید در نظر داشت شیمی آب یا همان PH است که برای سلامت گیاهان اهمیت زیادی دارد. به ‌طور کلی، گیاهان آکواریومی و آبزی در آب نسبتاً نرم با pH بین 6.8 تا 7.8 بهترین عملکرد را دارند. اگر آب لوله‌کشی شما فوق‌العاده سخت است یا PH بالایی دارد، از اسمز معکوس یا آب دیونیزه‌ شده با مواد معدنی استفاده کنید.

یکی دیگر از نکات مهم که هنگام ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی باید در نظر داشت شیمی آب یا همان PH است

7. خرید و استفاده از مواد مغذی و کودهای شیمیایی

گیاهان آبزی از آهن، منیزیم و پتاسیم و همچنین سایر مواد مغذی درشت و ریز برای رشد و داشتن بهترین رنگ و رخ استفاده می‌کنند. برخی از گیاهان عمدتاً از طریق برگ‌های خود تغذیه می‌کنند، در‌ حالی ‌که تغذیه برخی دیگر از ریشه است. همچنین برخی از گیاهان هر دو کار را برای تغذیه بهتر انجام می‌دهند. برای همین باید به نکات زیر توجه داشته باشید:

هنگام ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی برای تغذیه ریشه از یک بستر گیاهی غنی‌ شده استفاده کنید یا قرص‌های کود را به‌ طور منظم در اطراف ریشه قرار دهید.
کودهای مایع را به ‌صورت هفتگی در آکواریوم بریزید تا گیاهانی هم که از برگ تغذیه می‌کنند، تقویت شوند.
در صورت نگهداری از حلزون‌های تزئینی یا میگوهای کوتوله از کودهای مایع حاوی مس استفاده نکنید، زیرا مس می‌تواند برای آن‌ها مضر باشد.

8. انتخاب گیاه زنده برای آکواریوم گیاهی

یکی از مهم‌ترین مراحل ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی، انتخاب گیاهان مناسب برای فضایی است که در نظر دارید. هنگامی که هارداسکیپ را نصب کردید، با کاشت گیاهان بلند مانند Vallisneria یا Sagittaria یا گیاهان ساقه‌ای دارای سرعت رشد بالا شروع کنید. همچنین می‌توانید گونه‌های زیر را هم برای آکواریوم بخرید:

شمشیری آمازون
آنوبیاهای بزرگ
نیلوفرهای ببری
کریپتوکورین‌های کوتاه
آنوبیاهای کوتوله
خزه‌ها

نکته مهم: فضای کافی در اطراف گونه‌های پهن‌برگ بزرگ را خالی بگذارید تا مانع رسیدن نور به گیاهان کوچک‌تر در حین رشد نشوند.

هنگامی که هارداسکیپ را نصب کردید، با کاشت گیاهان بلند مانند Vallisneria یا Sagittaria یا گیاهان ساقه‌ای دارای سرعت رشد بالا شروع کنید

9. انتخاب ماهی برای آکواریوم گیاهی

همان‌طور که گفته شد، ماهی یک مکمل برای آکواریوم گیاهی به شمار می‌رود، نه ویژگی اصلی. با این ‌حال اگر در حین ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی این فکر به سرتان زد که ماهی هم داشته باشد، گونه‌هایی را انتخاب کنید که حس و حال کلی آکواریوم شما را تکمیل کنند، به‌ طور مثال:

برای آکواریوم‌های کوچک‌تر، ماهی‌هایی مانند تترا یا راسبورا به همراه رام‌ها و سیکلیدهای کوتوله انتخاب‌های خوبی هستند.
برای آکواریوم‌هایی با اندازه متوسط تا بزرگ، تتراهای کنگو، کریبنسیس یا مجموعه‌ای از ماهی‌های رنگین‌کمانی را بخرید.
دیسکس و فرشته‌ماهی انتخاب‌های بسیار خوبی برای آکواریوم‌های 100 گالنی یا بیشتر هستند.
همچنین برای کف آکواریوم شما گربه‌ماهی Corydoras، Otocinclus و گونه‌های خاصی از لوچ مناسب است.
از خرید ماهی‌های گیاه‌خوار مانند تیفیل باربز، دلار نقره‌ای و پلکوستوموس اجتناب کنید؛ زیرا گیاهان شما را در مدت کمی نابود خواهند کرد.

برای آکواریوم‌های کوچک‌تر، ماهی‌هایی مانند تترا یا راسبورا به همراه رام‌ها و سیکلیدهای کوتوله انتخاب‌های خوبی هستند

10. یافتن و حفظ تعادل در آکواریوم

بلافاصله بعد از ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی، تعادل بیولوژیکی در این محیط وجود ندارد. دستیابی به این امر هفته‌ها شاید هم ماه‌ها، طول می‌کشد. ضمناً ممکن است همه‌ چیز به‌ خوبی پیش نرود. آکواریوم‌های پلنت در واقع با استفاده از کودها، CO2 و نور مناسبی به این تعادل می‌رسند. البته فراموش نکنید که نور شدید و بیش از نیاز باعث رشد سریع گیاه می‌شود که به ‌نوبه خود تقاضای بیشتری برای کودها و CO2 ایجاد می‌کند. افزودن بیش ‌از حد کود می‌تواند باعث شکوفایی جلبک‌ها شده و تزریق CO2 بیش ‌از حد می‌تواند باعث نوسانات pH شود. بهترین روش این است که کار خود را به‌ آرامی شروع کنید، مواد مغذی را در مقادیر کم اضافه کرده و صبور باشید. اگر تغییراتی ایجاد کردید، حداقل 2 هفته فرصت دهید تا اثرات آن را ارزیابی کنید. همچنین باید به نکات زیر هم توجه داشته باشید:

چراغ‌های آکواریومتان را روی یک تایمر بگذارید.
مواد مغذی را به ‌درستی استفاده کنید.
تغییرات شدید ناگهانی در سیستم آکواریوم ایجاد نکنید.
هرگونه تغییر در دوز، ساعات نور روز و … را ثبت کنید.

بیشتر بخوانید:اکسسوری در دکوراسیون چیست؟

در نهایت آکواریوم شما تعادل پیدا می‌کند و به ‌صورت خودکار برای بقا و زیبایی خود تلاش خواهد کرد.

سخن پایانی

ساخت آکواریوم پلنت یا آکواریوم گیاهی یک راه فوق‌العاده برای آوردن بخشی از طبیعت زیبای اقیانوس با ماهی و گیاهان آبزی جذاب به خانه یا محل کار شما است. با برنامه‌ریزی خوب و نگهداری مداوم، این محیط زیبا و جذاب برای سال‌های سال باقی خواهد ماند.

سوالات متداول

گیاهان مناسب برای آکواریوم پلنت کدامند؟

گیاهان بلند مانند Vallisneria یا Sagittaria یا گیاهان ساقه‌ای دارای سرعت رشد بالا مانند شمشیری آمازون، آنوبیاهای بزرگ، نیلوفرهای ببری، کریپتوکورین‌های کوتاه، آنوبیاهای کوتوله و خزه‌ها انتخاب خوبی هستند.

آیا خرید ماهی برای آکواریوم گیاهی ضروری است؟

ماهی یک مکمل برای آکواریوم گیاهی به شمار می‌رود، نه ویژگی اصلی آن؛ چنین آکواریومی می‌تواند بدون ماهی هم باشد.

بهترین ماهی برای آکواریوم‌های گیاهی کدامند؟

برای آکواریوم‌های کوچک‌تر، ماهی‌هایی مانند تترا یا راسبورا به همراه رام‌ها و سیکلیدهای کوتوله، برای آکواریوم‌های متوسط تا بزرگ، تتراهای کنگو، کریبنسیس و دیسکس و فرشته‌ماهی برای مخازن بزرگ انتخاب خوبی هستند.