آیا تا به حال چیزی در مورد مدیتیشن و ابزارهای آن شنیدهاید؟ آیا میدانید کاسه تبتی چیست؟ وقتی فردی در معرض تنش و استرس قرار میگیرد، بدن او به صورت خودکار هورمون کروتیزول ترشح میکند که این هورمون باعث بالا رفتن سطح استرس در بدن انسان میشود. این روزها با توجه به زندگی پر دغدغهای که اکثر ما تجربه میکنیم، میزان بالایی از تنش و اضطراب در ما شکل میگیرد که قطعاً این میزان از استرس نیاز به پیشگیری و درمان دارد. برای حل این مشکل راههای علمی مانند یوگا، مدیتیشن و مراقبه وجود دارد که شما را به آرامشی درونی نزدیک میکند. در واقع میتوان گفت مدیتیشن نوعی مهارت ذهنی است که فرد با تکیه به آن از عوامل استرسزا دور میماند.
مدیتیشن به روشهای مختلفی انجام میشود که سادهترین آنها دعوت جسم به آرامش است. شما میتوانید در مکانی مناسب که بالاترین حس امنیت و آرامش را در آن دارید قرار گرفته، چشمهایتان را ببندید و با شمارش دم و بازدم روی ذهن خود تمرکز کنید. البته گاهی در مدیتیشن از ابزارهایی مانند عود، شمع و یا کاسه تبتی هم استفاده میشود که ما در این مقاله با شما همراه هستیم تا بدانید کاسه تبتی چیست و چه کاربردی دارد.
کاسه تبتی از کجا آمده است؟
کاسههای تبتی ظاهری شبیه به کاسههای فلزی معمولی با طرح و نقشی از مانترا دارد که هنگام نواختن ایجاد صدایی قوی و لرزشی میکند. در مورد تاریخچه دقیق این کاسه اطلاعات کامل و دقیقی در دسترس نیست؛ اما در صورتی که بخواهید در مورد تاریخچه آن چیزی بدانید، باید گفت قدمت این کاسهها چیزی در حدود 5 الی 6 هزار سال پیش از میلاد مسیح است. محل پیدایش ابتدایی این کاسه هیمالیا، چین و هند بوده که بعدها توسط تجار به کشورهای اروپایی و آمریکایی هم ارسال شد.
بیشتر بخوانید:ایده برای چیدمان مبل بر اساس فضای خانه شما!
با هر ضربه به کاسه تبتی صدایی از آن مرتعش میشود که این صدا برای مدتی در محیط به گوش میرسد؛ اما دقیقاً منشأ صدای کاسه تبتی چیست و این صدا چه مفهومی دارد؟ منشأ و وجود اصلی این صدا به دلیل شکل ظاهری کاسه و فلزات به کار رفته در آن است و به همین دلیل کاسههای تبتی دستساز ارزش مالی و معنوی بیشتری دارند. طبق افسانههای روایت شده صدای کاسه تبتی برگرفته شده از “اوم” یا همان واژه سرآغاز زندگی دنیوی است. راهبان بودائی و هندو ارتباط خاصی میان کاسههای تبتی و کهکشان میبینند که بخشی از این عقیده به دلیل استفاده از فلزات مختلف در ساخت کاسه است؛ زیرا راهبان هر فلز را از یک ستاره و یا سیاره میدانند. البته در بعضی از روایات آمده که در ساخت کاسههای تبتی دستساز از تکههای شهاب سنگ هم استفاده شده است.
زمانی که از طریق چوبک مخصوص به کاسه ضربه زده میشود، هارمونی دلنشینی از کاسه به گوش میرسد. دانشمندان پس از بررسی و تحقیق در مورد خواص صدای خارج شده از کاسه، به این نتیجه رسیدند که برای افراد در حالت مراقبه و یا مدیتیشن، صدای تولید شده از کاسه تبتی موجب میشود تا امواج مغزی فرد از حالت بتا (هوشیاری عادی) به حالت آلفا یعنی هوشیاری آرام تغییر کند. این تغییرات در مغز باعث بالا رفتن حس آرامش و کاهش استرس شده و همچنین با تحریک نقاط انرژی و چاکراهای بدن موجب درمان و التیام سردرد و تنشهای عضلانی میشود.
انواع کاسه تبتی
تمامی کاسههای تبتی یک چوبک مخصوص و متناسب با اندازه خود را به همراه دارند که شما میتوانید با ضربه زدن و چرخاندن چوب به دور کاسه موجب ایجاد صدا و حفظ آن در کاسه شوید. کاسههای تبتی در اندازههای متفاوتی در بازار وجود دارند که هر کدام از آنها با توجه به سایزشان کاربردهای مخصوص به خود را خواهد داشت. این ابعاد از 5 سانتیمتر تا 40 سانتیمتر و گاهی در معابد تا 1 متر هم میرسد که هر کدام از این سایزها برای چاکرا خاص و یا هدفی خاص در نظر گرفته میشوند. این کاسهها به لحاظ ظاهری کمی با هم متفاوت هستند؛ اما دلیل تفاوت شکل ظاهری کاسه تبتی چیست و چرا این کاسهها با قیمتهای متفاوتی در بازار وجود دارند؟ به لحاظ شکل ظاهری میتوان کاسههای تبتی را به سه گروه دستساز، صنعتی و کریستالی تقسیم کرد که در ادامه انواع آن را بررسی میکنیم.
کاسه تبتی دستساز
یکی از مشخصات بسیار مهم در تمام کاسههای تبتی دستساز، چکشکاری سنتی روی آنها است. تمامی نقوش روی کاسههایی تبتی برگرفته از خطوط مانترا مقدس و قدیمی است و در ترکیب ساخت آنها از 7 الی 12 آلیاژ مانند مس، آهن، سرب، طلا و روی استفاده میشود. بیشترین جایگاه تولید کاسههای دستساز تبتی کشورهای هند، تبت و نپال است. در مراحل ساخت کاسههای دستساز به هیچ عنوان از روشهای صنعتی استفاده نمیشود. ته کاسههای دستساز نسبت به کاسههای صنعتی و نیمه صنعتی ضخامت بیشتری دارند و رنگ اغلب آنها به خاطر استفاده از فلزات مرغوب مانند طلا، طلایی رنگ بوده و تمامی طرحهای نقوش روی کاسه، دست تراش است.
یکی دیگر از مشخصههای خاص در کاسههای تبتی دستساز میزان ارتعاش صدایی است که در محیط باقی میماند. به طور کلی صدای کاسههای تبتی دستساز شامل چندین صوت هماهنگ با هارمونی یکنواخت و به صورت همزمان است که اثر موج صوتی آن بیشتر از سایر مدلها در فضا باقی میماند. نوع ساخت، آلیاژ به کار رفته، نوع چکشکاری مانتراها و همچنین هارمونی خاص کاسههای دستساز باعث میشوند تا این مدل کاسهها نسبت به تمامی مدلهای دیگر گرانتر باشند. محل تولید کاسههای تبتی دستساز عموماً نپال و یا تبت بوده و معمولاً هر کارگاه فرمول مخفی و مخصوص به خود را دارد.
کاسههای تبتی صنعتی
اگر میخواهید بدانید در مدلهای صنعتی مهمترین مشخصه کاسه تبتی چیست، باید بگوییم در این مدلها تنوع رنگ در کاسهها یکی از بارزترین مشخصه آنها است. شما میتوانید این کاسهها را با تنوع رنگ فراوان در همه جا پیدا کنید. نکته بعدی در طراحی این کاسهها قیمت نسبتاً ارزان و همچنین ارتعاش صدای کم آنها است. اگر یکبار از کاسههای تبتی دستساز استفاده کنید به وضوح متوجه تفاوت ارتعاش صدای این دو کاسه خواهید شد. البته در مورد کاسههای تبتی صنعتی مدل دیگری هم وجود دارد که اغلب سودجویان آن را به عنوان کاسه تبتی دستساز به فروش میرسانند.
بیشتر بخوانید:هدیه منزل جدید
این مدل کاسهها، کاسه تبتی نیمه صنعتی هستند که در طراحی و ساخت آنها از دو یا سه آلیاژ استفاده شده و در کشورهای چین و هند تولید میشوند. در این مدل کاسهها، بدنه اصلی کاسه به صورت صنعتی ساخته و صیقلی شده و سپس تمامی نقوش مانترا به صورت دستی روی بدنه کاسه چکشکاری میشود. قیمت این مدل کاسهها از کاسههای صنعتی بیشتر و از کاسههای دستساز کمتر است و در طراحی و ساخت آنها تنها از سه آلیاژ استفاده میشود.
کاسه تبتی کریستالی
به جرئت میتوان گفت صدا مانند غذای سیستم عصبی انسان عمل میکنند. انرژی صوتی موجب ترشح هورمونها و تحریک سیستم عصبی شما میشود. حال در نظر بگیرید که این صدا از عناصر طبیعی باشد؛ پس هر موجی میتواند موجب تحریک و یا آرامش شما شود. کاسههای تبتی با صدای زیبایی که دارند دقیقاً مانند باران به شما انرژی منتقل میکنند، کاسههای تبتی کریستالی هم یکی از همان موارد است که به خاطر استفاده از عناصر طبیعی مانند کوارتز میتوانند فرکانسی همانند کاسه تبتی دستساز تولید کند.
کاربرد کاسه تبتی چیست؟
تا این قسمت از مقاله گفتیم کاسه تبتی چیست و به انواع آن اشاره کردیم. حال با ما همراه باشید تا با کاربردهای کاسه تبتی نیز آشنا شوید. آنچه در ظاهر کاسه تبتی وجود دارد یک کاسه فلزی همراه با چوبک است که با ضربه زدن به کاسه و چرخاندن چوبک به دور آن اصواتی تولید میشود؛ اما در باطن کاسه تبتی کاسه مرتعشی بوده که یکی از ابزارهای مهم راهبان و درمانگران یوگا است. راهبان و درمانگران با استفاده از این کاسه اقدام به پاکسازی محیط و چاکراها میکنند که البته این کار بسیار تخصصی است. اصولاً درمانگران برای پاکسازی از چندین کاسه با نتهای مختلف استفاده میکنند، در ادامه با ما همراه باشید تا با انواع کاربرد این کاسههای آوازخوان آشنا شوید.
- استفاده از کاسههای تبتی برای درمان چاکراها
در بدن انسان هفت چاکرای اصلی در امتداد ستون فقرات از پا تا تاج سر وجود دارد که این چاکراها مراکز انرژی در بدن هستند. در خیلی از مواقع این مراکز انرژی بر اثر غم، استرس و یا بیماری نامتعادل و یا دچار گرفتگی میشوند. برای رفع این گرفتگیها، درمانگران با استفاده از نتهای مخصوصی که در کاسههای تبتی برای هر چاکرا در نظر گرفته شده به رفع انسداد و تعامل میان چاکراها کمک میکنند.
- استفاده از کاسه تبتی در مدیتیشن
در مدیتیشن فرد در ریلکسترین حالت دراز کشیده و چشمهای خود را میبندد؛ سپس با گوش دادن به صدای ارتعاشات کاسه و تکرار مانتراها به دفع انرژی منفی بدن خود کمک میکند.
- استفاده از کاسه تبتی در یوگا
کاسه تبتی یکی از اجزای جدا نشدنی ورزش یوگا است که معمولاً در ابتدا و یا انتهای تمرین یوگا از آن استفاده میکنند. افراد در کلاسهای یوگا با شنیدن ارتعاشات صدای کاسه اقدام به ذکر مانترا “اووم” با صدایی کششی میکنند.
- استفاده از کاسه تبتی در مراسم مذهبی
اگر برایتان جالب است که بدانید در مراسم مذهبی کاربرد کاسه تبتی چیست، باید بگوییم در معابد از کاسههای بزرگ طلایی رنگ برای انجام مراسم مذهبی استفاده میشود و وجود این کاسه در مراسمهای آیین بودا یکی از ارکان اصلی مراسم است.
- استفاده از کاسه تبتی در درمان بیماری
ارتعاشات این کاسه علاوه بر درمان تنشهای روح و روان میتواند به بهبود گردش خون در بدن انسان کمک کنند و موجب درمان انواع بیماری قلبی عروقی شوند.
- استفاده از کاسه تبتی در ماساژ
یکی دیگر از کاربردهای کاسههای تبتی استفاده از آنها در سالنهای ماساژ است. ماساژورها با قرار دادن این کاسهها بر روی چاکراهای بدن فرد ماساژ گیرنده و استفاده از ارتعاش این کاسهها به آرامش و دفع انرژی منفی فرد کمک میکنند.
- استفاده از کاسه تبتی در فنگ شویی
یکی از راههای پرکاربرد، استفاده از کاسههای تبتی در فنگ شویی و پاکسازی محیط است. برای این کار فرد پاکسازی را از یک نقطه آغاز کرده و ضمن به صدا درآوردن کاسه در جهت عقربههای ساعت در محیط حرکت میکند.
بیشتر بخوانید:چیدمان میز برای مهمانی دوستانه
- استفاده از کاسه تبتی به عنوان اکسسوری
یکی از معمولیترین کاربردهای کاسههای تبتی استفاده از آنها به عنوان بخشی از دکوراسیون منزل و یا محل کار است. نوع صنعتی این کاسه با توجه به آب و رنگی که دارد یک گزینه مناسب برای چیدمان منزل به سبک مدرن و یا بوهمیایی است.
سخن پایانی
کاسه تبتی و یا کاسه آوازخوان یکی از ابزارهای پرکاربرد در مراقبه و درمانهای معنوی است که ما در این مقاله گفتیم کاسه تبتی چیست و چه کاربردهایی دارد. به طور کلی کاسه تبتی نوعی ساز زنگی به شکل کاسه است که از فلزاتی مانند برنز، برنج، مس، آهن، نقره و یا طلا ساخته میشود. اصالت این کاسهها به صنعتگران نپال و یا هند میرسد که با استفاده از هنر چکشکاری و ایجاد طرحها و خطوط مانترا به روی کاسه زیبایی و خاصیت درمانی آن را دوچندان میکنند. زمانی که فرد با چوب مخصوص به کاسه ضربه میزند، از کاسه صدایی دلنشین همراه با ارتعاشی ماندگار به گوش میرسد. این ارتعاش موجب فعالیت امواج مغزی و ایجاد حس آرامش میشود؛ دقیقاً به خاطر همین ارتعاش در مدیتیشن، یوگا و یا انرژی درمانی از آن استفاده میکنند.
اگر میخواهید بدانید محبوبترین نوع کاسه تبتی چیست، باید بگوییم کاسههای تبتی دستساز و یا نیمه صنعتی که در آن از تعداد متعددی آلیاژ استفاده شده از جمله محبوبترین نوع کاسهها هستند. درمانگران معنوی و راهبان بودایی و هندو بر این باورند که امواج ساطع شده از کاسه آوازخوان موجب کاهش استرس، کیفیت بهبود خواب و حتی تقویت سیستم ایمنی بدن میشود و میتوان گفت این کاسه نقش پررنگی در انواع آیین مذهبی بودایی دارد.
سوالات متداول
- آیا هرکسی میتواند از کاسه تبتی استفاده کند؟
برای پاسخ به این سوال میتوان گفت بله در واقع هرکسی میتواند با ضربه زدن به کاسه و چرخاندن چوبک به دور آن امواج صوتی ایجاد کند؛ اما در مورد نحوه صحیح استفاده از آن و دریافت خواص درمانی کاسه باید مطالعات دقیق و کاملی داشته باشید.
- آیا کاسه فلزی تک آلیاژی هم خاصیت شفابخشی دارد؟
کاسههای فلزی تک آلیاژی در واقع همان کاسههای تبتی صنعتی هستند که در رنگها و سایزهای مختلف یافت میشوند. شما میتوانید از این کاسهها برای جلسات مدیتیشن و مراقبه استفاده کنید.
- زمان دقیق برای نواختن کاسه تبتی چقدر است؟
برای پاسخ به این سوال نمیتوان زمان دقیقی را مشخص کرد، در صورتی که بخواهید مدیتیشن عمیقی را تجربه کنید باید از صدای کاسه بیش از 10 دقیقه لذت ببرید.
دیدگاهتان را بنویسید