فن کویل یکی از اجزای سیستم تهویه مطبوع است که برای سرمایش و گرمایش ساختمانهای مسکونی، تجاری، اداری، صنعتی، بیمارستانها، کارخانهها و غیره به کار میرود. با توجه به اهمیت کاربرد فن کویل به عنوان سیستمهای سرمایشی و گرمایشی، بهرهوری و عملکرد صحیح آنها هم در فصول گرم و هم فصول سرد سال میتواند بر کیفیت زندگی ساکنین و مراجعهکنندگان تأثیر بسزایی بگذارد. از این رو، هواگیری فن کویل برای بهبود و ارتقای عملکرد و کارایی دستگاه ضروری است.
در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که چرا هواگیری این سیستمها اهمیت دارد و چگونه میتوان این کار را انجام داد. با ما همراه باشید.
با اجزا و نحوه عملکرد فن کویل آشنا شوید
قبل از اینکه به نحوه هواگیری فن کویل بپردازیم، خوب است که با نحوه عملکرد آن بیشتر آشنا شوید. فن کویل از اجزای مختلفی تشکیل میشود؛ از جمله:
- فن: موظف به ایجاد گردش هوا در فن کویل
- کویل حرارتی: متشکل از لولههای مسی با فینهای آلومینیومی که محل عبور سیال در فن کویل است. این لولهها به کلکتور ورودی و خروجی وصل میشوند. یکی از آنها وظیفه تأمین آب سرد در تابستان و آب گرم در زمستان و دیگری وظیفه برگشت آب به موتورخانه مرکزی را بر عهده دارد.
- فیلتر: جلوگیری از ورود گرد و غبار به درون فن کویل
- موتور: انتقال توان و انرژی، به چرخش درآوردن فن و حرکت کل سیستم
- ترموستات/کلید سلکتوری/ریموت کنترل: برای کنترل دور، خاموش و روشن کردن و …
- پلنیوم باکس: جلوگیری از ورود گرد و غبار به درون فضا با هدایت هوای برگشتی از محیط به سمت فیلترها و مانع شدن از ورود آنها به محیط
- شیر هواگیری دستی یا اتوماتیک: برای خارج کردن هوای درون فن کویل یا همان هواگیری فن کویل
فن کویل چگونه کار میکند؟
به طور کلی، فن کویل به صورت برودتی و حرارتی عمل میکند و وظیفه سرمایش و گرمایش محیط را بر عهده دارد؛ اما طرز کار این سیستم به چه صورت است؟ ابتدا آب گرم یا سرد از طریق لولههای ورودی از موتورخانه مرکزی وارد لولههای مسی یا همان کویلها میشود. با گردش درون لولههای مسی، این آب گرما یا سرمای خود را از دست میدهد و دوباره از طریق لولههای خارجی به موتورخانه مرکزی بازمیگردد. در این حین، فن دستگاه هوا را از طریق ورودی فن کویل به داخل میمکد، درون فینهای آلومینیومی به گردش درمیآورد و سپس انتقال سرما یا گرما به محیط اطراف را انجام میدهد. متناسب با دمای محیط، دور فن تغییر میکند.
به طور کلی، بهتر است از فن کویل زمانی استفاده شود که بخواهیم هر قسمت از ساختمان به طور جداگانه درجه حرارت خاص خود را داشته باشد. این سیستم میتواند در تابستان و زمستان هوای سرد و گرم را تأمین کند.
چرا فن کویل به هواگیری نیاز دارد؟
اما دلایل اهمیت هواگیری فن کویل چیست؟ همانطور که در بخش قبل توضیح دادیم، عملکرد فن کویل به این شکل است که آب سرد یا گرم وارد کویلهای دستگاه شده و با کمک فنهای دمنده، تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی را ایجاد میکند. اگر کویل یا مبدل حرارتی کار خود را به درستی انجام ندهد و حرارت یا سرما را به هوای درون فن کویل منتقل نکند، عملکرد دستگاه دچار اختلال خواهد شد. اصلیترین دلیل بروز مشکل در کویلها، تجمع هوا در آنها است.
این مسئله در همه انواع فن کویلها رایج بوده و معمولاً پس از عدم استفاده برای مدت طولانی یا بعد از انجام تعمیرات، خود را نشان میدهد؛ بنابراین، هواگیری این سیستمها در کارکرد درست آنها و انتقال صحیح حرارت برای ایجاد سرمایش و گرمایش تأثیر بسزایی دارد.
در صورت عدم هواگیری فن کویل چه اتفاقی میافتد؟
اگر به موقع برای هواگیری سیستم فن کویل اقدام نکنید، به احتمال زیاد سیستم دچار مشکلات مختلفی خواهد شد. یکی از رایجترین مشکلات این است که راندمان فن کویل دچار مشکل میشود. علاوه بر این، اگر هوا مانع جریان درست آب یا بخار آب در کویلها شود، به مرور فلز روی کویل دچار خوردگی و زنگزدگی شده که مشکلات بسیاری را به همراه خواهد داشت. در صورت عدم هواگیری فن کویل با گذشت زمان، دستگاه خراب شده و به کلی از کار میافتد.
بیشتر بخوانید:آموزش نحوه هواگیری داکت اسپلیت (قدم به قدم)
چگونه فن کویل را هواگیری کنیم؟
اکنون که اهمیت هواگیری سیستم فن کویل را درک کردیم، وقت آن رسیده که نحوه انجام آن را نیز یاد بگیریم. قبل از هر چیز، باید از سالم بودن منبع تولید آب سرد یا گرم اطمینان حاصل کنید. برای این امر، کارکرد پکیج یا چیلر خود را بررسی کرده و مطمئن شوید که به درستی آب را سرد یا گرم میکنند. اگر همه چیز به درستی کار کرد، جریان آبی که وارد لولههای فن کویل میشود را بررسی کنید تا از عدم وجود قطعی در مسیر آن مطمئن شوید. سپس میتوانید با دنبال کردن مراحل زیر، هواگیری را انجام دهید:
- پیدا کردن پیچ یا شیر هواگیری: دفترچه راهنمای دستگاه را بررسی کنید تا ببینید پیچ یا شیر هواگیری کجا قرار دارد.
- باز کردن شیر هواگیری: شیر هواگیری را باز کرده و با ثابت شدن جریان آب و اطمینان از خروج کامل هوا از کویلها، اجازه دهید آب خارج شود.
- بستن شیر هواگیری و چک کردن دستگاه: بعد از اینکه مطمئن شدید جریان آب یکنواخت است، شیر هواگیری را ببندید و دستگاه را روشن کنید. مطمئن شوید که جریان هوا یکنواخت و سرمایش یا گرمایش آن کافی است.
هواگیری فن کویل زمینی
هواگیری سیستم فن کویل زمینی به دلیل محل قرارگیری آن، یکی از سادهترین انواع هواگیری محسوب میشود؛ زیرا تسلط کافی بر تمام قسمتهای فن کویل و دسترسی آسان را برایتان فراهم میکند. برای این منظور، شیر یا پیچ هواگیری دستگاه را باز کرده و اجازه دهید آب از آن خارج شود. وقتی جریان آب در سیستم فن کویل به حالت پایدار رسید، شیر هواگیری را ببندید.
هواگیری فن کویل دیواری
هواگیری فن کویل دیواری نیز به دلیل محل قرارگیری آن، مانند فن کویل زمینی آسان است. برای این منظور کافی است شیر هواگیری را باز کنید تا آب و هوای موجود در لولههای دستگاه خارج شود. تا زمانی که جریان آب ثابت نشده است، به این کار ادامه دهید و با ثابت شدن جریان، شیر هواگیری را ببندید. بهتر است قبل از انجام این کار، یک ظرف آماده کنید تا از ریختن آب روی محیط اطراف جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید:بخاری برقی برای سالن بزرگ
هواگیری سیستم فن کویل سقفی روکار و توکار
فن کویل سقفی را به دو صورت روکار و توکار نصب میکنند که نحوه هواگیری نوع روکار آن مشابه فن کویل دیواری است؛ با این تفاوت که روی سقف قرار دارد. برای هواگیری سیستمهای توکار نیز باید مراحل مشابهی را طی کنید و تنها قسمت سخت این کار، دسترسی به شیر هواگیری است. برای راحتتر پیدا کردن شیر فن کویل سقفی توکار، دفترچه راهنمای محصول را مطالعه کنید.
نحوه کار با شیر هواگیری دستی و اتوماتیک
همانطور که در ابتدای مقاله خواندید، شیر هواگیری تعبیهشده در فن کویلها میتواند دستی یا اتوماتیک باشد. اگر شیر هواگیری فن کویل شما از نوع دستی است، باید با احتیاط آن را باز کنید زیرا احتمال خروج بخار آب یا پاشیدن آب جوش به اطراف وجود دارد. شیر را آرام آرام و به صورت تدریجی باز کنید تا هوای درون فن کویل خارج شود. شیر هواگیری دستی به دو شکل در فن کویلها وجود دارد؛ شیر معمولی که یک اهرم یا فلکه دارد و پیچ یا سوزن هواگیری که برای باز کردن آن به پیچ گوشتی نیاز خواهید داشت.
شیرهای اتوماتیک تعبیهشده در سیستمهای فن کویل مجهز به شناور هستند که هنگام جمع شدن بخار پشت آن، شیر به طور اتوماتیک باز شده و هوای درون سیستم تخلیه میشود. این نوع شیر از هواگیری بسیار کاربردی و بیدردسر برخوردار است.
بیشتر بخوانید:نحوه هواگیری شوفاژ
نکات مهم هواگیری فن کویل
هواگیری فن کویل کاری است که لزوماً به تکنسین نیاز ندارد و خودتان میتوانید آن را انجام دهید، اما باید هنگام این کار یک سری نکات را مد نظر قرار داده تا از ایمنی کامل اطمینان حاصل کنید:
- اگر پس از هواگیری دستگاه به درستی کار نکرد و کیفیت سرمایش و گرمایش مطلوب نبود، مشکل از جای دیگری است و احتمال بروز اختلال در کارکرد فن یا بسته شدن مجرای کویلها میرود. در این صورت نیز باید از یک تعمیرکار مجاز و متخصص کمک بگیرید.
- اگر جریان آب پس از مدتی از باز بودن شیر هواگیری به حالت یکنواخت و ثابتی نرسید، ممکن است آب درون کویل رسوب کرده باشد که در این صورت باید از متخصصین این حوزه کمک بگیرید.
- هنگام نصب دستگاه مطمئن شوید دسترسی کامل به شیر یا پیچ هواگیری وجود دارد تا در زمان سرویسهای منظم، دچار مشکل نشوید.
- قبل از انجام هواگیری فن کویل، دفترچه راهنما را بخوانید تا نحوه عملکرد شیر هواگیری (چه اتوماتیک و چه دستی) را بهتر درک کنید.
- اگر در دستگاه فن کویل شما به جای آب، سیال دیگری جاری است، باید هواگیری را به متخصصان بسپارید.
- اگر فن کویل شما سقفی توکار است، در باز کردن شیر یا پیچ هواگیری آن دقت بیشتری به خرج دهید؛ زیرا اگر سینی درین دچار نشتی باشد و نتوانید به درستی این فرآیند را کنترل کنید، آب در سقف کاذب جاری میشود.
بیشتر بخوانید:علت یخ زدن کولر گازی پنجره ای
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی اهمیت هواگیری سیستمهای فن کویل و نحوه انجام این کار پرداختیم. این سیستمها به دلیل کارکرد سرمایشی و گرمایشی خود در فصول گرم و سرد سال، اهمیت بسیار زیادی برای محل زندگی و کار ما دارند و به همین دلیل، نگهداری و سرویس منظم آنها بسیار مهم است. یکی از کارهایی که برای سالم نگه داشتن فن کویل میتوانید انجام دهید، هواگیری آن است که بسیار راحت بوده و تنها با باز و بسته کردن یک پیچ انجام میشود (البته اگر شیر هواگیری اتوماتیک نباشد). اگر هواگیری فن کویل را انجام دادید و باز هم سیستم شما دچار مشکل بود، بهتر است از یک متخصص یا تعمیرکار ماهر کمک بگیرید.
سوالات متداول
- علت اینکه فن کویل هواگیری شده ولی باد سرد از آن خارج نمیشود چیست؟
اگر فن کویل را هواگیری کردهاید اما همچنان باد سرد از آن خارج نمیشود، دلیل آن میتواند عدم چرخش درست آب سرد در مدار فن کویل باشد.
- انواع فن کویلها کدامند؟
فن کویلها را میتوان در انواع دیواری، زمینی، کاستی، سقفی توکار و سقفی روکار تهیه کرد.
- مزایای هواگیری فن کویل چیست؟
از مزایای هواگیری این سیستمها میتوان به بهبود راندمان و بازدهی آنها، افزایش طول عمر دستگاه، انتشار هوای سرد یا گرم به طور یکنواخت، جلوگیری از خرابی کامل فن کویل و جلوگیری از رسوبزدگی و انسداد لولههای آن اشاره کرد.
دیدگاهتان را بنویسید