آشنایی با قهوه و طرز استفاده از قهوه ساز می‌تواند باعث دگرگون‌شدن حال و هوای زندگی شما شود. احتمالاً برای شما هم سؤال باشد که چرا تا این حد قهوه را نوشیدنی مهمی می‌پنداریم؟ چرا دستگاه‌های قهوه ساز اهمیت دارند؟ و این که قهوه ساز چگونه کار می‌کند؟
اگر گستره بررسی خود را کمی گسترده کنید، خواهید دید که قهوه بهترین و البته پراستفاده‌ترین نوشیدنی در سراسر جهان است. اغراق نیست اگر بگوییم تاریخ بشر پس از آشنایی با قهوه و پیش از آن تفاوت‌های زیادی پیدا کرده است. برای داشتن یک فنجان قهوه باید ابتدا با دستگاه‌های قهوه ساز برقی یا دستی آشنایی داشته باشید. جالب است بدانید که طعم یک فنجان قهوه در دم افزارهای و دستگاهی مختلف دم‌آوری قهوه، متفاوت است.
خوشبختانه این روزها دستگاه‌های قهوه ساز بسیار متنوعی در دسترس هستند که زحمت دم‌کردن قهوه به صورت دستی را از روی دوش شما برمی‌دارند. البته لازم است اشاره کنیم که همچنان اگر به دنبال طعم اصیل قهوه‌های تک خاستگاه یا به عبارتی اسپیشیالیتی هستید، باید به سراغ دم افزارهایی مانند v60 بروید. در این مقاله اما می‌خواهیم طرز استفاده از قهوه سازهای برقی و چند مورد خاص از دم افزارهای مشهور و محبوب را بررسی کنیم.
آشنایی با انواع قهوه سازهای برقی و دستی و روش استفاده از آن‌ها
قهوه ساز چگونه کار می‌کند؟ سؤال مهمی که باید از خودتان پیش از استفاده از این دستگاه بپرسید. مطمئن باشید اطلاع از روش کار قهوه ساز در کیفیت قهوه نهایی شما اثرگذار است. طرز استفاده از قهوه سازهای مختلف با هم متفاوت هستند و برای هرکدام لازم است اصولی را رعایت کنید که به داشتن یک کاپ قهوه باکیفیت منتهی می‌شوند.
قهوه سازها به دو دسته دستی و برقی تقسیم می‌شوند
به‌طورکلی اگر بخواهیم از نظر کارکرد، قهوه سازهای مختلف را بررسی کنیم، می‌توانیم این دستگاه‌ها را به دو گروه قهوه سازهای دستی و برقی تقسیم کنیم. هرکدام از این گروه‌ها، شامل زیرگروه‌های بسیار متنوعی هستند که کسب اطلاعات در موردشان می‌تواند برای شما تجربه جدیدی باشد. توجه به قهوه سازهای دستی و برقی این روزها بسیار بیشتر از سال‌های پیش است و همین موضوع باعث شده تا برندهای مشهور قهوه سازها یا دم افزارهای قهوه مدرنی را ارائه دهند.
اینجاست که سؤالی مانند قهوه ساز چگونه کار می‌کند، برای شما تکرار می‌شود. هرکدام از این دستگاه‌ها روش کار متفاوتی دارند و برای استفاده از آن‌ها حتماً باید به دستورالعملشان پایبند باشید. برای آشنایی بیشتر شما در ادامه این مطلب طرز استفاده از قهوه سازهای مختلفی که شهرت بیشتری دارند را بررسی می‌کنیم.
1. اسپرسو ماشین‌ها
طرز استفاده از قهوه ساز موضوع مهمی است که هم در کیفیت قهوه شما اثرگذار است و هم در نگهداری از دستگاه شما مفید خواهد بود. رایج‌ترین دستگاهی که برای آماده‌کردن اسپرسو به کار می‌رود، اسپرسو ماشین‌ها هستند. این دستگاه‌ها ساختار خاصی دارند و برای عصارهگیری از قهوه پروسه جالبی را طی می‌کنند. اساس کار در این قهوه ساز، بر مبنای بخار آب پرفشار است.
فشار استاندارد برای عصارهگیری در یک دستگاه اسپرسو ماشین، بین 8.8 تا 9 بار خواهد بود. اگر اسپرسو ماشین شما فشار بالاتر یا پایین‌تری دارد باید بدانید که عصارهگیری توسط آن به‌درستی انجام نخواهد شد. حالا به طرز استفاده از قهوه ساز می‌رسیم؛ این دستگاه یک پرتافیلتر دارد که در واقع محل پرکردن قهوه خواهد بود. شما باید سبد داخلی این پرتافیلتر را از قهوه پر کرده و روی آن را یکدست کنید. حالا زمان فشرده کردن قهوه رسیده که اصطلاحاً به آن «تَمپ» کردن می‌گوییم. پس از این کار تمام است؛ تنها کافی است پرتافیلتر را در به اسپرسو ماشین ببندید و دکمه عصارهگیری را فشار دهید.
عصارهگیری با اسپرسو ماشین جزئیات بسیار زیادی دارد که هرکدام تأثیر بسزایی روی کیفیت قهوه خواهند داشت. توضیحی که در این جا در مورد طرز استفاده از این دستگاه بیان شد، صرفاً شما را با یک دید کلی از این عصارهگیری با این دستگاه آشنا می‌کند.
بیشتر بخوانید: بهترین قهوه ساز خانگی موجود در بازار
2. قهوه ساز برقی فیلتری
در ادامه پاسخ به سؤال قهوه ساز چگونه کار می‌کند، به بررسی قهوه سازهای برقی فیلتری می‌رسیم. عموماً استفاده از این دستگاه‌ها برای خانه رایج است و در محیط کافه‌ها به دلیل حجم بالای سفارش از اسپرسو ماشین استفاده می‌شود. البته باید توجه داشته باشید که روش عصارهگیری در این قهوه ساز به‌کلی با اسپرسو ماشین‌ها متفاوت است.
این دستگاه‌ها از چند بخش تشکیل شده‌اند و دارای یک مخزن آب، یک قوری و محفظه‌ای برای قراردادن فیلتر و قهوه هستند. اگر می‌خواهید با طرز استفاده از قهوه ساز برقی فیلتری آشنا شوید، باید فیلتر مخصوص و قهوه مناسب آن را در اختیار داشته باشید. برای شروع فیلتر را با کمی آب جوش خیس کنید تا طعم کاغذ از آن خارج شود. حالا فیلتر را در قسمت مخصوص بگذارید و قهوه از پیش آسیاب شده را درون آن بریزید.
قهوه ساز فیلتری از چند بخش تشکیل شده‌اند و دارای یک مخزن آب، یک قوری و محفظه‌ای برای قراردادن فیلتر و قهوه هستند
این دستگاه‌ها می‌توانند برای مقادیر مختلف پودر قهوه، نوشیدنی با حجم متفاوتی آماده کنند و حتماً به یاد داشته باشید که پس از اتمام کارتان با دستگاه، برای استفاده بعدی باید فیلتر را تعویض کنید. برخی از انواع این دستگاه‌ها دارای فیلترهای فلزی هستند که نیازی به تعویض ندارند و باید پس از هر بار استفاده به‌خوبی شسته شوند.
به‌عنوان آخرین نکته در مورد قهوه ساز برقی فیلتری باید بگوییم که کیفیت این نوع قهوه بسیار با اسپرسو متفاوت است. عصارهگیری در این دستگاه به روش غرقابی و در زمان نسبتاً طولانی صورت می‌گیرد، اما اسپرسو ماشین‌ها با کمک بخار آب پرفشار در زمان کوتاهی عصاره غلیظی از قهوه به شما می‌دهند.
3. موکاپات برقی یا دستی
هزینه بالای خرید و نگهداری از اسپرسو ماشین‌ها ممکن است برای برخی صرفه اقتصادی نداشته باشد. ممکن است بخواهید قهوه‌ای شبیه به اسپرسو داشته باشید، اما بدون اسپرسو ماشین؛ در نگاه اول این کار غیرممکن است، اما باید بگوییم که راه‌حل استفاده از موکاپات برقی یا دستی است. استفاده از موکاپات برای تهیه قهوه قدمت بسیار زیادی دارد و یکی از اولین انواع قهوه سازهایی است که بشر با آن‌ها آشنا شد.
یک موکاپات از سه بخش تشکیل شده که شامل مخزن آب، سبد قهوه و قسمتی است که عصاره نهایی وارد آن می‌شود
سازوکار انواع موکاپات شباهت زیادی به اسپرسو ماشین‌ها دارد و اساس کار در این دستگاه، استفاده از بخار آب با فشار کنترل نشده است. یک موکاپات به‌طورکلی از سه بخش تشکیل شده که شامل مخزن آب، سبد قهوه و قسمتی است که عصاره نهایی وارد آن می‌شود. طرز استفاده از قهوه ساز موکاپات بسیار ساده است. ابتدا مخزن را پر از آب تصفیه شده و ولرم کنید و پس از آن سبد قهوه را روی آن بگذارید. حالا باید این سبد پر از پودر قهوه شود.
پس از پرکردن سبد، بدون هیچ گونه فشاری باید سطح قهوه را صاف کنید و در نهایت بخش سوم را روی این دو بخش ببندید. تفاوت موکاپات‌های برقی و دستی در همین قسمت مشخص می‌شود. موکاپات‌های برقی برای گرم شدن نیازی به شعله آتش ندارد و از طریق پایه مخصوصشان گرم می‌شوند، در حالی که موکاپات دستی را باید روی شعله ملایم قرار دهید تا عصاره گیری انجام شود. کیفیت قهوه نهایی بسیار خوب خواهد بود، اما همچنان غلظت این نوشیدنی مانند اسپرسو نخواهد بود.
4. دم افزارهای مدرن
بخش جذاب و البته بسیار خوش‌طعم قهوه از نظر بسیاری از قهوه دوستان، آشنایی با دم افزارهای حرفه‌ای است. طرز استفاده از قهوه ساز مدرن چگونه است؟
سؤال بسیار خوبی که بهتر است پیش از نوشیدن یک لیوان از قهوه آماده شده با این دستگاه‌ها، بهتر است بدانید. اگر توجه کرده باشید، در دستگاه‌های قهوه ساز این بخار آب یا آب با دماهای بالا است که عصارهگیری انجام می‌دهد. این موضوع در مورد دم افزارها به‌کلی فرق دارد. رعایت اصول حرفه‌ای برای کار با این دم افزارها از ضرورت‌های سرو قهوه با آن‌ها است.
فرنچ پرس، نوعی دم افزار برای دم کردن قهوه به روش ساده
بیایید پیش از بررسی سازوکار این دم افزارها بررسی کنیم که دقیقاً داریم در مورد چه دستگاه‌های حرف می‌زنیم:
- فرنچ پرس
- سایفون
- کمکس
- V60
- کلدبرو (قهوه سرد دم)
- کالیتا
- لیلی دیریپ
- اوریگامی
- اروپرس
موارد عنوان شده در واقع معروف‌ترین دم افزارهایی هستند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. در همه این دم افزارها، اساس کار تماس پودر قهوه با آب در دما و زمان مشخص است. فاکتورهایی مانند دمای آب، مدت‌زمان عصارهگیری، درجه آسیاب پودر قهوه، سختی آب، ph آب و بسیاری موارد این‌چنینی در دم‌کردن یک قهوه خوب با این دستگاه‌ها، بسیار مؤثر است.
کمکس، یک نوع دم افزار برای موج سوم قهوه
استفاده از این دم افزارها در واقع به‌نوعی با موج سوم قهوه و آشنایی مردمانی از کشورهای مختلف با قهوه همراه شد. در کشور ما هم اگر می‌خواهید طعم اصیل یک قهوه را بچشید، بهتر است به سراغ قهوه‌های دمی بروید. جالب است بدانید که برای این دم افزارها عموماً از قهوه‌های اسپیشیالیتی و بسیار باکیفیت استفاده می‌شود که تحت شرایط خاصی کشت، برداشت و رُست شده‌اند. این قهوه‌ها از گونه‌های 100 درصد عربیکا هستند که باعث تجربه طعم‌های جدیدی از قهوه می‌شوند.
5. دم افزارهای سنتی
در این بخش می‌خواهیم طرز استفاده از قهوه ساز سنتی را با هم مرور کنیم، اما پیش از هر چیزی باید بدانید که منظورمان دقیقاً از قهوه سازهای سنتی چیست؟
قهوه سالیان درازی است که در کنار تاریخ و فرهنگ بشر رشد کرده و تا به امروز به هزاران روش مختلف سرو شده است. قهوه سازهای سنتی در واقع ابزارهایی هستند که در یک کشور خاص ابداع شده‌اند و برای آماده‌سازی قهوه به کار می‌روند. در هر کشور این دم افزارها متفاوت است و جالب است بدانید که استفاده از آن‌ها، قدمت چند صدساله دارد. در این جا می‌خواهیم دو مورد از معروف‌ترین آن‌ها را بررسی کنیم که جَزوه و دله عربی نام دارند.
جزوه از جنس برنج یا مس ساخته می‌شود و طرز استفاده بسیار ساده‌ای دارد
جَزوه دم افزاری است که برای تهیه قهوه در کشور ترکیه استفاده می‌شود. این دم افزار عموماً از جنس برنج یا مس ساخته می‌شود و طرز استفاده بسیار ساده‌ای دارد. پودر قهوه مورداستفاده برای قهوه ترک که با جَزوه آماده می‌شود، ریزترین درجه آسیاب است. طرز استفاده از قهوه ساز جَزوه هم به این شکل است که باید سابه قهوه را به نسبت 1 به 6 با آب مخلوط کنید و در آن بریزید و جَزوه را روی حرارت قرار دهید.
دله عربی هم یکی دیگر از دم افزارهای سنتی شناخته شده است که در کشورهای عربی از آن استفاده زیادی می‌شود. این دستگاه ظاهر بسیار زیبایی دارد و طعم قهوه خارج شده از آن مطمئناً شما را شگفت‌زده می‌کند.
دله عربی هم یکی دیگر از دم افزارهای سنتی شناخته شده است که در کشورهای عربی از آن استفاده زیادی می‌شود
قهوه عربی را عموماً روی ذغال آماده می‌کنند و در کشورهای عربی سرو با دله عربی اصول و قواعد خاصی دارد که بخشی از فرهنگ این مردمان است.
چه نکاتی را برای استفاده از انواع قهوه ساز باید بدانیم؟
همان‌طور که اشاره کردیم تنوع قهوه سازها بسیار زیاد است و هرکدام نوشیدنی‌هایی با طعم و عطر متفاوت به شما می‌دهند و مهم است که شما بدانید قهوه ساز چگونه کار می‌کند. اساس کار در همه این دستگاه‌ها و دم افزارهای یکسان است؛ چرا که باید پودر قهوه و آب با هم در تماس باشند. تفاوت این دستگاه‌ها هم دقیقاً در همین بخش است که نوع تماس و مقدار تماس آب و قهوه در قهوه سازها با هم فرق دارد.
در این بخش می‌خواهیم نکات اساسی را بررسی کنیم که حتماً باید پیش از استفاده از انواع قهوه ساز بدانید.
درجه آسیاب قهوه
مهم‌ترین موضوعی که پیش از کار با هر قهوه سازی و پاسخ به سؤالاتی مانند قهوه ساز چگونه کار می‌کند، باید بدانید این است که چگونه باید قهوه را با درجه مناسب آسیاب کنید. درجه آسیاب قهوه در واقع نشان می‌دهد که سابه‌های قهوه شما تا حد ریز یا درشت خواهند بود و این موضوع به شکل مستقیم روی کیفیت نهایی فنجان قهوه شما اثرگذار است.
قبل از درست کردن قهوه، باید بدانید که با چه درجه‌ای قرار است قهوه را آسیاب کنید
برای درک بهتر شما از این موضوع، درجه‌های آسیاب قهوه را به ترتیب از ریز تا درشت بررسی می‌کنیم که برای چه قهوه سازی مناسب هستند.
- درجه آسیاب خیلی ریز: اسپرسو ماشین و قهوه ترک
- درجه آسیاب ریز: موکاپات برقی – دستی، وی 60، اروپرس
- درجه آسیاب متوسط: دم افزارهای چکانه‌ای و اروپرس
- درجه آسیاب متوسط – درشت: کالیتا و کمکس
- درجه آسیاب درشت: فرنچ پرس و قهوه سرد دم
Ratio یا نسبت آب به قهوه
یکی از مهم‌ترین نکاتی که در زمان استفاده از انواع قهوه ساز باید بدانید، این است که این در هرکدام از آن‌ها باید نسبت آب به قهوه متفاوت باشد. این موضوع مخصوصاً در مورد دم افزارهایی مانند کمکس، کلدبرو و دیگر دم افزارهای حرفه‌ای اهمیت دارد؛ چرا که با تغییر نسبت آب به قهوه می‌توانید نوشیدنی‌هایی باکیفیت و عطر متفاوت داشته باشید.
نسبت آب به قهوه موضوع مهمی است و با هر دم افزار می‌توانید Ratioهای متفاوتی را امتحان کنید
Ratio موضوع مهمی است و با هر دم افزار می‌توانید Ratioهای متفاوتی را امتحان کنید. در واقع جذابیت دنیای قهوه تا حدی به این موضوع بستگی دارد. برای مثال در قهوه ترک شما باید آب و قهوه را با نسبت یک به شش با هم ترکیب کنید، این در حالی است که برای عصارهگیری با اسپرسو ماشین، شما به مقدار قهوه و آب متفاوت نیاز خواهید داشت.
سختی و دمای آب مورداستفاده
سختی آب در واقع به شما نشان می‌دهد که میزان املاح و مواد جامد موجود در آب تا چه حد است. هرچه این املاح بیشتر باشند، عصارهگیری از سابه قهوه کم‌تر خواهد بود. با توجه به این موضوع فرقی ندارد که از چه دم افزار یا دستگاهی استفاده می‌کنید و باید برای همه آن‌ها آب با سختی پایین به کار ببرید. این کار باعث می‌شود طعم نهایی قهوه شما، اصیل‌تر و البته بسیار لذت‌بخش‌تر باشد.
دمای آب هم یکی از موضوعات بسیار پراهمیت برای عصارهگیری از قهوه است. برای هر نوع قهوه با درجه آسیاب متفاوت و همچنین دم افزارها و قهوه سازهای مختلف، دمای آب متفاوت است. برای مثال در دم افزاری مانند کمک بهتر است از آب با TDS پایین و دمایی بین 88 تا 90 درجه سانتی‌گراد استفاده کنید تا نتیجه خوبی داشته باشید. البته که این میزان قابل‌تغییر است و همه چیز به سلیقه شما و میزان حرفه‌ای بودنتان در زمینه دم‌آوری قهوه مرتبط است.
نتیجه‌گیری
شاید تا امروز برای ما ایرانی‌ها محبوب‌ترین نوشیدنی چای بوده باشد، اما باید دقت کنید که قهوه این روزها توانسته وارد رقابت سختی با این نوشیدنی موردپسند ما شود. خوردن یک قهوه در ابتدا یا میانه روز می‌تواند انرژی مضاعفی به شما بدهد و سطح هوشیاری و بازدهی شما را افزایش دهد. برای داشتن یک قهوه خوب تنها کافی است بدانید که طرز استفاده از قهوه ساز چگونه است. البته که می‌توانید برای خوردن قهوه به کافه‌ها مراجعه کنید، اما از یاد نبرید که آماده‌سازی و عصارهگیری از قهوه توسط خودتان می‌تواند لذت چندین برابر داشته باشد.
پیش‌ازاین که به دنبال طرز استفاده از قهوه ساز باشید، سعی کنید دانش عمومی و پایه خود را راجع به قهوه افزایش دهید. تسلط بر تاریخچه قهوه و آشنایی با انواع گونه‌های قهوه و محل‌ها کشتشان می‌تواند لذت خوردن یک فنجان قهوه را برای شما بیشتر کند. قهوه ساز چگونه کار می‌کند یا طرز استفاده از قهوه ساز در واقع مربوط به بخش نهایی سرو قهوه می‌شوند، چرا که در گام‌های اولیه شما باید نوع قهوه، درجه آسیاب، دمای آب، مدت‌زمان عصارهگیری و سختی آب را مشخص کنید.
سؤالات متداول
1. طرز استفاده از قهوه ساز را از کجا بفهمیم؟
برای آشنایی با این که قهوه ساز چگونه کار می‌کند، می‌توانید به دفترچه راهنمای این دستگاه‌ها مراجعه کنید یا از طریق آموزش داده شده در این مقاله، قهوه خود را آماده کنید.
- بهترین قهوه ساز کدام است؟
به طور قطعی نمی‌توان بهترین قهوه ساز را مشخص کرد، چرا که در این موضوع نظر و سلیقه افراد دخیل است؛ اما به‌طورکلی طرفداران قهوه‌های دمی بیشتر است.
- اساس کار در قهوه سازهای متنوع چیست؟
اساس کار در همه دم افزارهای قهوه یا قهوه سازها تماس آب با سابه قهوه است.
دیدگاهتان را بنویسید