علائم و نشانه‌های پوست خشک را بشناسید

پوست هر یک از ما از دیگری متفاوت است و ویژگی‌های خاص خودش را دارد. در بین انواع پوست، پوست‌های خشک حساس‌تر هستند به همین دلیل به مراقبت و توجه بیشتری نیاز دارند.

تا حالا برایتان پیش‌آمده که بعد از شستن صورت، حس ناخوشایند کشیدگی داشته باشید یا شاهد پوسته‌پوسته شدن و ترک‌های ظریف روی پوستتان بوده‌اید؟ این نشانه‌ها را نباید نادیده بگیرید!

تشخیص زودهنگام علائم پوست خشک، اولین گام برای حفظ شادابی و جلوگیری از مشکلات احتمالی آن است. با ما همراه شوید تا با بررسی دقیق علائم آشکار و پنهان خشکی پوست و دلایل اصلی بروز این عارضه و عوامل محیطی و سبک زندگی که می‌توانند آن را تشدید کنند، آشنا شوید.

اگر مایل هستید که شادابی و سلامتی را به پوست خشک خود بازگردانید مقاله مراقبت از پوست خشک را مطالعه کنید.

 علائم اصلی پوست خشک

پوست‌های خشک، علائم مشخصی دارند که شناخت دقیق و شناسایی به‌موقع آن‌ها می‌تواند در مسیر مراقبت صحیح برای بازیابی شادابی و طراوت آن به شما کمک کند. این علائم عبارت‌اند از:

1. احساس خشکی و کشیدگی: سطح پوست خشک مثل یک زمین ترک‌خورده است. پوستی که رطوبت کافی نداشته باشد، پژمرده شده و باعث ایجاد خشکی و کشیدگی صورت می‌شود. درست مثل این که یک لباس تنگ پوشیده باشید و نتوانید راحت حرکت کنید. این حس ناخوشایند، یکی از بارزترین نشانه‌های پوست خشک است به‌طور‌که بلافاصله پس از شست‌وشو و حتی در طول روز، کمبود رطوبت و سفتی را در پوست خود حس می‌کنید.
2. پوسته‌پوسته شدن یا ترک‌خوردگی: گاهی پوسته‌های ریزی از سطح پوست جدا می‌شوند و مثل دانه‌های ریز برف می‌ریزند! این دانه‌های ریز همان سلول‌‌های مرده پوست هستند که به دلیل کمبود رطوبت در لایه‌های سطحی پوست دیگر نمی‌توانند به‌خوبی به هم بچسبند و پیوند بین‌ آن‌ها شکسته می‌شود و از سطح پوست جدا می‌شوند. به این حالت پوسته‌پوسته شدن می‌گویند که در اثر خشکی شدید به وجود می‌آید و با ایجاد ترک‌های ظریف و قابل‌مشاهده و زبری و ناهمواری در سطح پوست همراه است.
3. قرمزی و التهاب: پوست خشک، سد دفاعی ضعیفی دارد به همین دلیل در برابر عوامل محیطی آسیب‌پذیرتر است و به‌راحتی دچار التهاب و قرمزی می‌شود. خشکی خود عاملی برای تحریک و قرمزی بیشتر است و التهاب را بیشتر می‌کند.

اگر پوست دستتان قرمز شده باید بیشتر مراقب آن باشید و برای تسکین التهاب‌های ناشی از آن بهتر است که درباره بهترین کرم دست برای پوست خشک بخوانید.

4. خارش و سوزش: احساس خارش به‌ویژه در نواحی که رطوبت ندارند، یکی دیگر از علائم رایج داشتن پوست خشک است. این خارش می‌تواند خفیف یا شدید باشد و در برخی مواقع با احساس سوزش نیز همراه است؛ اما خاراندن پوست خشک، وضعیت را بدتر می‌کند و ممکن است منجر به تحریک بیشتر و حتی ایجاد زخم‌های کوچک شود.
5. ظاهر مات و کدر پوست: پوست سالم و هیدراته، درخشندگی طبیعی دارد. در مقابل پوست خشک به دلیل عدم برخورداری از رطوبت و چربی کافی، طراوت و شادابی خود را از دست می‌دهد و مات و کدر است.

این علائم، پیام‌هایی هستند که از طرف بدن به ما ارسال می‌شوند تا توجه بیشتری به پوست خشکمان داشته باشیم.

علائم پوست خشک در نواحی مختلف بدن

تا این جا با علائم پوست خشک آشنا شدید؛ اما آیا می‌دانستید که این علائم می‌توانند به طور جداگانه در قسمت‌های مختلف بدن خود را نشان دهند؟ هر قسمت از پوست ما ویژگی‌های خاص خودش را دارد به همین دلیل خشکی پوست در هر قسمت از بدن به شکلی متفاوت خود را نشان می‌دهد و برخی از نقاط پوست بیشتر در معرض خشکی قرار دارند. نواحی که بیشتر مستعد این عارضه هستند عبارت‌اند از:

• پوست صورت: پوست صورت اولین جایی است که علائم خشکی در آن نمایان می‌شوند. مخصوصاً گونه‌ها، پیشانی و دور چشم، حساس‌تر هستند و زودتر خشک می‌شوند. در این نواحی از صورت که پوست نازک‌تر و حساس‌تر است، خشکی زودتر آن را تحریک می‌کند و احساس کشیدگی، پوسته‌پوسته شدن و قرمزی در آن‌ها بیشتر دیده می‌شود.
• پوست دست‌ها و بدن: دست‌ها همیشه در حال کارکردن هستند و به طور مداوم با آب و مواد شوینده تماس دارند. این موضوع باعث می‌شود که رطوبت پوست دست، سریع‌تر از دیگر نقاط بدن از بین برود. با کاهش رطوبت، پوست دست‌ها زبر می‌شود و ترک می‌خورد و حتی ممکن است دچار پوست‌ریزی شدید شود.

در سایر نقاط بدن، مانند پاها به‌خصوص پاشنه‌ها که وزن بیشتری را تحمل می‌کنند، پوست ضخیم‌تر و خشک‌تر است و گاهی به دلیل خشکی بیش از حد، ترک‌های عمیقی در آن ایجاد می‌شود. پوست آرنج‌ها و زانوها نیز بیشتر مستعد خشک‌شدن و ترک‌خوردن هستند.

• پوست سر: خشکی پوست سر به شکل خارش خود را نشان می‌دهد. در این شرایط پوست سر دچار پوسته ‌ریزی می‌شود که شبیه به شوره است؛ اما فرق دارد. در مواردی که خشکی پوست سر شدید باشد، باعث التهاب و ایجاد حساسیت می‌شود.

تفاوت علائم پوست خشک با سایر مشکلات پوستی

تشخیص صحیح نوع پوست و علائم پوست خشک از سایر مشکلات پوستی، بسیار مهم است. اگر ما در تشخیص دچار اشتباه شویم برای مثال فکر کنیم که پوست حساسی داریم درحالی‌که دچار خشکی پوست شده‌ایم، نمی‌توانیم درمان مناسبی برای آن پیدا کنیم و این موضوع باعث تشدید مشکلات خواهد شد. پس قبل از هر اقدامی باید با بررسی دقیق علائم، مشکلی که پیش آمده را شناسایی کنیم تا بتوانیم روش درمانی مناسبی برای آن پیش بگیریم.

بررسی تفاوت پوست خشک با سایر مشکلاتی پوستی:

• پوست خشک در مقابل پوست حساس: پوست خشک و پوست حساس هر دو، دچار التهاب و قرمزی می‌شوند. پوست حساس واکنش‌پذیری بیشتری به عوامل خارجی مانند محصولات آرایشی، عطرها و مواد شیمیایی دارد. درحالی‌که مشکل اصلی پوست خشک، کمبود رطوبت و چربی است و این کمبود باعث حساس‌تر شدن آن می‌شود.
• پوست خشک در مقابل پوست چرب: پوست چرب به دلیل تولید بیش از اندازه چربی، همیشه براق به نظر می‌رسد و منافذ بازتری دارد و بیشتر مستعد جوش و آکنه است؛ اما پوست خشک دقیقاً قطب مخالف آن است، برق نمی‌زند، چربی کافی ندارد و جوش نمی‌زند و ظاهری مات و کم‌آب دارد.

اگر می‌خواهید بیشتر درباره پوست چرب بدانید در مقاله مراقبت از پوست چرب درباره آن به طور مفصل صحبت شده است، می‌تواند به آن مراجعه کنید.

• پوست خشک در مقابل پوست مختلط: پوست مختلط ترکیبی از ویژگی‌های پوست خشک و چرب را دارد به‌طوری‌که در نواحی مختلف صورت، ناحیه T (پیشانی، بینی و چانه)، پوست چرب است و در سایر نواحی مثل گونه‌ها، پوست خشک یا نرمال است. مراقبت از این نوع پوست به دقت بیشتری نیاز دارد.

علت بروز علائم پوست خشک

فکر می‌کنید دلیل خشکی بیش از حد پوست چیست؟ عوامل مختلفی می‌توانند باعث بروز خشکی پوست شوند از عوامل محیطی گرفته تا عوامل داخلی مثل وراثت یا عادت‌های مراقبتی نادرست، در ادامه همه را بررسی می‌کنیم.

1. عوامل محیطی:

اولین گروه مقصرها که باعث بروز علائم پوست خشک می‌شوند، عوامل محیطی هستند. سرما و خشکی هوا به‌خصوص در فصل زمستان باعث تبخیر رطوبت روی سطح پوست می‌شود، درست مثل این که یک اسفنج خیس را در معرض باد قرار دهید.

از طرفی گرمای زیاد هم مشکل‌ساز است. چه در معرض آفتاب سوزان تابستان باشید، چه در کنار بخاری در خانه نشسته باشید، رطوبت پوست در مجاورت هوای گرم، کاهش می‌یابد. همچنین ذرات معلق و آلاینده‌های موجود در هوا با آسیب‌رساندن به سد دفاعی پوست، آن را مستعد خشکی می‌کنند.

2. عوامل داخلی:

برخی از ما به دلیل مشکلات داخلی مثل وراثت، پوست خشک‌تری داریم. مثل رنگ چشم یا قد که از والدین به ارث می‌بریم، نوع پوست‌مان هم از پدر و مادرمان به ما ارث رسیده است. پس ژنتیک نیز از علت‌های بروز علائم پوست خشک است.

همچنین کاهش تولید سبوم (همان چربی طبیعی پوست) یا اختلال در عملکرد سد دفاعی پوست، باعث ازدست‌دادن رطوبت و خشکی می‌شود. افزایش سن نیز از دیگر دلایل خشکی پوست است؛ با بالا رفتن سن، تولید چربی طبیعی پوست کاهش‌یافته و پوست نازک‌تر و خشک‌تر می‌شود. برخی بیماری‌ها مانند اگزما، پسوریازیس و دیابت نیز می‌توانند با خشکی پوست همراه باشند.

3. مراقبت‌های نادرست:

گاهی خود ما هستیم که به پوستمان آسیب می‌زنیم! بله ما با مراقبت‌های نادرست و استفاده از شوینده‌های خیلی قوی، صابون‌های قلیایی و محصولاتی که الکل دارند، چربی پوستمان را از بین می‌بریم و باعث بروز علائم پوست خشک در چهره‌مان می‌شویم.

شست‌وشوی بیش ‌از حد به‌خصوص با آب داغ، باعث تضعیف لایه دفاعی پوست شده و رطوبت آن را به مقدار قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. همچنین در صورت عدم استفاده از مرطوب‌کننده بعد از شست‌وشو، علائم خشکی آن تشدید شده و پوست، زیبایی و طراوت خود را از دست می‌دهد.

بهترین دوست پوست‌های خشک، مرطوب‌کننده‌ها هستند. شاید فکر می‌کنید که همه مرطوب‌کننده‌ها یک کار را انجام می‌دهند؛ اما چنین نیست با مطالعه مقاله بهترین مرطوب کننده پوست خشک، موضوع را بهتر درک می‌کنید و می‌توانید از نرمی و لطافت و شادابی چهره خود بیشتر محافظت کنید.

بررسی عوامل تشدیدکننده علائم پوست خشک

برخی عوامل می‌توانند علائم پوست خشک را تشدید کرده و وضعیت را وخیم‌تر کنند. الان نوبت آن رسیده که این تشدیدکننده‌ها را شناسایی کنیم:

• حمام‌های طولانی و آب داغ: پوست مانند یک پارچه ابریشمی لطیف و ظریف است که با پوششی از روغن و چربی طبیعی، محافظت می‌شود. استحمام‌های طولانی‌مدت به‌ویژه دوش آب داغ باعث از بین رفتن روغن‌های طبیعی روی سطح پوست می‌شود و خشکی آن را تشدید می‌کند. حمام کوتاه با آب ولرم برای پوست خشک مناسب‌تر است.
• استفاده از صابون‌های قوی یا محصولات دارای الکل: این محصولات خاصیت قلیایی و خشک‌کنندگی بالایی دارند و تعادل pH پوست را به هم می‌زنند و در نهایت رطوبت آن را از بین می‌برند. از شوینده‌های ملایم و فاقد مواد مضر برای شست‌وشوی پوست خشک استفاده کنید.
• عدم استفاده از مرطوب‌کننده مناسب: مرطوب‌کننده‌ها برای حفظ رطوبت پوست و تقویت سد دفاعی آن بسیار مؤثر هستند. عدم استفاده منظم از مرطوب‌کننده متناسب با نوع پوست خشک، علائم خشکی را تشدید می‌کند. برای انتخاب یک مرطوب‌کننده مناسب، مقاله بهترین مرطوب کننده پوست خشک به‌خوبی شما را راهنمایی می‌کند.
• استفاده از برخی داروها: مصرف هر دارویی، عوارض خاص خودش را دارد. عوارض جانبی برخی داروها مانند دیورتیک‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای ضد آکنه ممکن است باعث تشدید خشکی پوست شود.

درمان و مراقبت از پوست خشک

حالا نوبت آن رسیده که نحوه درمان و مراقبت از پوست خشک را یاد بگیرید.  استفاده از محصولات مناسب، تغییر در سبک زندگی و توجه به عوامل تشدیدکننده مواردی هستند که در درمان و مراقبت از پوست خشک باید به آن‌ها توجه کرد.

• استفاده از محصولات آب‌رسان: مرطوب‌کننده‌ها و آب‌رسان‌ها، رکن اصلی مراقبت از پوست خشک هستند. این محصولات یک‌لایه محافظ روی پوست ایجاد می‌کنند و با جذب رطوبت از محیط در حفظ هیدراتاسیون پوست مؤثر خواهند بود. آب‌رسان‌ها و مرطوب‌کننده‌هایی که حاوی ترکیباتی مانند اسید هیالورونیک، گلیسیرین، سرامیدها و روغن‌های طبیعی هستند را برای پوست خشک استفاده کنید. برای انتخاب آب‌رسان متناسب با نیازهای خاص پوستتان،  مقاله بهترین آبرسان پوست خشک را مطالعه نمایید.
• انتخاب محصولات شستشو و پاک‌کننده مناسب: استفاده از شوینده‌های ملایم و فاقد سولفات، الکل و ترکیبات خشک‌کننده، بهترین انتخاب برای پوست خشک هستند. این محصولات علاوه بر پاک‌سازی پوست از آلودگی‌ها، چربی طبیعی آن را حفظ کرده و مانع از خشکی بیشتر پوست می‌شوند. استفاده از پاک‌کننده‌های کرمی یا روغنی نیز برای حفظ رطوبت پوست مناسب هستند.
• تغذیه و سبک زندگی مناسب: داشتن تغذیه مناسب و سبک زندگی سالم هم برای حفظ سلامت و زیبایی پوست بسیار مهم است. یادتان باشد که پوست ما از درون هم تغذیه می‌شود. پس نوشیدن مقدار کافی آب حداقل 8 لیوان در روز برای حفظ رطوبت بدن و سلامت پوست ضروری است. خوردن غذاهایی که دارای اسیدهای چرب امگا 3 و 6 هستند مثل ماهی و گردو و ویتامین‌ها به‌خصوص ویتامین E و A و آنتی‌اکسیدان‌ها هم به سلامت و حفظ رطوبت پوست کمک می‌کنند.

همچنین با استفاده از ماسک‌های خانگی که حاوی مواد مرطوب‌کننده مانند عسل، آووکادو، روغن‌زیتون و ماست هستند می‌توانید به تغذیه و آب‌رسانی پوست خشک کمک کنید.

سؤالات متداول

آیا خشکی پوست می‌تواند باعث بیماری‌های دیگر بشود؟

بله خشکی شدید و مزمن پوست می‌تواند با تضعیف سد دفاعی آن، احتمال بروز مشکلاتی مانند اگزما، درماتیت تماسی و عفونت‌های پوستی را افزایش دهد. همچنین در اثر خارش ناشی از خشکی، پوست آسیب می‌بیند و خراشیده می‌شود.

چگونه می‌توان از خشکی پوست جلوگیری کرد؟

با رعایت نکاتی مانند استفاده منظم از مرطوب‌کننده مناسب، عدم استفاده از شوینده‌های قوی و آب داغ، نوشیدن آب کافی و محافظت از پوست در برابر عوامل محیطی نامساعد، می‌توان از بروز خشکی پوست جلوگیری کرد.

استفاده از چه محصولاتی برای پوست خشک بهترین نتیجه را دارند؟

محصولات دارای ترکیبات آب‌رسان و مرطوب‌کننده قوی مانند اسید هیالورونیک، گلیسیرین، سرامیدها، روغن‌های طبیعی (مثل روغن جوجوبا و روغن آرگان) و شی باتر، بهترین نتیجه را برای پوست خشک دارند. شوینده‌های ملایم و فاقد مواد تحریک‌کننده نیز مفید هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله محصولات مراقبت از پوست خشک سر بزنید به طور مفصل به این موضوع پرداخته‌ایم.

جمع‌بندی

شناخت دقیق علائم پوست خشک، اولین و مهم‌ترین گام در مسیر بهبود سلامت و بازیابی شادابی این نوع پوست است. با درک علائم اصلی، شناخت نواحی مستعد خشکی، شناسایی تفاوت آن با سایر مشکلات پوستی و تشخیص علل بروز و عوامل تشدیدکننده آن، می‌توانید رویکردی آگاهانه برای مراقبت از پوست خود اتخاذ کنید.

استفاده از محصولات آب‌رسان و مرطوب‌کننده مناسب، انتخاب شوینده‌های ملایم، توجه به تغذیه و سبک زندگی سالم و اجتناب از عوامل تحریک‌کننده، همگی در بهبود علائم خشکی پوست و حفظ رطوبت آن تأثیرگذار هستند.

برای دستیابی به پوستی نرم و لطیف باید یک روتین مراقبتی کامل داشته باشید. برای تحقق این هدف و آشنایی با اصول اساسی مراقبت از این نوع پوست، مطالعه مقاله مراقبت از پوست خشک برایتان مفید خواهد بود.